Problemen met de logistiek van agrarische producten beperken zich niet tot de beschikbaarheid van koelcontainers. Ook het transport met vrachtwagens binnen Europa wordt in toenemende mate belemmerd door grenscontroles. Dit leidt tot monsterfiles, waardoor de leveringen van voedingsmiddelen in de knel raken.
De situatie bij de beschikbaarheid van koelcontainers (reefers) is ongewijzigd op de wereldmarkt. Nog steeds zijn er Chinese havens die stil liggen, of op verminderde capaciteit draaien. Zo zijn er wel koelcontainers beschikbaar, maar ze staan op de kade te wachten op transport en worden niet gevuld.
Containers op de verkeerde plek
Dit resulteert erin dat de transportprijzen blijven stijgen. "Reders hanteren extra toeslagen om containers uit Azië te halen en naar Europa te brengen", weet Fred Compeer van Kloosterboer Container Logistics. "Op onze vestiging in Vlissingen, van waaruit voornamelijk uien worden geëxporteerd, hebben we nog geen problemen met de beschikbaarheid", benadrukt hij. "In Antwerpen en Rotterdam ligt dat anders. Voor de agrarische sector betekent dit dat onder andere diepgevroren frites, vlees en vis gehinderd worden bij de uitvoer."
Ook William Nannes, van aardappel- en uienexporteur JP Beemsterboer, herkent zich in de situatie. "De prijzen voor containertransport zijn verdrievoudigd. Veel containers staan op de verkeerde plek in de wereld. De wereldhandel is verstoord. Deze situatie blijft ons nog een tijd achtervolgen."
Bulktransport gehinderd
Ondanks dat de internationale granen(termijn)markt zich sterk herstelt doemen ook hier logistieke problemen op. Ten noorden van de Argentijnse stad Rosario is een belangrijke bulkhaven voor soja en afgeleide producten als sojameel en olie. Tot en met 2 april gaat de haven op slot, om verspreiding van COVID-19 tegen te gaan. Dat bericht persbureau Reuters.
Vraag uien trekt aan
Waar de vraag naar fritesaardappelen compleet is ingestort, leeft die van uien juist op. De beursprijzen bleven deze week stabiel, of noteerde een min tussen de €0,25 en €1,25 per 100 kilo. Nannes: "Vooral binnen Europa zien we een aantrekkende vraag naar uien. Dit is te wijten aan een optelsom van factoren. In Europa zijn afgelopen jaar 7% meer uien geoogst, waardoor je de eventuele seizoensvraag niet nu zou verwachten."
Het hamstergedrag van consumenten wordt door de uiensector gemerkt. Nederlandse uienprijzen bevinden zich op een gunstig niveau, waardoor ze in trek zijn. Veel Europese landen zitten op slot, of hebben met strenge regels te maken. Importeurs plaatsen nog snel bestellingen bij Nederlandse bedrijven, voor het transport een nog groter probleem wordt.
Gekkenhuis
Ook Eric Moerdijk, van uien sorteer- en exporteerbedrijf Monie Nieuwdorp, merkt de fors toegenomen vraag binnen Europa. Hij omschrijft de huidige situatie als "een gekkenhuis", maar laat direct weten; "daarmee ben ik vanzelfsprekend niet blij met de huidige situatie in de wereld." Moerdijk merkt dat vanuit andere sectoren meer vrachtwagens beschikbaar komen, die bij de uien kunnen worden ingezet. "Het zelf oplossend vermogen van de sector blijkt in deze tijden enorm groot. We leven echter met de dag en de situatie is onzeker. Feit is dat iedereen moet eten, waardoor er vraag naar uien blijft."
Enorme files in Europa
Langs veel Europese grenzen staan inmiddels files van tientallen kilometers lang. Onder andere tussen Duitsland en Polen. Daarmee is niet alleen de beschikbaarheid van koelcontainers een uitdaging, maar zeker ook het intern Europees transport. Ook heeft Duitsland zijn grenzen met Oostenrijk, Denemarken, Zwitserland, Frankrijk en Luxemburg gesloten. Polen volgt en ook Tsjechië en Slowakije dat.
Doordat nu strenge grenscontroles van toepassing zijn op personentransport levert dit veel vertraging op. EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft lidstaten opgeroepen om goederen en essentiële diensten prioriteit te geven. Er wordt daarvoor nagedacht over 'green lanes', zodat voedseltransport vrij door kan gaan. Dat is echter nog geen realiteit.
Kwetsbare Nederlandse grens
De grens tussen Duitsland en Nederland is nu nog open. Zou die sluiten, dan zijn de gevolgen voor Nederland enorm. De Duitse grensgemeente Borken heeft bij de Duitse regering opgeroepen om ook deze grens te sluiten, omdat beide landen andere regels hanteren aangaande de coronacrisis. Merkt het Duitse RKI (Duitse RIVM) ons land echter als risicogebied aan, dan gaat ook deze grens op slot.