De tarweprijzen blijven zeker de komende zes maanden op een hoog niveau staan. Het beperkte aanbod, de afgenomen eindvoorraad, een hoger exportvolume in de Europese Unie en de gestegen productiekosten zijn de drijvers achter de hoge prijs. De hoge prijzen werken ook door naar de vleesindustrie.
De wereldwijde tarwe-export kwam twee jaar geleden uit op 199 miljoen ton, een stijging van 13% in vergelijking tot één jaar eerder. De exportwaarde bedroeg in dat jaar $45,3 miljard. Rusland ($7,9 miljard), de Verenigde Staten ($6,3 miljard) en Canada ($6,3 miljard) zijn al jaar en dag de grootste tarwe-exporteurs. Hun gecombineerde aandeel komt uit op 45%. De hoogste importvolumes kwamen twee jaar terug op conto van Egypte ($2,7 miljard), Indonesië ($2,6 miljard) en Turkije ($2,3 miljard). Samen zijn deze drie landen goed voor ongeveer 16% van de internationale markt. Kortom: het jaar 2020 was een goed jaar voor de tarwemarkt.
Eén jaar later zijn de uitdagingen een stuk groter. De verdere inbedding van de coronapandemie zorgt voor een hoge vraag vanuit de retail. Dit terwijl de productie in de grote producerende gebieden juist tegenviel. Zo kende de Europese Unie zeer ongunstige weersomstandigheden, zorgde weersfenomeen La Niña voor onzekerheid over de opbrengst in Australië en vormden hoge inputkosten een rem op de teelt. Ook de export was onderhevig aan grillen. Denk alleen al aan de hoge prijzen voor containertransport over zee (ruim $15.000 per veertig voets container) en de vertragingen die orkaan Ida veroorzaakte in de Verenigde Staten en Canada.
Als gevolg van bovenstaande wordt de wereldtarweoogst ingeschat op 777,9 miljoen ton. De consumptie ligt naar verwachting 1,6% hoger dan vorig jaar en 6% boven het vijfjarig gemiddelde. De eindvoorraad daalt daardoor naar 278,2 miljoen ton. Dat is het laagste niveau sinds seizoen 2016/2017. De Amerikaanse voorraden zakken zelfs tot het laagste niveau in veertien jaar, op 16,2 miljoen ton. Het verwachte krappe aanbod heeft de tarweprijzen, zowel op de Matif als CBoT, vorig jaar flink omhoog geduwd. De Matif bereikte half november een recordprijs van €311,50 per ton. De CBoT in Chicago steeg op dezelfde dag naar een negenjarig hoogtepunt van $8,56 per bushel.
Tarweprijzen blijven hoog
Hoewel de prijzen in december weer iets omlaag bewogen – omdat de markt toch groter bleek dan verwacht – is de verwachting dat de tarweprijzen zeker de komende zes maanden op een hoog niveau blijven staan. Dat zei analist Zanna Aleksahhina van marktbureau Mintec woensdag 19 januari in een webinar. "In de Europese Unie verwachten wij dat de prijs met 0% tot 3% stijgt komende maanden. Een lager aanbod, de kleinere voorraad, het hogere exportvolume en de gestegen productiekosten liggen hieraan ten grondslag."
De tarweprijs in de Verenigde Staten stijgt volgens Aleksahhina iets harder. Mintec rekent met een prijsstijging van 0% tot 5%. Ook hier spelen het kleine aanbod, de lagere voorraad en de hoge productiekosten een rol in de prijsvorming komende maanden. Daarentegen rekent marktbureau IndexBox – op basis van cijfers van de Wereldbank en het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) – met een prijsdaling van 2% voor Amerikaanse wintertarwe, tot $250 per ton. Zij voorzien dat de consumptie lager uitvalt, omdat de prijzen relatief hoog zijn in vergelijking tot andere granen.
Zowel Mintec als IndexBox verwachten dat de wereldwijde handel in tarwe de komende maanden iets daalt. IndexBox noemt een handelsvolume van 204 miljoen ton. Dit is het gevolg van verminderde aanvoer uit de Verenigde Staten en Rusland. "Amerikaanse tarwe blijft niet concurrerend op buitenlandse markten. Daarbij heeft de Russische regering een quota opgelegd aan het exportvolume om voldoende binnenlandse voorraad te behouden. De stijgende aanvoer uit de Europese Unie kan dit niet volledig compenseren", schrijft marktbureau IndexBox in een rapport.
Ook effect op de vleesindustrie
De hoge prijzen voor granen, waaronder tarwe, werken ook door naar andere industrieën; zoals naar de vleesindustrie. Verwacht wordt dat de prijzen voor rundvlees, pluimveevlees en lamsvlees dit jaar blijven stijgen, onder meer door hoge voerprijzen. Die hoge inputkosten hebben tegelijkertijd een lagere output tot gevolg. Vooral in de Verenigde Staten en de Europese Unie wordt een afname van de productie voorzien. Mintec voorziet dat de Amerikaanse prijs voor rundvlees met 3% tot 8% stijgt, tot $4,63 à $4,86 per ton. De Europese prijs gaat volgens het marktbureau met 1% tot 4% omhoog, tot €4,24 à €4,37 per ton.