Achtergrond stikstof
Iedereen wacht op elkaar in stikstofimpasse
Een kabinetscrisis lijkt na het Kamerdebat gisteren (dinsdag 23 augustus) niet bezworen, maar wel uitgesteld. De coalitiepartijen wachten nu eerst de uitkomst van het overlegproces van Johan Remkes af. Die wacht op zijn beurt op groen licht van de agrarische organisaties voor een tweede gesprek. En die wachten weer op een handreiking van het kabinet. Zie hier de vicieuze stikstofcirkel.
Het eerste gesprek van Remkes met de landbouworganisaties vond plaats op 5 augustus. Deze bijeenkomst werd na afloop door acht landbouworganisaties na terugkoppeling door LTO als mislukt bestempeld.
De bal ligt bij het kabinet
Het kabinet wil graag nog een tweede gesprek met de boerenorganisaties. Die laatste hebben laten weten dat de ruimte die nu wordt geboden op gebied van innovaties en het uitgaan van emissie in plaats van neerslag, niet genoeg is. Er is beweging nodig op het gebied van tijdspad, doelen en de kritische depositiewaarde (KDW). Ook is er geen oplossing voor de PAS-melders. Het kabinet heeft toegezegd met een reactie te komen, maar LTO Nederland heeft deze nog niet gezien. De bal ligt dus bij het kabinet, aldus LTO.
Het tweede gesprek met de agrarische organisaties moet het laatste gesprek zijn in het proces-Remkes. Daarna schrijft hij zijn bevindingen op. Dat zal gaan over hoe hij het proces ziet, bijvoorbeeld of er een nieuwe ronde van gesprekken moet komen, en over de inhoud. Ook als de boeren geen tweede gesprek willen, gaat Remkes zijn verslag maken. De gespreksleider heeft steeds aangegeven het liefst in augustus klaar te zijn, zo geeft de woordvoerder aan. Mocht er een tweede gesprek komen dan zal dit dus op korte termijn (eind augustus, begin september) plaats moeten vinden. Ook de bevindingen zullen daarna niet lang op zich laten wachten.
De opdracht die Remkes mee heeft gekregen is om 'weer te komen tot een verstandhouding waarbij de inhoud en het gesprek over een duurzame toekomst voor agrarische ondernemers en het landelijk gebied centraal staan'. Dat staat in de brief die de gespreksleider heeft gekregen van het kabinet en die gisteren (op verzoek van Kamerlid Pieter Omtzigt) openbaar is gemaakt. Meerdere kabinetsleden waren zelf bij de gesprekken. Of het wel of niet gelukt is uit de impasse te komen, gaat dus niet als een grote verrassing komen.
In een brief van 1 juli van de ministers Staghouwer en Van der Wal staat dat de gesprekken van gespreksleider Remkes niet dienen om de doelstellingen en uitgangspunten uit het coalitieakkoord ter discussie te stellen. Met een interview in het Algemeen Dagblad zette Wopke Hoekstra (niet als lid van het kabinet, maar als partijleider, benadrukt hij) de doelstelling van 50% stikstofreductie in 2030 wel ter discussie.
'In sommige gevallen meer tijd nodig'
In zijn hoedanigheid als minister van Buitenlandse Zaken kwam Hoekstra gisteravond aan het woord in de Tweede Kamer. Hij gaf aan dat hij het interview aan het AD waarin hij zei dat 2030 voor de stikstofdoelen niet heilig is, heeft gegeven als partijleider van het CDA en dat dat 'schuurt'. Volgens hem 'staat het regeerakkoord feitelijk op dit moment' en wordt dat niet 'volledig overhoop gegooid'. "Nee, geen sprake van. Ik zeg dat wij als CDA ten volle staan voor de natuurdoelen. Ik zeg ook dat 2030 in verreweg de meeste gevallen haalbaar is ... Ik zeg ook dat je niet dogmatisch moet kijken en dat ik me kan voorstellen dat je in sommige gevallen wel meer tijd nodig hebt."
Volgens Hoekstra verhoudt wat hij over de kritische depositiewaarde (KDW) heeft gezegd - dat die de zo spoedig mogelijk uit de wet gehaald moet worden en de snelle komst van een ecologische autoriteit daarom essentieel is - zich met de visie van het kabinet. "Ik heb het anders gezegd en ik heb mijn eigen bewoordingen daarvoor gebruikt, maar daar gaat het er ook over dat je uiteindelijk in natuurgebieden wil kijken hoe het daadwerkelijk staat met de instandhouding. En daar heb je zo'n ecologische autoriteit voor nodig."
Het kabinet wacht nu dus eerst de reflecties van Remkes af. Ondertussen lijken de coalitiepartners de mogelijkheid open te houden om het tijdspad voor de stikstofdoelen (iets) op te rekken. Twee moties om 2030 niet heilig te verklaren voor 50% stikstofreductie en een motie om juist aan dat jaartal vast te houden, werden gisteren door de coalitiepartijen in de Kamer weggestemd.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
