Achtergrond Stikstofstemming
Alle tegenstrijdigheden in stikstof komen bij elkaar
Het was een week vol tegenstrijdigheden op stikstofgebied. Zo was er in de Tweede Kamer het debat over het recente rapport van Johan Remkes, dat totaal niet in de geest van Remkes werd gevoerd. Ondertussen gaat de provincie handhaven bij een 50-tal agrarische PAS-melders en Interimmers, die door 'een onbetrouwbare overheid' (aldus Remkes) tussen wal en schip zijn geraakt.
Zij worden nu twee keer gebeten door die overheid. Ook werd de bouwvrijstelling afgeschoten door de Raad van State, vanwege een relatief kleine hoeveelheid stikstofemissie, terwijl het CBS komt met cijfers waaruit blijkt dat de CO2-uitstoot van de luchtvaart 30 keer groter is dan waar het RIVM mee rekent. Even later vertelt een directeur van het RIVM in een ingelaste briefing aan Tweede Kamerleden dat de Aerius-cijfers alleen niet nauwkeurig genoeg zijn om piekbelasters mee aan te wijzen en uit te kopen, alsof hij niet wist dat de juridische en bestuurlijke werkelijkheid al lang met de sommetjes van het RIVM aan de haal waren gegaan.
Overheid spreekt met één mond, handelt anders
De grote vraag is hoe dit allemaal weer met elkaar in verhouding gebracht kan worden en rechtgezet. Minister Piet Adema zei donderdagavond in het debat over het advies van Remkes dat het kabinet met één mond spreekt, om aan te geven dat er geen inhoudelijke ruimte zit tussen wat hij zegt en wat de rest van het kabinet vindt, waaronder zijn collega Christianne van der Wal. Officieel is dat ook zo, maar de werkelijkheid is waarschijnlijk toch genuanceerder, en de overheid handelt bepaald niet eenduidig. Dit blijkt uit de omgang van Den Haag en de provincie Overijssel met de Pas-melders.
Rekening op bordje Den Haag
Gezien de schuld die de overheid heeft in te lossen richting deze boeren, zou het eigenlijk niet onredelijk zijn dat zij de rekening voor de dwangsom op het bordje van het kabinet zouden leggen. Dat heeft immers een afspraak na te komen.
Adema doet sinds zijn aantreden hard zijn best om extra ruimte te creëren voor de boeren en ook vertrouwen te herwinnen. Hij doet dat door allerlei zaaltjes te bezoeken en ook op werkbezoek te gaan. Soms wordt de indruk gewekt dat hij en minister Van der Wal uitsluitend biologische boeren of anders politiek wenselijke bedrijven bezoeken, maar Adema doet hard zijn best om zich van zijn beste kant te laten zien.
CO2 op in Lunteren, en dan?
Afgelopen weekeind stopte hij zelfs persoonlijk de ruiming van 5 van de 7 van vogelgriep verdachte pluimveebedrijven. Dat ging zo: Na het ruimen van 2 verdachte bedrijven was de CO2 opeens op en kon een tijd lang niet verder worden gegaan. De klok tikte ondertussen door en het einde van de incubatietijd naderde, terwijl niets wees op besmetting. De NVWA was onvermurwbaar, maar de minister gaf de bedrijven tenslotte het voordeel van de twijfel.
Het heeft niets te maken met stikstof of perspectief voor de landbouw in het algemeen, maar het tekent wel dat de minister benaderbaar en aanspreekbaar wil zijn, noodzakelijk voor herstel van vertrouwen. Ook tekenend is dat hij boeren op de publieke tribune vriendelijk groet. Tegelijk geeft hij aan dat hij wel duidelijk zal zijn en soms ook moeilijke boodschappen moet brengen. Volgens de minister kan zoiets ook, als het maar coherent is, een samenhangend verhaal, dat ondernemers toch iets geeft om op te bouwen.
Kritische Kamerleden even onthand
Zo ver is het met het stikstofdossier nog lang niet. De complexiteit van het dossier maakt het er ook niet gemakkelijker op. En wanneer dan zelfs een instituut als het RIVM openlijk de fout in gaat, voelen zelfs de meest kritische Kamerleden zich onthand. Zeker na alles wat ze in de voorgaande tijd hebben geroepen. In de eerder genoemde briefing door het RIVM riep GroenLinks'er Laura Bromet (en aanvrager van de top-100) dat zij als gewoon volksvertegenwoordiger de stikstofmaterie niet snapt. D66'er Tjeerd de Groot was toen ook ongewoon bescheiden. Dat was wel voor korte duur. 's Avonds in het debat met Adema en Van der Wal eiste hij weer vol vuur het hoofd van de piekbelasters, alsof hij niets genuanceerds had gehoord.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
