Achtergrond Stikstofstemming
Landbouwakkoord nadert finish en loket gaat open
Nog minder dan twee weken te gaan tot de finishlijn van Sjaak van der Tak: 21 juni. Minister Piet Adema en zijn voornaamste helper Chris Kalden werken zich nog steeds drie slagen in de rondte om iets klaar te maken dat op een Landbouwakkoord lijkt. Het is en blijft een hele opgave, zo blijkt, want Adema en Kalden moeten niet alleen overleggen met tegenstribbelende landbouwpartijen. Adema moet de tussenresultaten van het overleg ook steeds weer terugkoppelen met de coalitiepartijen, om te zien of die, en vooral D66, er mee kunnen leven. Een soort spiegeloverleg.
Dit gaf in ieder geval LTO-melkveehouderijvoorzitter Erwin Wunnekink te kennen tijdens een grote bijeenkomst met Oost-Brabantse melkveehouders in Deurne. Het was de eerste grote gelegenheid waarbij LTO een klein boekje opendeed over het overleg. Het gebeurde wel in een defensieve sfeer, want het wantrouwen tegen hetgeen er boven de hoofden hangt, bleek weer groot. Een GVE-norm of graslandnorm (kennelijk een idee van D66) zien ze in Oost-Brabant absoluut niet zitten. Volgens Wunnekink zou ook een afrekenbare stoffenbalans (ASB) een idee kunnen zijn, al heeft dit nog bezwaren qua controleerbaarheid.
Goed ondernemerschap
Hoe de stand van zaken is in het overleg, werd niet direct duidelijk. Op social media circuleren meerdere invulformatjes voor akkoord-teksten, waar de landbouwpartijen (LTO/NAJK) alleen nog maar een cijfertje moeten invullen, maar van alles is nog mogelijk, zo haastten Wunnekink, LTO-directeur Hans van den Heuvel en ZLTO-voorzitter Wim Bens zich te verzekeren. Er kan ook heel goed geen akkoord uitkomen, aldus Van den Heuvel, die blijven meepraten verdedigde als 'goed ondernemerschap'. Dan heb je in ieder geval een vinger aan de pols. Van den Heuvel wilde ook nog wel kwijt dat LTO een akkoord niet op één punt zal laten breken. "Ook niet op dat van u", zei hij. Voorlopig heeft LTO nog meerdere bezwaarpunten, maar de indruk bleef wil een beetje hangen dat LTO veel maatregelen toch wel onvermijdelijk vindt.
ZLTO binnen, FDF buiten
Dat kreeg de handen niet op elkaar in de zaal, waar alleen ZLTO-leden binnen mochten, en ook niet buiten, waar de FDF met voorman Marc van den Oever verbleef. De FDF deed niet mee aan de discussie, mocht ook niet naar binnen, maar ZLTO-voorzitter Bens deed wel een poging om ook hen gerust te stellen dat er niet zomaar een akkoord komt. Elk onderhandelingsresultaat zal worden teruggekoppeld met de leden, en volgens hem kan de LTO-voorman ook niets in zijn eentje doen. "Het is niet zo dat Van der Tak even een handtekening voor iets kan zetten. Het huidige akkoord is onvoldoende, niet alleen qua GVE, maar ook in de breedte." Toch kreeg Bens nog tal van waarschuwingen mee van leden. "U kunt verwachten dat bij een akkoord 60% van de leden zal weglopen," zo klonk het.
Te weinig concreet
Is bij de basis van LTO veel onvrede en verzet, ook van een andere kant was er tegenslag voor Adema. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) ging aan het rekenen met de concepten die Adema en Kalden hebben opgesteld en concludeerde dat deze plannen nog veel te vaag zijn om iets over te kunnen zeggen, zo melden media. Gek lijkt dat ook niet, want al maanden is bekend dat de retail weinig extra overheeft voor duurzamer geproduceerd product en dat de Europese Commissie tegen een te hoge vergoeding is voor werk dat boeren verrichten op natuur- en landschapsgronden. Het zou de concurrentie verstoren. Het wringt op de bekende punten.
Ondertussen blijft de druk op de boeren bestaan vanuit 'de stikstofhoek'. Het kabinet blijft op de handen zitten als het gaat om hulp aan PAS-melders en Interimmers, ondanks een recente kleine toezegging van minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal. Ook is niets te zien van een uitgestoken hand richting boeren met een van rijkswege goedgekeurde emissie-arme stal die niet doet wat die belooft. Alles zit juridisch als in beton gegoten en dat wil het zittende kabinet graag zo houden.
In dat licht bezien is het bijna vermakelijk om te lezen dat dezelfde minister Van der Wal bezwaar maakt tegen de nieuwe Europese natuurregels waar Eurocommissaris Frans Timmermans hard aan werkt. Volgens Van der Wal werkt dit een verdere juridisering van het natuurbeleid in de hand. Dit klinkt als het verwijt van de pot aan de ketel. Waar Van der Wal over klaagt is precies datgene waar haar directie Natuur de laatste jaren consequent en vol ijver aan heeft gewerkt. Of zou ze dat niet weten?
Stikstofloket gaat open
Van der Wal kondigde tenslotte gisteravond bij Op1 ook aan dat volgende week het stikstofloket, waar boeren kunnen zien voor welke regelingen zij in aanmerking komen, opengaat. Vandaag zijn de regelingen in de ministerraad besproken.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
