Nieuws Stikstofaanpak
'Piekbelaster die niet stopt moet plan maken'
"Snelheid is ook zorgvuldigheid, anders zit je nog maanden in onduidelijkheid", pareert minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal tegenover Boerenbusiness de kritiek dat het kabinet de aanpak van piekbelasters heeft gelanceerd, terwijl nog niet alle regelingen helemaal uitgewerkt zijn. Van der Wal wil het beeld wegnemen dat het alleen om stoppen gaat.
"Van de 3.000 piekbelasters die niet willen stoppen, vragen we om een ondernemingsplan te maken dat de provincie moet goedkeuren. Er is ook maanden tijd voor om dat te maken. En er komt ook een periode dat alle regelingen tegelijk openstaan," aldus de minister.
Dat het kabinet momenteel alleen de optie om te stoppen aanbiedt, zoals Agractie in een reactie aangeeft, is volgens Van der Wal 'niet waar'. Naast stoppen zijn er ook de smaken: extensiveren, innoveren en verplaatsen of een combinatie daarvan. "We weten al hartstikke veel, we hebben een menukaart met alle gerechten. Innovatie daar weten we alles van, extensiveren en omschakelen idem dito, er is al een omschakelfonds."
Verplaatsingsregeling in Brussel
Het enige waarover volgens de minister nog onduidelijkheid is, is over het verplaatsen. "Daarvoor moet je ruimte creëren. Daar zet ik op in, ook rechtstreeks via een grondbank." Voor de verplaatsingsregeling is ook nog een staatssteuntoetsing door de Europese Commissie nodig. Bij verplaatsing zijn er twee mogelijkheden: een bedrijf afbreken en elders opnieuw opbouwen of het overnemen van een bestaand bedrijf. De inzet is een vergoeding tot 100% van de reëel gemaakte kosten. De bedoeling is de regeling voor het einde van dit jaar te publiceren, al vinden ze dat ook bij het ministerie wel wat ambitieus.
Wel 3.001 piekbelasters, geen lijst
"Er is geen lijst met piekbelasters", zei Van der Wal vandaag (12 juni) nogmaals tijdens de persconferentie ter gelegenheid van de lancering van de piekbelastersaanpak. "We hebben geen lijsten met: dit zijn de ondernemers. Als we iets van 'het kaartje' hebben geleerd is dat ondernemers aan de ene kant duidelijkheid willen, maar dat dat ook voor heel veel onrust kan zorgen. Dan wil ik ook niet dat ondernemers die stempel krijgen: piekbelaster. Het RIVM heb ik laten uitrekenen om hoeveel ondernemers het gaat, maar ik wil niet weten wie dat zijn."
Ook door het invullen van de rekentool op de website die vandaag de lucht in is gegaan, kom je volgens haar niet op een lijst van piekbelasters (een vrees van onder meer pluimveeorganisatie NVP). "We doen niks met je gegevens, er wordt niets opgeslagen." Wel is er vandaag meer bekend geworden over wie een piekbelaster is: een bedrijf dat meer dan 2500 mol stikstofdepositie per jaar veroorzaakt op overbelaste stikstofgevoelige natuur binnen 25 kilometer (de afkapgrens).
Het RIVM heeft berekend hoeveel het er moeten zijn: 3.001 om precies te zijn. 60% daarvan bevindt zich in Gelderland: 1.803 bedrijven. Op afstand gevolgd door Noord-Brabant, Limburg, Drenthe en Overijssel met respectievelijk 265, 262, 189 en 185 piekbelasters. Utrecht heeft 100 piekbelasters, Friesland 92, Flevoland: 57, Noord-Holland 30. Zeeland en Zuid-Holland hebben er allebei maar 4. Groningen heeft helemaal geen piekbelasters. Volgens LNV weet je binnen 10 minuten tot een half uur of je piekbelaster bent.
Lot piekbelaster
Het feit, dat iemand zich nu kwalificeert als piekbelaster, is volgens LNV geen grondslag dat die wordt geconfronteerd met 'verplichtend instrumentarium'. Van der Wal werkt nog uit wat er gebeurt als de vrijwillige aanpak niet afdoende werkt. Daarbij betrekt ze onder meer het onderzoek naar normeren en beprijzen dat het kabinet in 2021 heeft laten doen. Normeren van stikstofemissies is het afdwingen van emissiereductie via wet- en regelgeving en beprijzen van emissies betekent dat er (een deel van) de kosten van de veroorzaakte schade in rekening wordt gebracht (als prikkel om emissies te reduceren). Rond de zomer komt Van der Wal met meer informatie over dit onderwerp.
Zorg over houdbaarheid innovaties
Bij het pad van innovatie wordt uitgegaan van emissiereductie volgens de RAV-lijsten. Meerdere innovatieve stalsystemen bleken de afgelopen jaren niet te doen wat ze beloofden. Van der Wal: "Daar zit mijn grootste zorg, dat het weer niet houdbaar blijkt te zijn." Waarom dan toch is gekozen om met de innovaties op de Rav-lijst te werken? "Als we ieder risico willen uitsluiten dan weet ik één ding zeker: dan gaan we nooit een beweging op gang krijgen." Ze waarschuwt wel: "Met alleen innovatie ga je het niet redden."
De huidige regelingen zijn dus volledig vrijwillig. Volgens de minister is op dit moment de enige stok achter de deur dat de LBV+ (de regeling waarbij 120% wordt vergoed) nooit meer terugkomt. De LBV (100% vergoeding) wel, maar steeds voor een lager percentage. LNV gaat op basis van eerdere regelingen uit van een belangstelling van 20%. Als er meer belangstelling is, dan zit Van der Wal 'heel snel bij Financiën'. Maar 'het zou al heel goed zijn als het lukt bij 20% te komen', geeft ze aan. Voor de fiscale afwikkeling van de uitkoopregeling wordt gekeken naar de herinvesteringsreserve. Er komt een voorstel voor verruiming daarvan. Voor de zomer komt daarover een brief van Financiën. Voor de zomer komt ook een brief van EZK over de aanpak van het (kleinere) deel industriële bedrijven die piekbelaster zijn.
LBV+ vooral Gelderland, LBV verspreid
De LBV+ staat alleen open voor piekbelasters, waarbij dus vooral Gelderland oververtegenwoordigd zal zijn. De LBV is juist gericht op spreiding over het hele land en heeft daarom per Natura 2000-gebied een andere drempelwaarde. Rond ieder overbelast Natura 2000-gebied komt hoogstens rond de 10% van de melkvee-, varkens- en pluimveehouders in aanmerking voor de LBV, 8.000 locaties in totaal. Voorde LVB is €500 miljoen gereserveerd. Voor de LBV+ €900 miljoen.
De minister is tevreden over de aanpak 'als ik merk dat vanuit de sector iedereen hierover gaat nadenken'.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
