Achtergrond Stikstofstemming
Mister Green Deal plotsklaps op pole position
Amper twee weken na de val van het kabinet Rutte lijkt de verkiezingscampagne al volop begonnen. In ieder geval al wel bij de combinatie PvdA/Groenlinks. 'Mister Green Deal' Frans Timmermans heeft de berekende gok genomen om voortijdig van Brussel naar Den Haag terug te komen, om daar de zetel van Mark Rutte over te nemen. Hij heeft natuurlijk wel gezegd dat hij ook bereid is om in de Tweede Kamer te gaan zitten, mocht het anders lopen, maar er is veel vertrouwen.
PvdA en GroenLinks ogen al bij voorbaat in een overwinningsstemming. Andere kandidaten voor de aanvoering van de nieuwe combinatie waren er eerste wel, maar die hebben zich uit de voeten gemaakt bij het nieuws over het stemmenkanon uit Europa. Volgens de commentaren treedt bij een blok van PvdA en GroenLinks de mathematische formule van 1 + 1 = 3 of meer in werking. Zet daar vervolgens een zwaargewicht bij aan het hoofd en de verkiezingswinst kan links Nederland niet meer ontgaan, ook zonder D66.
PvdA-voorman, Groenlinks-profiel
Zou Timmermans premier worden, dan moet hij zich volgens de PvdA vooral bezig houden met koopkrachtverbetering voor de gewone burgers en andere zaken die het dagelijks leven veraangenamen volgens GroenLinks moet hij vooral een nog scherper milieubeleid doorvoeren (koopkracht speelt bij GroenLinks minder). Dat kan dus nog wel een dingetje worden, al verenigt Timmermans een PvdA-lidmaatschap met een GroenLinks-profiel.
Met hem als premier lijkt het er voor boeren ondertussen niet beter op te worden dan met de huidige (demissionaire) regering. Frans Timmermans is bijvoorbeeld niet minder stikstoffundamentalist dan Tjeerd de Groot van D66 en roept of diverse forums bijna net zo veel irritatie op.
Terwijl de PvdA en GroenLinks dus al een PR-voorsprong hebben op de rest, moeten de VVD, CDA, D66 en deels ook ChristenUnie intern zaken op orde brengen en nieuwe leiders kiezen. Ook moeten ze zich weer meer van elkaar onderscheiden. Dat wordt nog best lastig met een demissionair kabinet op de achtergrond dat met de laatste ademtochten nog allerlei ambities uitspreekt. Volgens diverse bewindslieden moet er nog van alles worden afgerond. Daar hebben ze elkaar dan vaak wel voor nodig.
Oud beleid en nieuwe campagne
Er zijn voor hen dus allerlei tegenstrijdigheden te overwinnen. Zo vertelden CDA'ers deze week op werkbezoek in het land dat ze lessen wilden gaan trekken uit de voorbije kabinetsperiode. De vraag rijst daarbij wel hoe ze dat willen gaan doen en wanneer ze daarmee willen beginnen. nu al, of pas nadat nog wat politieke besluiten zijn genomen waar het platteland weer ongelukkiger van wordt? Voor de VVD geldt iets soortgelijks. Ook deze partij wil stemmen behouden op het platteland, maar daarbij moet wel enige afstand worden genomen van het oude kabinetsbeleid.
Onhandige uitspraken van bewindslieden kunnen dan contraproductief werken. Zo beweerde VVD-minister Christianne van der Wal onlangs dat piekbelasters die zich misschien zouden willen laten uitkopen, geïntimideerd worden. Uit navraag bij haar eigen departement blijkt dat daar geen enkel signaal over is binnengekomen. De minister zuigt de bedreigingen kennelijk uit haar duim. Zulke zaken helpen niet om het vertrouwen te herstellen. Hoe het de komende maanden in de aanloop naar de nieuwe verkiezingen zal gaan, is nog onmogelijk te zeggen.
BBB-piek voorbij?
Volgens sommige peilingen is de BBB al weer over het hoogtepunt heen. Dat zou onder meer zijn omdat de partij een aantal onhandige zetten heeft gedaan bij de coalitievorming op provinciaal niveau. Ook de coalitievorming zelf speelt mee in de beeldvorming. Veel stemmers denken dat de partij waar zij op stemmen vervolgens hun standpunten onverkort in beleid vertaalt. Dat heeft evenwel nooit zo gewerkt, behalve misschien in landen waar alles van tevoren toch al vast stond. Het is een hardnekkig idee of droom, dat het anders zou moeten zijn. In polderland Nederland wordt elk beleid een slapper aftreksel van het partijprogramma van eigen voorkeur. Soms komt er zelfs helemaal niets van terecht, maar dat moet elke burger die in gezinsverband leeft of heeft geleefd toch weten, zou je zeggen.
Timmermans' antennes
Het neemt niet weg dat de BBB er als nieuwkomer toch ook weer tegenaan moet. Dit met de wetenschap dat elk nieuw geluid ook een keer als oud en bekend gaat klinken. Maar ook uitgaand van de kracht van de eigen argumenten, waar het dit voorjaar veel kiezers mee trok. Met de verwachte grote tegenstander heeft Van der Plas een aantal weken terug al kennis gemaakt, toen Timmermans' ambities nog niet bekend waren, maar mogelijk had de laatste toen al enig beredeneerd voorgevoel.
Stad tegen platteland
Wat er ook gebeurt, de tegenstelingen rond landbouw, natuur en klimaatbeleid worden er voorlopig niet kleiner op. Enerzijds zijn er groepen die klimaat- en andere problemen radicaal ontkennen of bagatelliseren, anderzijds trekken de klimaatalarmisten ook steeds harder aan de bel en worden de anti-dierhouderijgroepen ook steeds fanatieker. Zo betoogt reclameman en senator voor de Partij voor de Dieren Niko Koffeman dat schapen gevaarlijker zijn voor de mens dan wolven en vindt hij dat iedereen die in Nederland de wolf een strobreed in de weg legt, voor het gerecht moet.
Of hij helemaal overtuigd is van zijn woorden, is niet duidelijk. Want hij woont wel op de Veluwe, maar slaapt wijselijk niet in een tent tussen zijn geliefde viervoeters. Koffeman en veel andere verklaarde wolvenlobbyïsten zetten ondertussen ook hiermee wel de boel op scherp. Het zou triest zijn als de verkiezingen van november uitlopen op 'stad tegen platteland'-verkiezingen.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
