Achtergrond Stikstofstemming
Kamer negeert Wiersma, vergeet Nitraatrichtlijn
Op de laatste dag voor het Kerstreces heeft de nieuwe Tweede Kamer even laten zien wie de baas is in Den Haag; minister Femke Wiersma of haar politieke tegenstanders. Het waren de laatsten natuurlijk, want zij hebben een meerderheid.
Zelfs de laatste bondgenoot in het zieltogende rompkabinet-Schoof, de VVD, liet BBB-minister Wiersma in de steek toen het aankwam op een stemming over haar mestplannen.
Ze had het wellicht zien aankomen, want er was immers al ruzie over de waterkwaliteit met deze partij. De vraag is wat Wiersma nu gaat doen.
Feit is dat een meerderheid in de Tweede Kamer meestemde met een motie van ChristenUnie-kamerlid Pieter Grinwis. Daarin wordt gevraagd om nog even door te gaan met het oude, 7e Nitraatactieprogramma en verdergaande besluiten over te laten aan een nieuw kabinet.
Richtlijn gelezen? Voorzitter wakker?
Het lijkt op het eerste gezicht geen onredelijke vraag, maar zou Grinwis of een van zijn medestemmers de tekst van de Nitraatrichtlijn er op hebben nageslagen? Artikel 3, lid 4 zegt dat er minstens elke vier jaar een nieuw actieprogramma moet worden opgestuurd. Dat gaat dus niet gebeuren.
Keert de Tweede Kamer zich hiermee dan tegen de Europese Unie? Eigenlijk had Kamervoorzitter Thom van Campen de vinger moeten opsteken en waarschuwen.
Het moet niet verbazen als er straks een infractieprocedure wordt opgestart vanuit Brussel. Bovendien: is er hierna nog kans op een nieuwe derogatie? Of was het de bedoeling om alles in de soep te laten lopen?
Het is duidelijk dat het kabinet-Schoof bepaald geen voorbeeld was van helder en doelgericht optreden, maar het optreden van de Tweede Kamer deze week helpt de veehouderij ook niet bepaald vooruit.
Belangenbehartigers stil, afgeleid
Sterker nog: de problemen voor deze bedrijfstak stapelen zich verder op. Er komen geen versoepelingen van eisen, maar juist nog meer en strengere regels. Daarbij speelt ook mee dat de agrarische sector zelf geen eenduidige en stevige signalen afgeeft. Waar het gaat over het mestbeleid roerden vooral Agractie en de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) zich, naast individuele experts. Nederlandse grootste agrarische belangenbehartiger LTO Nederland is vrijwel afwezig in het publieke debat, maar lijkt ook met interne problemen te kampen. De directeur stapt over naar vakbond CNV, de vakgroep melkveehouderij – toch al vrijwel onzichtbaar - kiest na een reeks mislukte wervingsprocedures voor de vicevoorzitter als nieuw gezicht en bij de jongerenafdeling (NAJK) gaat ook de voorzitter weg. Bij spannende bijeenkomsten in het land, zoals in Utrecht rond het Utrechts Programma Landelijk Gebied, worstelt de belangenbehartiger ook al met haar positie. Elan en bezieling lijken ver weg.
Chipmaker vergeet landbouw
Die indruk blijft ook hangen na de presentatie van het rapport Wennink, van de voormalige directeur van ASML met de gelijke naam. Het oud opperhoofd van de Veldhovense chipmachinefabrikant was door het kabinet gevraagd om een rapport te schrijven over het toekomstige verdienvermogen van Nederland, en had bij het schrijven daarvan de agrarische sector zo ongeveer over het hoofd gezien, ook al kent die eveneens veel 'maakbedrijven'. Wie dacht dat deze bedrijven en hun organisaties zich vervolgens wel even zouden laten horen, komt bedrogen uit.
Akkoordje met MOB
Bedrijven houden zich stil, schikken zich ook. MOB, de organisatie van Johan Vollenbroek, maakte deze week triomfantelijke bekend dat het een aantal grote voedingsbedrijven, waaronder FrieslandCampina Veghel, en eerder Olam in Koog aan de Zaan, had gedwongen om de emissies te verlagen. Dit in ruil voor een einde aan verdere juridische procedures. Het persbericht hierover was zelfs gezamenlijk afgestemd met FrieslandCampina en de provincie Noord-Brabant. Verminderen van emissies is op zich prima, maar hierover akkoordjes sluiten met activistische groepen sluiten voelt dubieus. Veel Gelderse veehouders zullen onwillekeurig terugdenken aan de tijden dat zij met de Vereniging Milieu Offensief (VMO) te maken kregen.
Broze basis
De voedingssector in Nederland raakt steeds meer in het gedrang, ondanks waarschuwingen over strategische belangen. Deze kerst is er voedsel genoeg en dankzij uitzonderlijk gunstige omstandigheden is veel ervan ook helemaal niet duur. Deze prestatie rust echter wel op een broze basis. De economische basis onder veel bedrijven die dit jaar zo royaal hebben geproduceerd is vaak wankel. Ook knagen het gebrek aan waardering en de tegenwerking. Veel boeren zouden graag in juist die situatie een verandering zien, en meedenken ervaren hoe ook zij een duurzame toekomst in kunnen. Ondoordachte en slecht geïnformeerde besluiten in de politiek helpen daarbij niet.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
