Hoe ver kan de tarweprijs nog stijgen?

De laatste keer dat de tarweprijs zo hoog stond in Europa was tijdens het voorjaar van 2008. Toen werd een top van €292,75 per ton bereikt. Met een hoog van €290 per ton op maandag 1 november komt dat niveau nu erg dichtbij. De koers ligt maandag €7 boven de slotkoers van vrijdag.

Geen dieptepunt verwacht
Een vergelijking met seizoen 2007-08 is lastig te maken. De prijs piekte toen al in het najaar van 2007 en bereikte pas in maart 2008 zijn piek. De stijging is nu veel constanter en kent geen vertraging. Uiteindelijk daalde de koers toen in de zomer weer enorm, tot een dieptepunt van €123 aan het einde van 2008. Het is zeer onwaarschijnlijk dat we dit seizoen zo'n grote correctie gaan zien.

De tarwemarkt volgt momenteel het credo: beter te duur dan niet te koop. Kijkend naar de posities die beurshandelaren hebben ingenomen, is te zien dat het aantal net long-posities is gestegen afgelopen week. Daarbij gokken speculanten op hogere prijzen. Het aantal short-posities (dalende prijzen) nam af. Het is geen zekerheid dat dit ook de waarheid is, maar het toont wel het sentiment dat leeft in de markt.

Export loopt voor
Een 'nadeel' voor de bulls (speculanten die gokken op prijsstijgingen) is dat ze dagelijks gevoerd moeten worden, zoals dat in beurstermen wordt genoemd. Iedere dag is nieuws vereist die de koers van dat moment rechtvaardigt. Op dit moment zijn er verschillende feiten die de markt voeren. Zo loopt de export van tarwe vanuit de EU 50% voor op vorig jaar. China is een belangrijke koper van Europese (voer)tarwe maar ook klanten uit het Midden-Oosten kloppen aan omdat Rusland minder aan de markt is.

De markt bevindt zich in een nooit eerder vertoonde situatie. Naast de coronacrisis – en dreiging van nieuwe uitbraken – en het logistieke vraagstuk is er de lagere productie, enorme vraag en de Russische exportmarkt die belemmerd wordt. Deze mix van ingrediënten is uniek. Dat maakt het zeer lastig voorspellen waar de top van de markt ligt. Is dat bij €290, €300 of €350? Er is simpelweg niet genoeg tarwe om aan de vraag te voldoen. Canada kan niet bijspringen dankzij enorme tekorten, de VS heeft nauwelijks voorraad over en Rusland kent zijn eigen beperkingen. De enige landen die bij machten zijn om mee te spelen zijn Australië en Argentinië.

Krapte groeit
Marktanalisten verwachten dat deze krapte gevoeld gaat worden door de granenmarkt. Zeker na 1 januari. De markt kan dan nog wel eens rare sprongen gaan maken. Kopers van tarwe hebben de gaten die corona in hun voorraden hebben geslagen nog aan te vullen. Bij de huidige situatie is dat onmogelijk. Veel hangt daarom ook af van volgend seizoen.

Eén van de belangrijkste factoren wordt nu het weersevenement La Nina, wat droogte in Noord- en Zuid-Amerika met zich meebrengt en juist neerslag in Australië. Het is dankzij deze neerslag dat dit land nu op een tweede recordoogst afstevent. In de Amerikaanse wintertarwegebieden wordt deze droogte nu al gevoeld.

Zaaien verloopt vlot
In de EU verloopt het inzaaien van de wintergranen gemiddeld genomen soepel en is geen sprake van een vochttekort. Lokaal eerder een overschot. Het is al enkele jaren niet voorgekomen dat de herfst zo mooi verliep in de EU. Akkerbouwers kampen wel met gestegen kosten voor kunstmest. Ruim de helft van alle wintergranen is gezaaid en dat is ongeveer gemiddeld. Het granenareaal groeit naar alle waarschijnlijkheid omdat het wordt gesteund door de hoge prijzen, ondanks de gestegen kosten voor inputs. Ondanks eerdere gedachtes wordt in Rusland ongeveer net zoveel wintertarwe ingezaaid.

Terwijl vocht in de EU geen probleem is, hebben akkerbouwers in de Zwarte Zee-regio en Noord-Amerika te kampen met droogte. Dat is ongunstig voor de gewasontwikkeling. Dit kan de komende weken de prijzen verder opdrijven, samen met een stevige vraag. De fysieke markt neemt eveneens stappen en de termijnmarkt gaat daarin mee. Ook richting €300 per ton heeft de markt nog lang geen hoogtevrees.