Vijf redenen waarom het goed gaat in de melkgeiten

Melkgeitenhouders beleven gouden tijden. Nadat de sector de maatschappelijke en financiële crises door de Q-koorts in 2010 te boven kwamen, is de prijs van geitenmelk bijna voortdurend gestegen. Daarbij groeit ook het aantal melkgeiten in Nederland. Hoe is dit mogelijk? Boerenbusiness analyseert het succes en geeft vijf redenen.

1. Creëren van nieuwe afzetstromen
De melkgeitensector is innovatief en uitdagend bezig. Enerzijds door relatief grootschalig een hoge kwaliteit melk te leveren tegen een lage kostprijs, anderzijds door zich te richten op de productie van melk met een toegevoegde waarde. Dit kan gaan om een regionale afzetmarkt door verkoop aan huis, de productie van kaas, yoghurt, chocolade, ijs en zeep op basis van geitenmelk. Verder is er de afgelopen jaren verbreed door nieuwe afzetstromen in de baby-, sport- en ouderenvoeding en door toepassingen op gezondheidsgebied. Ook vindt het geitenlamsvlees steeds vaker haar weg naar de Nederlandse keuken. 

2. Oppoetsen van het gezonde imago
De vraag naar geitenmelk groeit al jaren. Lokaal geproduceerd voedsel heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Geitenmelkproducten profiteren hier ook van. Bovendien is er in Nederland meer aandacht voor geitenzuivel door het gezonde imago van de producten. Dit past goed bij een bewuste en trendy levensstijl. Hoewel het vaak gedacht wordt, is geitenkaas niet per definitie gezonder dan van koemelk gemaakte kaas. Zo bevat geitenkaas alleen minder vet dan koeienkaas wanneer afgezet tegen de volvette (45+) variant. De reguliere 20+ en 30+ kazen bevatten minder vet. Wel is geitenkaas lichter verteerbaar dan kaas van koemelk. Verder bevat geitenkaas iets meer vitaminen, maar minder calcium en magnesium dan koeienkaas. Bovendien is de bewering niet juist dat geitenkaas een goede zuivelvervanger is voor mensen met een lactose-intolerantie. Geitenmelk bevat namelijk ook lactose, ook al is het gehalte zo’n 10 procent lager dan in koemelk.

3. Gunstige marktontwikkelingen

Geitenmelkprijs per maand (januari 2012 tot oktober 2015)  

De grafiek met de geitenmelkprijs over de afgelopen jaren laat zien dat de prijs van geitenmelk iedere zomer traditioneel een dip kent. Bovendien is zichtbaar dat de prijs al enkele jaren stijgt, hoewel dit in 2015 afvlakt.  ABN Amro schetst in haar sectorrapport 2015 dat de markt de komende jaren normaliseert en dat het hoge prijsniveau van 2014 en 2015 niet structureel van aard is.

Ook de groei van het aantal melkgeiten in Nederland vlakt iets af. Jeannette van de Ven, voorzitter van LTO vakgroep melkgeitenhouderij, schat dat er in 2015 zo’n 280.000 geiten werden gemolken in Nederland.

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek

De raming van LEI Wageningen UR over 2015 laat zien dat er gemiddeld 148.000 euro per onbetaalde arbeidsjaareenheid binnenkomt in de geitenhouderij. Dit is een inkomensstijging van 13 procent ten opzichte van 2014. De stijging wordt veroorzaakt door de gunstige combinatie van de hogere melkprijs, lagere voerprijs, hogere melkproductie per geit en meer geiten per bedrijf.

Door de hoge productiviteit van de melkproductie is Nederland, met haar bescheiden geitenstapel, de vierde speler in de EU. In 2014 nam de productie van geitenmelk hier volgens ABN Amro met 12 procent toe. De melkproductie per geit nam met ruim 5 procent toe. Bovendien steeg het aantal geiten in Nederland met 6.7 procent, terwijl de Europese geitenstapel daalde met 1.9 procent. Nederland is het enige land in Europa dat qua melkproductie een structurele groei vertoont.

Zo’n 75 procent van de geitenmelk wordt in Nederland verwerkt, waarvan 70 procent geëxporteerd wordt. Het merendeel hiervan is bestemd voor de Noord-Europese markt, maar de export van kaas en zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk naar Azië groeit momenteel ook. Het bestaande positieve imago van Nederland als betrouwbaar zuivelland helpt hierbij. Naar verwachting groeit de markt voor kaas, melk en melkpoeders de komende jaren door.

4. Samenwerking in keten
In februari 2014 kondigde LTO aan dat de Nederlandse Geitenzuivel Organisatie (NGZO) en de LTO vakgroep geitenhouderij gingen samenwerken in het Platform Melkgeitenhouderij. De NGZO is de belangenbehartiger van de Nederlandse inzamelaars en verwerkers van geitenmelk, de LTO vakgroep behartigt de belangen van de houders van geiten. Het platform heeft de specifieke taken die het Productschap Zuivel had. Tot op heden zijn de jaarplannen van het platform, die gepubliceerd zouden worden, nog niet naar buiten gebracht. Wel werd er in november 2015 een Programmaleider Duurzame GeitenZuivel Keten aangesteld. Bovendien is er een uitvoeringsagenda met betrekking tot duurzame geitenzuivel opgesteld.

5. Europees een beschermde status
Hollandse geitenkaas is sinds kort één van de 13 Nederlandse producten met Europese bescherming. Het product heeft namelijk een beschermde geografische aanduiding. Alleen melk afkomstig van in Nederland gevestigde geitenhouderijen mag voor deze kaas worden gebruikt. Ook dient de kaas te beschikken over een aantal eigenschappen met betrekking tot kleur, consistentie, samenstelling en smaak. In het afgelopen weekend heeft staatssecretaris Martijn van Dam op de Grüne Woche de eerste Hollandse Geitenkaas met EU-zegel in ontvangst genomen. In totaal zijn er meer dan 1.000 producten in Europa die een soortgelijke bescherming hebben. 

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.