Boerenbusiness analyse
Is dan toch finale renteswapaffaire in zicht?
Letterlijk jaren nadat het balletje aan het rollen kwam is er dan toch licht aan het einde van de renteswaptunnel. Ook Deutsche Bank ging donderdag akkoord met het herstelkader. Goed nieuws, maar nog geen juichstemming bij de agrarische ondernemers. Meer in een analyse van Boerenbusiness.
Dossier: Renteswap
Rabobank, ABN Amro, ING, Van Lanschot en SNS sloten zich in de eerste weken van juli al aan bij een vrijwillig herstelkader voor het renteswapdossier. Het herstelkader streeft er naar om een einde te maken aan de jarenlange kwestie rondom de renteswap. Daarom moeten agrarische ondernemers wel extra goed opletten, want akkoord gaan met het kader betekent ook dat er geen mogelijkheid meer is om later een zaak aan te spannen. Door een 'finale kwijting' wordt het dossier afgesloten.
Hoewel deze banken het overgrote deel van de agrarische sector vertegenwoordigen ontbreekt de hoofdrolspeler nog: Deutsche Bank. Juist de bank, waarmee het balletje begon te rollen. Donderdag kwam er pas groen licht en zegde ook deze bank toe zich aan te sluiten bij het herstelkader.
Degene die zich de laatste jaren ingezet hebben om deze zaak tot een goed einde te brengen, waaronder Harm Wiegersma, van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), zijn opgelucht, maar wachten ook af wat de bank gaat doen.
Waarom? In december 2012 begon de zaak te rollen toen de Deutsche Bank aankondigde te stoppen met financiering van agrarische klanten die minder dan één miljoen euro omzet draaien. Ongeveer 1.200 agrarische klanten die de bank in 2010 overnam van ABN Amro. Het betekende dat zolang een ondernemer geen extra krediet wilde er niet zoveel aan de hand was, maar ontstond er om wat voor reden behoefte aan extra krediet dan moest een ondernemer op zoek naar een andere bank.
Bij het overstappen van bank bleek de renteswap een onmogelijke hindernis. 'Veel boeren waren geketend door de renteswap', zegt Wiegersma. Iets wat ze afsloten toen ze nog onder ABN Amro vielen. Toen eenmaal de Deutsche Bankzaken aan het licht kwamen, bleken ook andere ondernemers bij diverse banken in Nederland grote schade te ondervinden van de swaps die veelal afgesloten werden in de periode 2007 tot en met 2010, toen de rentes op een ongekend hoog niveau stonden. De economische crisis maakte daar een einde aan.
Marianne Adema zei daarover in een column op Boerennbusiness: 'Een rode lijn in de dossiers is dat de klant zich destijds door zijn ‘vertrouwde’ bankmedewerker heeft laten overtuigen dat de rente alleen maar kon stijgen. Hoe meer en hoe langer swappen, hoe beter het zou zijn. De klant werd er vaak niet op gewezen dat ook het (financieel) risico hierbij toeneemt en dat de renteswap erg nadelig kan werken bij rentedaling. Ondanks dat niemand de rente kan voorspellen en banken ook met hun eigen rentevisie vaak niet langer dan één jaar vooruit kijken, wisten zij vele klanten te overtuigen.'
Jeroen Dijsselbloem, minister van financiën, gaf de banken in 2012 een kans om zelf orde op zaken te stellen. Ze kregen de kans om dossiers opnieuw te bekijken en fouten te herstellen. Het pakt niet goed uit, want in december 2015 oordeelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) dat de herbeoordeling door banken 'onjuist en onzorgvuldig' was.
Ongeveer drie jaar duurt de kwestie dan al. Een nare situatie voor degene die klem zitten. Maar daarna begint er vaart in de affaire te komen. Begin juli is er dan het verlossende herstelkader. Waar de Deutsche Bank nu ook onderdeel van uitmaakt.
Z24 zette op een rij dat de Rabobank 700 miljoen euro gereserveerd heeft voor de regeling, ABN Amro een half miljard euro en ING tikt 250 miljoen euro af. Hoeveel het de Deutsche Bank gaat kosten is nog niet bekend. Ook is Wiegersma voorzichtig, want technisch gezien is dit het tweede herstelkader. Het eerste was de kans die Dijsselbloem de banken gaf en waar geen goed gehoor op kwam. Wiegersma wacht dan ook eerst de uitvoering af voor er echt opgelucht adem gehaald kan worden. Zijn advies aan ondernemers luidt wel dat ze zich goed moeten laten adviseren en goed moeten blijven opletten.
Daarmee komt de finale van de renteswapaffaire in zicht. Voor degene bij de Rabobank was het een nare aangelegenheid, maar die hoefden niet van bank te wisselen. Voor de agrarische ondernemers ondergebracht bij Deutsche Bank en vanaf december 2012 vogelvrij was het een drama. Nu kan er bijna weer opgelucht adem gehaald worden.
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.