'Uitrookbeleid grupstallen grootste gotspe'

Melkveehouders kennen verschillende bedrijfssituaties. In deze serie vertellen een aantal van hen hoe zij kijken naar de uitwerking van de huidige wet- en regelgeving, en hoe ze daar de komende jaren binnen hun bedrijfsvoering mee denken om te gaan. Ditmaal is het woord aan melkveehouder, met grupstal, Harmen Endendijk (40) uit Ermelo.

Hoe heeft uw bedrijf zich de afgelopen jaren ontwikkeld?
"Wij melken tussen de 50 en 60 koeien op de grupstal. Dat aantal is al jaren stabiel. Bij het bedrijf ligt 5 hectare grond, 10 hectare ligt op afstand. De droge koeien en het jongvee weiden zomerdag op de huiskavel, de melkkoeien blijven op stal."

Hoe kijkt u aan tegen het verbod op uitbreiding en nieuwbouw van grup- en aanbindstallen?
"Allereerst vind ik de communicatie verwarrend. Ik lees dat het een NZO breed gedragen besluit zou zijn, maar alleen FrieslandCampina is er mee naar buiten getreden. Van Nemelco bijvoorbeeld, de fabriek waar wij aan leveren, heb ik nog niets gehoord. Maar al met al heb ik er geen goed woord voor over. Het is de grootste gotspe van het jaar. Wij krijgen hier veel en vaak burgers in de stal. Die vinden het allemaal, ja echt allemaal, prachtig hoe de koeien hier rustig, schoon en tevreden dik in het stro liggen. FrieslandCampina beweert dat het de maatschappij en afnemers zijn die kritische vragen stellen over koeien op grupstallen, maar daar geloof ik niet in. Volgens mij laten ze hun oren hangen naar dierenactivisten als Wakker Dier."

De opvatting dat de beperkte bewegingsvrijheid slecht is voor de koe en voor het imago, deelt u niet?
"Zeker niet. Ik draai het juist om: als het de zuivel om het imago te doen is, kiezen ze voor het promoten van de grupstal. Neem de klauwgezondheid. Dat is in ligboxstallen een groot probleem, met name door de Ziekte van Mortellaro. Die aandoening kennen boeren met grupstallen helemaal niet. Hoeveel koeien lopen in een ligbox voor hun lol een rondje? Geen een. Een koe vreet en haalt haar water waar ze het aangeboden krijgt. Als je haar in de wei een kruiwagen smakelijk voer voorzet, loopt ze ook echt niet verder de wei in. Daar komt bij dat stalmest de beste mest is voor het land, in relatie tot weidevogels. En op de grupstal vormt zich geen ammoniak. Ook weiden grupstalboeren gemiddeld veel meer en vaker hun vee, dan ligboxstalboeren en mega-grupstallen bestaan niet. Op het gebied van duurzaamheidseisen zijn grupstalboeren dus veel verder. Als gezegd: de zuivel zou dit stalsysteem juist moeten promoten."

Tijd voor actie dus?
"Ikzelf en collega’s denken daar heus wel over na, maar zover zijn we nog niet. Het komt ons rauw op het dak. En daarbij, tegen wie strijd je? Tegen je eigen verwerker of coöperatie. Het is bijna zover gekomen dat FrieslandCampina voor overheid speelt en Qlip is de AID. LTO, die zou in actie moeten komen. Maar daarvan heb ik nog niets gehoord. Terwijl honderden van hun leden hier toch door worden getroffen. Onbegrijpelijk, alsof deze groep tweederangs leden zijn."

Als deze voorstellen doorgaan, hoe beïnvloedt dat dan uw bedrijfsvoering voor over 5 jaar?
"In principe heb ik geen uitbreidingsplannen. Maar als dat wel op een of andere wijze speelt, moet ik misschien een andere afnemer zoeken voor mijn melk. Een kleine speler die niet lid is van de NZO. Of alle melk zelf tot kaas verwerken. Misschien wel samen met collega’s. Als ik cynisch word, denk ik aan zo’n concept opstarten onder een merknaam als ‘Melk van de Grup’ of ‘Melk zonder Mortellarro’. Met een ligboxstal ga is sowieso niet werken. Dat is wel zeker."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.