Hoe zuivelgoeroe Spierings wereldverbeteraar werd

Voor oud Fonterra-topman Theo Spierings (56) geeft de golfbaan geen voldoening. Sterker nog, hij bulkt nog van de ambities. Zijn nieuwe bedrijf The Purpose Factory richt zich op serieuze thema's in de wereld. Hongerbestrijding is een van zijn speerpunten. Wat zijn de plannen precies, hoe kijkt hij terug op zijn carrière bij Fonterra en wat vindt hij van de melkveehouderij in Nederland?

Tussen 2011 en 2018 was Spierings CEO van de Nieuw-Zeelandse coöperatie Fonterra, de grootste exporteur van zuivelproducten op de wereldmarkt. Een intensieve maar tevens mooie tijd, zo blikt hij er nu op terug. Het afscheid liep misschien niet zoals gepland, maar dat is volgens hem inherent aan werken in de top. "Zo'n functie is net als in het profvoetbal, het laatste optreden blijft vooral hangen."

Rondom zijn vertrek ontstond er in Nieuw-Zeeland kritiek op het hoge salaris en de vertrekbonus van de Nederlander, omdat Fonterra er financieel slecht voor zou staan. Spierings nuanceert dit: "De beloning was inderdaad hoog, maar tegelijkertijd marktconform en toentertijd bepaald door de Raad van Commissarissen. Als je ruim 8 jaar topman bij Fonterra bent geweest, dan zijn er ook veel dingen goed gegaan."

Nieuw hoofdstuk na Fonterra
Na zijn aftreden bij Fonterra nam Spierings bewust gas terug, maar nu is het tijd voor een nieuw hoofdstuk in zijn carrière: het ondernemerschap. Spierings heeft grote plannen met zijn nieuwe bedrijf waarmee hij de wereld wil verbeteren. Verrassend is deze stap niet volgens hem. "Al bij mijn vertrek bij Fonterra heb ik dit aangekondigd."

Kort samengevat is The Purpose Factory een bedrijf dat bestaat uit 3 pijlers met klinkende Engelse termen: 'disrupt, transform' en foundation'. Spierings richt zich op coaching van levensmiddelenbedrijven in duurzaamheid en innovatie. Daarbij investeert hij in kansrijke startups. De helft van het verdiende geld wordt door de foundation gedoneerd aan goede doelen. Daarbij zijn de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties leidend. "4 van de 17 doelstellingen hebben wij geselecteerd om focus aan te brengen. Een daarvan is hongerbestrijding." 

Sinds begin dit jaar is Spierings ondernemer. Zijn bedrijf telt intussen 12 vaste medewerkers en nog wat externe krachten. De eerste klant is een groot voedingsconcern in Zuid-Amerika met een omzet van $2 miljard. De wereldwijde oriëntatie komt volgens Spierings door zijn carrière in het buitenland. "Ik heb op veel plekken gewoond en gewerkt en daardoor veel contacten opgedaan. Dat opent deuren. Ook zit het internationale karakter in het DNA van mijn familie."

Nieuw-Zeeland versus Nederland
In een gesprek met Spierings mag zijn zienswijze op de Nederlandse zuivelsector natuurlijk niet ontbreken. Wat vindt hij bijvoorbeeld van het saneren van de veestapel? En boeren we in Nederland duurzamer dan Nieuw-Zeeland, of is dit andersom? Spierings is optimistisch: "Buiten de keerkringen van de aarde zal de hoofdmoot van de melkproductie blijven plaatsvinden. Dan praten we over Europa, Noord-Amerika en delen van Oceanië, Zuid-Amerika en Azië. Daarbinnen is het klimatologisch vaak niet efficiënt, maar daar zit wel een groeiende vraag van consumenten."

Dit maakt het volgens hem legitiem om de Nederlandse melkveestapel overeind te houden. Exporteren van is volgens Spierings geen vies woord. "Je kunt op wereldschaal nooit teveel melk hebben, maar wel binnen een productiegebied. De kunst is om de overschotten te verwerken tot lang-houdbare fabricaten, zoals melkpoeder. En die kunnen vervolgens geëxporteerd worden naar landen waar de vraag is." Dit klinkt overigens eenvoudiger dan het is. Het verwerken van de melk tot de juiste fabricaten is een grote uitdaging, aldus Spierings.

Qua duurzaamheid en ondernemerschap ligt Nieuw-Zeeland voor op Nederland, zo meent de voormalig topman van Fonterra. "De melkveesector in ons land is jaren lang in stand gehouden door subsidies. Nieuw-Zeeland is daar in de jaren '80 noodgedwongen mee gestopt. Dat heeft innovatiekracht bij de boeren aangezwengeld. In Nieuw-Zeeland beweiden ze in clusters, ook wel 'mob grazing' genoemd. Dit wordt gedaan om de optimale graslengte te realiseren voor de koe. In Nederland wordt dat nog niet gedaan. Ook leunt de Nederlandse melkveehouderij nog sterk op kunstmest, in tegenstelling tot Nieuw-Zeeland."

"Maar niet te somber, we zijn in Nederland uitstekend bezig. Dat de Britse bioloog David Attenborough kortgeleden de Nederlandse landbouw als voorbeeld voor klimaatbestendige landbouw noemde, is een prachtig compliment." Spierings is overigens nog actief in de Nederlandse zuivelsector, als strategisch adviseur bij A-ware. "Ik ken Jan Anker goed en we doen mooie dingen samen. In mijn tijd als CEO zijn we met Fonterra gaan samenwerken in de mozzarellafabriek in Heerenveen." Later heeft Fonterra dit partnership beëindigd en heeft A-ware een deal gesloten met FrieslandCampina. 

Einde aan honger is mogelijk
Waar staat Spierings over pakweg 10 jaar? Zijn doelen zijn tamelijk ambitieus. Hij wil met de Purpose Factory voor een half miljard mensen het verschil maken met betrekking tot voedselzekerheid. Het oplossen van het hongerprobleem in de wereld is in theorie mogelijk. "Onderzoek van de Wereldbank heeft aangetoond dat de komende jaren hiervoor $2,7 triljoen nodig voor is. Het geld is geen probleem, want er is hiervoor wereldwijd $4 triljoen beschikbaar bij bedrijven, fondsen en particulieren. Hij gaat om verbindingen leggen en daarvoor willen wij ons sterk maken."

Het doel van Spierings is om aansluiting te zoeken bij andere charitatieve initiatieven en samen de handschoen op te pakken. "Ook Bill Gates heeft de VN-doelen omarmd dus aan slagkracht ontbreekt het niet." Maar hongerbestrijding is niet 'hoog over', maar vooral concreet bezig gaan. "Ons doel is om micro-economieën te creëren en communities ter plekke vooruit te helpen. Bijvoorbeeld met een kaasfabriekje in Peru, waarvan de hele gemeenschap kan profiteren." Spierings zelf wil de komende jaren volop actief blijven en zich blijven inzetten voor een betere wereld. "Nee, de golfbaan is niets voor mij."

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness. Hij richt zich daarnaast op zuivel, varkens en vleesmarkten. Ook volgt hij de (bedrijfs)ontwikkelingen binnen de agribusiness en interviewt hij CEO’s en beleidsmakers.

w.baan@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.