Waarom Lactalis kiest voor overname Bel Leerdammer

Oktober 1933. Het is het begin van Lactalis. Het is de dag waarop oprichter André Besnier zijn eerste 17 camemberts produceert, met 35 liter melk uit de omgeving. De daaropvolgende jaren groeit het 'bedrijfje' van Besnier door tot en voorbij de grens van 10.000 liter en in 1948 besluit hij het een naam te geven: 'SARL Société Laitière de Laval A. Besnier & Cie'. Naarmate de zuivelmarkt competitiever wordt, moet de oprichter zijn aanbod aanpassen. Besnier besluit om boter en room te produceren en melk te verkopen. Als een van de eersten brengt hij in de jaren '50 een glazen fles van 1 liter melk op de markt.

Familiebedrijf ten top
Met innovatie en ondernemerschap weet Besnier nu al een naam voor zichzelf te creëren. Na zijn overlijden in 1955 wordt het bedrijf geërfd door zijn zoon Michel. Dat de appel niet ver van de boom valt, bewijst hij in kort tijdsbestek. Michel Besnier verdubbelt in slechts 2 jaar tijd de jaarlijkse omzet, weet veel West-Franse zuivelfabrieken binnen te halen, zet voet aan wal in de Verenigde Staten en lanceert het merk Président. Dit laatstgenoemde merk is nog altijd een van de grootste kaasmerken ter wereld.

De ambities van Besnier reiken echter nog veel verder. Hij wil groeien in Oost-Europa, Oekraïne en Polen, maar wil tegelijkertijd ook in Egypte en Italië nieuwe stappen zetten. Met de overname van Locatelli, het op dat moment derde grootste mozzarellamerk ter wereld, realiseert hij die groei in onder meer Italië. In 1990 verstevigt hij zijn positie doordat Franse grootmachten Bridel en Société des Caves de Roquefort zich bij de Besnier-groep aansluiten. Vlak voor de eeuwwisseling is het daarmee volgens Besnier tijd om de groepsnaam te veranderen in Lactalis. Een naam die gemakkelijk kan worden uitgesproken op alle 5 de continenten.

Dit decennium start met het overlijden van Michel Besnier, die het bedrijf wederom doorgeeft aan zijn zoon: Emmanuel Besnier. En die blijkt gedreven om een van de grootste zuivelproducenten ter wereld te worden, te beginnen in Europa. Zo realiseerde Emmanuel de overname van het Italiaanse Galbani, de Europese joint venture met Nestlé en de overnames van de Spaanse zuivelbedrijven Forlasa, Puleva en Sanutri. In 2011 mag het zichzelf wereldleider noemen in zuivel als het meerderheidsaandeelhouder wordt van het Italiaanse Parmalat, dat een omzet van bijna $4 miljard heeft.

De vermoedelijke overname van Bel Leerdammer
Lactalis zelf realiseerde over 2019 omzet van maar liefst €19,96 miljard, telt vandaag de dag 85.000 werknemers en is inmiddels actief in de segmenten yoghurt, boter, kaas, melkpoeder, babyvoeding en melkdranken. Nu het Franse familiebedrijf met stip een van de grootsten ter wereld genoemd mag worden, rijst natuurlijk de vraag waarom het zoveel interesse heeft in kaasmerk Bel Leerdammer. Het antwoord op die vraag lijkt in lijn te liggen met de eerdere overnamestrategieën van het bedrijf: de mogelijkheid tot uitbreiding.

De zuivelaar is tegenwoordig actief in 55 landen, waaronder de Verenigde Staten, Roemenië, Polen, Italië, Rusland, Oekraïne, Spanje, Saoedi-Arabië, Egypte, Ierland, Portugal, Zwitserland, Kroatië, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada en Zuid-Afrika. Kaasland Nederland behoort nog niet tot die lijst en dat ziet Lactalis graag veranderen, zo blijkt wel uit het statement van Emmanuel Besnier: "De overname van de Italiaanse, Duitse en Oekraïense dochterondernemingen zal onze positie in deze landen versterken, maar daarnaast biedt de overeenkomst ons ook een opening naar de Nederlandse kaasmarkt."

Deze quote sluit uitstekend aan bij de reden om in 2011 het Italiaanse Parmalat over te nemen. Dat bedrijf is wereldwijd namelijk actief in gebieden waar Lactalis zelf geen of weinig activiteiten heeft. Of zoals het zelf schrijft: "Het zorgt voor een complementaire dekking." Die strategie kan het met een Nederlands merk zoals Leerdammer doorzetten. Vanuit ons kikkerlandje werd afgelopen jaar in totaal namelijk 159.669 ton kaas geëxporteerd naar onder meer Japan en Zuid-Korea. In beide landen heeft Lactalis geen tot weinig eigen activiteiten. En van achteruitgang in die cijfers lijkt komende periode zeker geen sprake te zijn.  

Het komt Lactalis daarbij waarschijnlijk ook goed uit dat Bel Group als doel heeft om zijn positionering als een grote speler op het gebied van gezonde tussendoortjes verder uit te breiden. Denk daarbij aan uitbreiding van de vermarkting van producten als 'La vache qui rit' en 'Babybel'. Ook wil het verder inzetten op groeiende markten als Azië en Noord-Amerika. Kort gezegd: Bel Group was misschien al wel op zoek naar een koper voor het merk. Lactalis is vervolgens de ideale koper, want zodoende krijgt Bel de eerder verkochte aandelen weer terug. Lactalis betaalt de overname namelijk door bijna alle aandelen terug te betalen (23,16%) en heeft vervolgens nog maar 0,9% van het kapitaal van Bel Group in handen. Een win-winsituatie dus.

Wat komt er van Bel Leerdammer terecht?
Belangrijker dan de waarom-vraag, is misschien wel de vraag: hoe nu verder? Internationalisering lijkt voor Lactalis het voornaamste doel te zijn. Het meldt namelijk: "Lactalis wil de ontwikkeling van Bel Leerdammer actief ondersteunen door het merk te laten profiteren van de internationale omvang van de groep en te ondersteunen op het gebied van industriële investeringen, marketing en human resources." Aangezien Leerdammer al zeer geliefd is bij de Fransen, zien insiders de acquisitie door een van de grootste kaasspelers in Frankrijk als een goede zet voor zowel het merk als voor de zuivelgigant.

Een andere vraag is natuurlijk hoeveel de 1.100 melkveehouders hiervan gaan merken. Het antwoord op de vraag lijkt lastig te geven en voorzichtigheid is daarin geboden. Toch lijkt de kans op heel grote veranderingen klein. Bij eerdere acquisities, bijvoorbeeld die van de merken Parmalat, Galbani en Puleva, zijn geen schokkende wijzigingen geweest in de manier van werken. En bij de eerste kennismaking met Oekraïne realiseerde het bedrijf zelfs een modernisering van de zuivelsector. Kortom: het doel van Lactalis lijkt vooral gericht op nóg groter worden en daar zullen veel Nederlandse melkveehouders waarschijnlijk niet de dupe van worden.