Nieuws Stikstofcrisis
Boer kan nog lang wachten op toekomstperspectief
Ondanks de boerenprotesten door heel het land zijn de stikstofplannen van het kabinet dinsdagmiddag vrijwel ongeschonden door de Tweede Kamer gegaan. De Kamer kon over een reeks moties stemmen over het stikstofbeleid van minister Christianne van der Wal, maar moties die stevige aanpassingen van de plannen voorstonden, haalden het niet. De moties die wel werden aangenomen, hadden vooral betrekking over de uitvoering van het beleid en hoe de boeren daar beter bij kunnen worden geholpen. Daarbij moeten alle boeren naar natuurinclusieve landbouw worden gestuurd.
Waar de boeren met de massale protesten vooral een aanpassing van het stikstofbeleid en de doelen nastreefden, werd in politiek Den Haag de afgelopen dagen vooral het accent gelegd op het 'perspectief bieden aan de boeren'. Een plan van landbouwminister Henk Staghouwer die dit perspectief moest schetsen, werd vorige week in de Tweede Kamer door een overgrote meerderheid verbaal naar de prullenbak verwezen in het debat over het stikstofbeleid. De Kamer stemde vandaag over meer dan veertig moties die vorige week donderdag werden ingediend bij het debat over het stikstofbeleid. De moties van BoerBurgerBeweging (BBB) en JA21 over een scherpe aanpassing van het stikstofbeleid, haalden het daarbij niet.
Caroline van der Plas, aanvoerder van BBB, laat in een eerste reactie van de partij weten "gigantisch te balen" van de stemmingen over de moties. "Het is zeer teleurstellend. Goede voorstellen van de oppositie worden niet aangenomen, alles van de coalitie wordt wel aangenomen. Het is precies zoals ik zei afgelopen donderdag in het debat. We gaan hier lang vergaderen en debatteren en we gaan het allemaal opnemen voor de boeren en we gaan gewoon weer over tot de orde van de dag. En dat is precies wat hier is gebeurd. Maar wij blijven strijden." (lees verder onder tweet)
Lang wachten op toekomstperspectief
Welke toekomstvisie het kabinet nu echt heeft voor de Nederlandse land- en tuinbouw, daar moeten de boeren en tuinders echter nog maanden op wachten. Voor Prinsjesdag (de derde dinsdag in september) moet bekend zijn welke politieke keuzes het kabinet maakt voor de toekomst van de Nederlandse landbouw en wat daarin het toekomstperspectief is van boeren, zo eist het parlement. Daarin wordt onder meer ook gevraagd om een bijdrage van banken, leveranciers, afnemers en banken in de transitie naar kringlooplandbouw. Maar daarbij krijgen de provincies een jaar de tijd om met de eigen stikstofreductieplannen in hun gebieden te komen en op tweederde van dat proces volgen verkiezingen van Provinciale Staten. Die kan het regionale politieke landschap van kleur doen veranderen, maar ook de verhoudingen in de Eerste Kamer. Kortom, een constructief, consistent, gedegen en betrouwbaar politiek toekomstplan voor de boer is ver te zoeken.
Een Kamermeerderheid oordeelt dat in het stikstofbeleid en het toekomstperspectief voor de boer te veel de focus ligt op de stoppersregeling, met daarin een beroepsverbod, terwijl dit geen perspectief biedt voor de blijvers en starters. De andere mogelijkheden voor stikstofreductie die in het coalitieakkoord zijn afgesproken, blijven zo onderbelicht. Andere mogelijkheden om stikstofuitstoot te verminderen zijn verplaatsen, innoveren, managementmaatregelen en extensiveren. De Kamer wil dat de regering zo snel mogelijk met een compleet uitgewerkt instrumentarium komt, waaronder voor innovaties, een schema met maatregelen per grondsoort, een verplaatsersregeling (zonder beroepsverbod) en aantrekkelijke regelingen voor langjarig agrarisch natuurbeheer. Daarover wil de Kamer bij de begrotingsbehandeling worden geïnformeerd.
Koplopers ondersteunen
Koplopers in de kringlooplandbouw, zoals biologische en natuurinclusieve kringloopboeren, zijn volgens de Kamerleden nodig in de transitie naar kringlooplandbouw. Ongeveer de helft van de biologische bedrijven in Nederland liggen in een gebied waar meer dan 47% stikstof moet worden gereduceerd. Deze koplopers moeten volgens de Kamer door de regering worden ondersteund, zodat hun bedrijf binnen de gebiedsgerichte aanpak niet sneuvelt.
Een motie om de banken hun rechtvaardige deel te laten betalen en bijvoorbeeld een solidariteitsheffing in te stellen, haalde het niet. Wel wil de Kamer dat het agrocomplex (banken, leveranciers en afnemers) verplichten tot een zogeheten bail-in die een substantieel deel van de transitiekosten draagt. Ook willen de Kamerleden dat de regering met een plan van aanpak komt om grote verpachtende partijen (terreinbeherende organisaties, het Rijksvastgoedbedrijf en kerken) verantwoordelijk te maken in het bieden van perspectief voor hun huidige pachters en deze te helpen richting een rendabele extensieve en natuurinclusieve voedselproductie. Bovendien wil de Kamer dat de regering er op een niet-vrijblijvende manier voor zorgt dat de transitie naar kringlooplandbouw, inclusief een eerlijk verdienmodel, een vaste plek krijgt in private kwaliteitssystemen, en zo de verwerkende industrie, toeleveranciers en de supermarkten hun steentje bijdragen.
Voorang PAS-knelgevallen
Een motie om de verschillen aan de Duitse grens zo klein mogelijk maken, werd ook gesteund door een meerderheid. Net als om met voorrang uitvoering geven aan het legalisatieprogramma voor PAS-knelgevallen en om ruimte te geven voor een bottom-up-aanpak van innovatieve emissiereductie.
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
