Interview Gerbrand van 't Klooster
'Komt niet goed als we met z'n allen naar rechter gaan'
Johan Remkes heeft deze week een volle agenda. Vandaag (17 augustus) zitten de werkgeversorganisaties bij hem aan tafel om te praten over de stikstofplannen. Morgen zijn de ketenpartijen van de partij. Tenminste, zij die op de uitnodiging zijn ingegaan. Maandag was het de beurt aan de natuurorganisaties. De Federatie Particulier Grondbezit (FPG) was een van de genodigden. Wat de vereniging betreft gaan de stikstofplannen van tafel en komt er een dialoog. En dan alleen met de direct betrokkenen.
De 1.600 leden van FPG hebben gezamenlijk 200.000 hectare grond en het zijn eigenaren en beheerders van zowel landbouw- als natuurgronden. Boerenbusiness sprak met FPG-directeur Gerbrand van 't Klooster over de bijeenkomst met het kabinet onder leiding van Remkes.
Van FPG zijn eigenaren lid van zowel landbouwgrond als natuurgebieden. Hoe behartigt u die tegengestelde belangen in de stikstofkwestie?
"Die belangen zijn niet zo tegengesteld. Onze leden zijn landgoedeigenaren, institutionele beleggers en particulieren. Ze hebben gemeenschappelijk dat ze grond duurzaam willen beheren en doorgeven aan de volgende generatie. Dat doen zij door economie, ecologie en vaak ook cultuurhistorie, denk aan de landgoederen bij elkaar brengen."
Wat heeft u maandag naar voren gebracht tijdens dat gesprek met Remkes?
"We hebben een paar dingen gezegd. Het is allereerst belangrijk om vast te stellen dat er echt sprake is van een vertrouwenscrisis tussen de overheid en landbouw en het is noodzakelijk om er eerst energie in te steken om dat op te lossen. De stikstofplannen zijn eenzijdig en sectoraal. Met de luiken dicht, dus zonder goed overleg en inbreng van de landbouw, natuur en eigenaren zijn de plannen gemaakt. Logisch dat die nu op veel kritiek stuiten als je bovendien ziet hoe verstrekkend deze plannen zijn en hoe de overheid er bovendien amechtig aan vasthoudt.
FPG-directeur Gerbrand van 't Klooster
Ook wij vinden dat de natuur bescherming behoeft. Er moeten maatregelen worden genomen, maar op deze manier, en zonder perspectief voor de landbouw, ga je dat niet bereiken. We moeten met elkaar aan tafel. Begin met eerst gezamenlijk te verkennen hoe je wel tot uitvoerbare plannen kunt komt die draagvlak hebben. Zonder draagvlak wordt de uitvoering problematisch. Het gaat met andere woorden niet alleen over de doelen en het tijdspad, maar de mensen om wie het gaat zullen ook zich mede-eigenaar van het probleem moeten voelen en onderdeel van de oplossing."
Had u het idee dat er naar u werd geluisterd?
"Je moet het zo zien: Remkes heeft een aantal vragen geformuleerd en hij vroeg reflectie te geven. Daar heeft hij kennis van genomen en verdiepende vragen over gesteld. Het waren absoluut geen onderhandelingen. Het zijn gesprekken om te verkennen welke oplossingen er geboden worden om uit de huidige impasse te komen. Hij maakt daarvan een verslag met een advies richting het kabinet. Ik kan mij voorstellen dat dit nu noodzakelijk is, maar het vervolg moet echt zijn dat partijen die aan een oplossing willen werken aan tafel komen. Ik zie dat er partijen zijn waaronder sommige milieuorganisaties die er nogal geharnast en ideologisch in zitten en niet echt op zoek zijn naar een compromis. Dan is het gesprek bij voorbaat mislukt. Als het kabinet een oplossing wil, moet het aan tafel met degene die een oplossing willen met respect voor natuur, landbouw en eigenaren."
FPG kiest voor een grondgebonden, extensieve en natuurinclusieve landbouw nabij natuurgebieden, met toepassing van innovaties in management en moderne en geavanceerde staltechnieken. Komt dat niet deels overeen met wat het kabinet wil?
"Het kabinet is daar niet duidelijk over. Er zijn kaartjes de wereld ingestuurd. Nu wordt gezegd: het kaartje is niet belangrijk, maar de reducties wel. De manier waarop het moet gebeuren is de gebiedsgerichte aanpak. Daar zijn wij het heel erg mee eens, maar veel verder komen ze niet. Hoe wij het zien zijn er verschillende smaken: je kunt extensiveren, verbreden of verplaatsen. Je kunt ook stoppen. Vraag ondernemers een bedrijfsplan te maken. Hou rekening met die plannen en wensen. Zet middelen in. Niet alleen geld, maar ook landinrichting: boeren landgoederen; een combinatie van melkveehouderij met extensieve vormen, zoals zorg, recreatie en wonen. Kortom: benut en versterk de economische kracht in het landelijk gebied; dat hoeft niet altijd met veehouderij. Alleen al door deze plannen staat de financierbaarheid van bedrijven enorm onder druk. Wat blijft er dan over van duurzaamheid?"
Welk gevoel leeft onder de boeren die lid zijn van uw vereniging?
"Het is wel vrij ernstig wat er aan de hand is, heel zorgelijk. Ik loop al een tijdje mee in deze wereld van belangenbehartiging, maar dat je er zo voorstaat, is wel bijzonder. Je ziet onder onze leden-boeren, dat zijn er enkele honderden, een gevoel van boosheid en machteloosheid: waarom gebeurt dit eigenlijk? Zij voelen zich steeds maar de kop van jut. Een aantal maatschappelijke organisaties hebben geen begrip, of beter gezegd: geen kennis over wat landbouw inhoudt. De vraag is of ze überhaupt wel een vitaal landelijk gebied met landbouw willen. Je ziet de vraag bij leden ontstaan: gaat het hier wel over of zit er meer achter?"
U wilt dat de stikstofplannen van tafel gaan om daarna intensief overleg te voeren met de vertegenwoordigers van de landbouw, particuliere eigenaren én de natuursector. Stikstofminister Van der Wal heeft deze week nogmaals aangegeven dat de doelen voor 2030 blijven staan…
"Dat heb ik ook gehoord. Het helpt niet dat partijen zich nog verder gaan ingraven. Er moet een dialoog komen. Ze moet zich afvragen wat dan een traject is dat haalbaar is en met wie je dat traject gaat doorlopen. Met respect voor ngo's, maar ons inziens zijn dat de direct betrokkenen die meer inbrengen dan een mening. In ieder geval met de eigenaren en beheerders, natuurorganisaties en boeren. Die hebben grond, die hebben een bedrijf. Voor de haalbaarheid van een stikstofplan is draagvlak nodig, anders gaan we met z'n allen naar de rechter en weet ik zeker dat het met de doelen in 2030 niet goed komt."
Linda van Eekeres
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
