Achtergrond Stikstof
PAS-melders klem tussen belofte en juridische zeef
Zo'n drie jaar nadat ze als groep landelijke bekendheid kregen, wachten de ruwweg 3.000 PAS-melders nog steeds op afhandeling van hun zaak. Carola Schouten, de toenmalige minister van Landbouw, had in het vorige kabinet-Rutte een politieke belofte gedaan om hun probleem op te lossen. Onder haar opvolger Christianne van der Wal, de huidige demissionaire minister voor Stikstof en Natuur moeten ze nog steeds door de juridische zeef.
De groep PAS-melders heeft zelf geen schuld aan het juridische niemandsland waar ze sinds medio 2019 in zijn terechtgekomen. Daar zijn de opeenvolgende kabinetten Rutte en haar bewindslieden het over eens geweest, in ieder geval naar buiten toe. PAS-melders zijn bedrijven en ondernemers die voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS) een melding deden bij de overheid, bijvoorbeeld van een uitbreiding. Zij hoefden daarvoor evenwel geen vergunning te vragen, een melding van de berekende stikstofbelasting was voldoende. Door een uitspraak van de Raad van State moesten ze alsnog over een vergunning beschikken. Gevolg van de uitspraak is dat PAS-melders alsnog in overtreding zijn als de gedane melding wordt uitgevoerd. Hierdoor zijn ze buiten hun schuld om in grote onzekerheid gebracht.
Belofte ontaardt in gebakkelei
De overheid heeft wel onderzocht hoe ze de betreffende bedrijven kan helpen, maar politiek is daar nooit gevolg aan gegeven. Volgens recent openbaar gemaakte overheidsstukken van de ministeries van Landbouw (LNV), Infrastructuur en Waterstaat en Binnenlandse Zaken was dat onder meer, omdat de landbouwbelangen het onderspit dolven ten opzichte van die van de luchtvaart en op andere momenten van de bouw. De politieke toezeggingen van Schouten speelden toen kennelijk geen rol meer. In het nieuwe kabinet, dat sinds begin 2022 was getreden, speelden weer andere zaken mee en bleef het PAS-dossier ook lang liggen. Volgens een recente brief van Van der Wal wordt ook nu nog steeds niet voor een ruimhartige politiek gemotiveerd inlossing van de belofte gekozen.
Legalisatieprogramma als uitkomst
Alle gedane meldingen worden door een ingewikkeld juridisch legalisatieprogramma gehaald, waarbij niet van tevoren vaststaat of de PAS-melder ook echt wordt gelegaliseerd. Legalisatie hangt af van een niet openbaar gemaakt stelsel van criteria. Volgens de laatste stand van zaken vallen alvast 259 melders af, omdat ze niet aan de genoemde criteria voldoen. Dit aantal kan nog groter worden. Al is dit niet conform de politieke belofte, toch past er een klein voorbehoud. Er bestaat wel discussie over de omvang van de groep PAS-melders. LTO en andere groepen rekenen met een ruimere groep dan het ministerie van Landbouw doet. De landbouw meent dat ook bedrijven die al voor de inwerkingtreding van het PAS een uitbreiding hadden gedaan (de Interimmers) bij de groep behoren. LNV ziet dat anders. Het huidige legalisatieprogramma lijkt daar evenwel niet op te focussen.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
