Niet groter, maar beter boeren

De Landbouw Innovatie Campus presenteerde dinsdagavond 5 Brabantse boeren die hun bedrijf niet vergrootte maar verbreedde. Zij verdienen hun geld in een, voor hen, nieuwe markt. Het leverde ze na afloop een luid applaus op. Een reactie die boeren in Brabant lang niet gehoord hebben. 

De Landbouw Innovatie Campus, opgericht door de provincie Noord-Brabant, is nu 1 jaar oud. De campus is bedoeld om boeren die de trend van schaalvergroting niet kunnen of willen bijbenen, een alternatief te bieden. Zo'n 25 boeren begeleiden zij inmiddels op weg naar een ander, nieuw verdienmodel. En 5 van hen presenteerden zich dinsdagavond in Eindhoven.

Zoeken naar alternatieven
Brabant wil boeren helpen bij het zoeken naar een alternatieve bedrijfsstrategie voor schaalvergroting. Vaak kan bedrijfsgroei niet, omdat een groter bedrijf niet bij de ondernemer past, hij geen opvolger heeft of hij niet de ruimte of geld heeft om het bedrijf op te schalen. Alternatieve bedrijfsstrategie is stoppen of verbreden. 

Kiezen voor verbreding
Boeren die kiezen voor verbreding zijn varkensboeren Marcel en Meriam Berkvens. Zij startte het patecafe. Wendy en Frens van Oirschot leveren een deel van hun melk aan een lokale ijssalon. Kees Scheepens zette een eigen vleesmerk op en organiseerde een eigen afzetkanaal voor zijn varkens- en rundvlees. Zij en nog 2 andere boeren presenteerden hun gerechten aan een 60-tal genodigden. Het doel was om een voorbeeld te stellen voor andere boeren en hen in contact te brengen met burgers.

Kiemen
Landbouwgedeputeerde Anne-Marie Spierings omschrijft deze initiatieven als kiemen van nieuwe verdienmodellen. Ze ziet er steeds meer ontstaan in Brabant. De rode draad is dat deze boeren weer aansluiting weten te krijgen bij de samenleving. Een ontwikkeling die keihard nodig is in Brabant, met zijn gapende kloof tussen boeren en burgers. De 5 boeren die gekozen hebben voor verbreding, komen met hun producten positief in contact met burgers. Zij hebben weer lol gekregen in hun bedrijf. Dat is vermoedelijk nog de grootste winst. 

Ruimte voor schaalvergroting
Wil Brabant helemaal terug naar het tijdperk van Ot en Sien? Moeten alle boeren starten met kaas, ijs en paté maken en zich richten op niche- en regionale markten? "Nee", zegt Spierings. Ze schetst een scherpe splitsing in de landbouw tussen boeren die kiezen voor schaalvergroting of voor verbreding van hun bedrijf.

Ondanks dat de provincie alternatieven voor schaalvergroting stimuleert, sluit ze haar ogen niet voor de behoefte en noodzaak aan schaalvergroting in de landbouw. Want voor het eerst in jaren mogen boeren in Brabant weer groter bouwen dan 1,5 hectare bouwblok, mits zij duurzamer en milieu- en diervriendelijker produceren dan de landelijke norm.

Brabant stelde namelijk een eigen norm op, een puntensysteem met de naam de Brabantse Zorgvuldigheidsscore (BZV). De provincie erkent met het loslaten van de jarenlang gehanteerde bouwbloknorm dat investeringen in duurzaamheid terugverdiend moeten worden. Daarvoor is simpelweg een grotere schaal nodig. 

Applaus
De 5 boeren die hun producten dinsdagavond voorschotelden, komen direct positief in contact met burgers. Zij hebben weer plezier gekregen in hun bedrijf. Dat is vermoedelijk nog de grootste winst. Na afloop van het diner bedankten de 60 aanwezigen hen met een laud applaus en gejoel. De boeren stonden er glunderend en vol trots bij. Een nieuwe situatie die in jaren niet is voorgekomen in een provincie die 2 keer zo veel vee huisvest als mensen.

Anne-Marie Spierings is op donderdag 30 november te horen op het Nationaal Economisch Landbouw Congres in Bunnik (Utrecht), georganiseerd door Boerenbusiness. Abonnees kunnen gratis naar binnen. Meld je hier aan.

Esther de Snoo

Hoofdredacteur Boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.