Column Herma van den Pol
Voor welke dreiging is de melkveehouder het bangst?
We hebben veiligheid nodig om te ontwikkelen en te groeien. Dit geldt nog sterker voor een ondernemer die met zijn bedrijf vooruit wil. Toch heb ik de indruk dat het klimaat in Nederland flink aan het verzuren is. Dierwelzijn, melkprijs, politiek, rente, bank, fosfaat, het weer. Welke van deze bedreigingen jaagt u als melkveehouder het meeste angst aan?
In week 2 van februari kreeg de sector een motie gepresenteerd die stelt dat er iets moet gebeuren om ervoor te zorgen dat een kalfje langer bij de koe blijft. Dit moet het kabinet gaan regelen. Iets wat aanvoelt als een dolksteek in de rug van een melkveehouder. Niet zo vreemd dat er de laatste dagen heel wat open brieven door melkveehouders worden opgesteld om het werkelijke verhaal achter het houden van kalveren naar buiten te brengen. Andere grijpen naar foto's en video om te laten zien hoe de vork echt in de steel zit.
De sector was op zijn hoede als het gaat om het onthoornen van kalveren, maar dit kwam als een donderslag bij heldere hemel. Uiteraard moet eerst staatssecretaris Martijn van Dam hier nog mee aan de slag en laat de motie alle mogelijkheden open om het doel te bereiken. Zelfs over de tijd die een kalf bij de koe moet doorbrengen wordt niet gerept.
Toch is het niet vreemd dat melkveehouders hier met bezorgde ogen naar kijken, want het levert op veel bedrijven praktische problemen op. Hoe voorkom je in een stal dat een kalf wordt dood gedrukt? En hoe wordt omgegaan met de gezondheid van kalf en koe? Nog belangrijker: Wat komt hierna?
Een motie over de duur van de tussenkalftijd, een voorstel dat een koe maar maximaal zo vaak mag kalveren, een verplichting dat bevruchting alleen nog door stieren mag en niet meer door kunstmatige inseminatie? De zogenaamde ngo's bewijzen hier een sterke bedreiging te zijn voor de agrarische ondernemer die werkt met dieren.
Maar uit het veld klinken nog meer geluiden die de politiek aanstippen als een grote bedreiging. De mensen die min of meer door het volk zijn gekozen. Het zijn die mensen die bepalen wat er gebeurt met de onderwerpen die een ngo onder de aandacht brengt. Zo was het de PvdA die de motie kalf bij de koe een meerderheid bezorgde. Van Dam is een PvdA'er en gaf eerder het dringende advies hier niets mee te doen vanwege de problemen rond handhaving. Wat moet een ondernemer hier van denken?
Ook is er Europa die zijn tanden zet in de landbouw. De uitstoot van gassen, vergroening en fosfaat voeren daarin de boventoon. Nederland wilde altijd graag het beste jongetje van de klas zijn, maar als het gaat om fosfaat en dus derogatie staat Nederland schaakmat. Verliezen we de derogatie dan wordt het huidige mestprobleem nog veel groter, maar hoeven ondernemers niet meer te vrezen voor steeds strengere eisen uit Brussel. Je weet wat je hebt. Maar wil Nederland de derogatie behouden dan is de kortste klap invoering van fosfaatrechten en flink korten, zodat het fosfaatplafond niet meer wordt overschreden.
De sector is het absoluut niet eens met elkaar en zo worden zelfs degene die de belangen behartigen een bedreiging. Zo proberen LTO, NZO en NAJK iets realistisch voor elkaar te krijgen, maar niet het onderste uit de kan. Geven ze daarmee al niet te veel weg? En nog opmerkelijker. LTO Melkveehouderij wil korten in zes jaar, maar LTO Varkenshouderij luidt de noodklok over fosfaatrechten, want het levert een onhoudbare situatie op voor varkenssector. Dit doordat de kosten voor afvoer van mest dan de komende zes jaar hoog blijven. In één keer de mestproductie omlaag past ze beter.
Met angst en beven volgen de ondernemers de ontwikkelingen rondom fosfaat en zien zij knarsentandend toe hoe de sector er niet uitkomt. Niet alleen kan het korten de ondernemers veel geld kosten, want de regeling ging op 2 juli 2015 in. Maar dan moet er ook nog actie worden ondernomen voor de toekomst. Grote angst is hier voor een koppeling aan grond. Terecht? Ik denk het wel, want het voorstel moet ook nog door de Tweede Kamer. Motie kalfje laat goed zien hoe de kamer er in staat. Ook moet weidegang niet worden vergeten. De politiek blijft daar op terugkomen.
Varkenshouders kunnen tegelijk door de ontwikkelingen in de melkveehouderij wel vergeten dat de dierrechten verdwijnen. Voor akkerbouwers zitten de problemen eerder op het gebied van gebruiksnormen voor mest. Ook neemt de honger naar grond toe, met alle gevolgen van dien voor de grondprijs.
Door dit alles worden bijna de lage melkprijzen vergeten. Die komt zoals de zaken er nu voor staan de komende maanden alleen maar verder onder druk te staan. Het heeft er echter alle schijn van dat door al het regelgeweld dit bijna niet door melkveehouders wordt opgemerkt. Om maar niet te spreken over het onderhouden van contacten met de bank, voor het geval dat. Ook voor de banken zijn het onzekere tijden. Het kan daardoor weleens lastiger worden dan in het verleden om extra financiering te krijgen.
Tenslotte is er nog het weer. De laatste twee jaar was dat de ondernemers goed gezind. Groeizaam weer en redelijke oogstomstandigheden. Maar toch is de meest onvoorspelbare factor het weer, nu bijna een troost geworden. In elk geval hoeven daar geen drastische veranderingen verwacht te worden zoals nu op andere fronten in de sector het geval is. Ik vraag me af hoe lang het geleden is dat er zoveel onzekerheden waren, maar welke jaagt u nu de meeste angst aan?
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
