Nu laagste kostprijs, straks te dure varkens

De varkensprijzen trekken weer aan en onze DCA-analist denkt dat dit ook de komende weken aanhoudt. De Paasdagen hielpen mee. Je hoort dan natuurlijk lam te eten, maar Noordwest Europa gaf zich over aan het mooie weer en de barbecue. De buitenkeuken rukt op, het lijkt me dat de intensieve veehouderij er de grootste fan van zou moeten zijn.

 

Ik gun de varkenshouders, waarvan velen al vele jaren niets hebben verdiend, hun hogere varkensprijzen en wil eigenlijk het plezier niet bederven. Een recent rapport dat LEI Wageninen UR uitbracht met financiering van het Productschap Vee en Vlees, zet me toch aan tot enkele kritische kanttekeningen.

 

Eerst het positieve nieuws dat we met Denemarken de laagste kostprijs per big hebben en met Frankrijk en Spanje tot de landen behoren met de laagste integrale kostprijs voor varkensvlees. In importland Duitsland ligt dat een paar centen per kg hoger.

 

Dat is niet zo vreemd en dat verschil zal wel ongeveer gelijk zijn aan de transportkosten. Duitsland is de importmarkt en wie verder weg woont, moet dus af-boerderij wat goedkoper zijn. Het is niet onderzocht, maar ik vermoed op basis van eerder onderzoek dat de verschillen tussen de landen ook helemaal niet zo significant zijn. Voor veel producten zijn in Europa de verschillen tussen boeren binnen een land of regio beduidend groter dan tussen de landen.

 

De gemiddelde Nederlandse varkenshouder realiseert dit resultaat, ondanks de zeer forse kosten van milieu en dierwelzijn die aan hem of haar worden doorgerekend. Die kosten, die de onderzoekers voor 2013 becijferen op 23 cent per kg vlees, zijn hier hoger, en worden misschien ook wel meer doorgerekend.

 

Een opvallend deel van het rapport vond ik overigens de conclusie dat de Duitse varkenshouder voor 3 tot misschien wel 6 cent per kg wordt gesubsideerd via de landbouwregeling in de BTW. Ook daar kunnen we blijkbaar tegen concurreren.  Maar moeten we toch niet eens gaan pleiten voor Europese normering met het Deense systeem, waar de landbouwregeling voor de varkenshouderij niet bestaat? En sterker: iedereen gewoon 25% BTW betaalt, zowel over de bacon als de Blackberry. Het idee dat vlees een eerste levensbehoefte is in een tijd van rijkdom, en overconsumptie en het mobieltje als noodzakelijk attribuut, is daar verlaten.

 

Het slechte nieuws is dat we in Europa ondanks alles dan nog aardig mee lijken te kunnen, maar dat dat op de wereldmarkt helemaal niet het geval is. De productiekosten in Brazilie en Canada worden getaxeerd op net een euro per kg, tegen € 1,41 hier. Dan heb je je vlees gemaakt met gmo-veevoer en diermeel, maar zou dat erger zijn dan het zwartgeblakerde vlees op de barbecue? En het lijkt me lang niet het hele verschil te verklaren.

 

De intensieve veehouderij rond de havens in Europa (in plaats van in de graangebieden) is een gevolg van het landbouwbeleid, en als straks de melkquota weg zijn, is het de best beschermde landbouwsector. Dat is tot daar aan toe, maar als de BMW’s en Philipsen van deze wereld een vrijhandelsverdrag met Zuid-Amerika willen, dan zal het Mercosur-gebied zonder veel invoerheffingen landbouwproducten naar de EU willen sturen. Handelen is ruilen, nietwaar.

We hebben dus de laagste kostprijs, maar zijn op termijn te duur. Als de prijzen blijven stijgen, laten we dan de winst gebruiken om te investeren in verse niche producten voor de buitenkeuken die door de Brazilianen niet zo gemakkelijk te imiteren zijn. Wie helpt de karbonades eens de goede kant op te draaien?