Is melkveehouder van nu manager of vakman?

De laatste jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor het management op het melkveebedrijf. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is wel te managen. Bezien we dit in het licht van de schaalvergroting die plaatsvindt in de melkveehouderij, dan is dit misschien enigszins te begrijpen. Maar gaat het daar eigenlijk wel om?

Een melkveehouder moet vandaag de dag al met veel meer zaken rekening houden, voor zijn gevoel in ieder geval, dan 25 jaar geleden. Kunnen we dan concluderen dat een melkveehouder dan meer moet managen? Volgens mij is de rol van de veehouder, in essentie, eigenlijk helemaal niet zo veel veranderd. Het belangrijkste was, is en blijft in mijn ogen het goed verzorgen van de veestapel, zodat deze optimaal kan presteren. Maar waarom zijn we alles management gaan noemen? Waar is de wissel van de aandacht voor de praktische vakbekwaamheid naar die voor het vage begrip management eigenlijk goed voor geweest?

Dat er meer aandacht is gekomen voor management is een goede ontwikkeling, maar dan moet wel duidelijk zijn wat management in essentie inhoudt. En dat het niet ten koste mag gaan van de aandacht voor vaktechnische zaken als bijvoorbeeld weidegang, graslandbeheer, uiergezondheid en klauwgezondheid. Met name in het onderwijs lijkt dit laatste wel te gebeuren. Scholieren, studenten en leeftijdgenoten van mij hebben steeds minder praktische kennis van het bedrijf. Hoe kun je zien of de mest goed is verteerd, of het rantsoen goed in elkaar zit of dat het klimaat goed is voor het  jongvee. Al dat soort zaken is niet meer vanzelfsprekend als iemand van school af komt.

Als het over management gaat, is er ook niets mooier en leerzamer dan - bijvoorbeeld tijdens de studie - buiten de agrarische sector kijken. Daar gaat het er immers vaak zakelijker aan toe dan op het gemiddelde melkveebedrijf. Het is goed om dit te ervaren en om te zien hoe belangrijk het is om de situatie op het bedrijf goed in beeld te hebben. Kijken hoe anderen de zaak runnen of ‘managen’ is goed, maar hoe vertaal je dat op een zinnige manier naar de eigen situatie.

Wij hebben als Valacon-Dairy onlangs de handleiding Duurzaam Melkvee Management uitgebracht. Weer dat woord management, maar wij zien management vooral als de optimale combinatie van de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden en de controle en bijsturing daarop. Voor beide is gedegen vakbekwaamheid nodig.

Geen containerbegrip waar alles onder valt, maar een twee-eenheid. In het lopende onderzoek naar de wijze waarop we in Nederland de melkveehouderij kunnen verduurzamen, komt deze twee-eenheid steeds weer naar voren. Ook hier wordt duidelijk dat verduurzamen vraagt om een vakbekwame combinatie van plannen, uitvoeren, controleren en bijsturen volgens de managementcyclus. Niks vaags aan.

Ramon Klaassens
Bedrijfskundige Valacon-Dairy

Ramon Klaassens

Ramon Klaassens is eigenaar van Klaassens Advies in Winschoten. Met het verzorgen van gastlessen, presentaties en columns hoopt Ramon boeren te prikkelen om kritisch naar het eigen bedrijf te kijken.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.