Consument zit voor dubbeltje op eerste rij

Nederlandse consumenten zitten voor een dubbeltje op de eerste rij. Goed, betaalbaar en veilig voedsel is op bijna elke hoek van de straat te vinden. Ja, ook veilig. Ondanks dat je door de hetze rondom fipronileieren bijna zou denken dat consumenten massaal vergiftigd worden door boter, kaas of, in dit geval, eieren.  

Naast scharrel- en vrije uitloopeieren kent Nederland sinds kort ook fipronileieren. Sinds vorige week valt heel Nederland over elkaar heen. Terecht, want wanneer voedselveiligheid in het geding komt, zijn eieren ineens onderwerp van gesprek. Dagblad Trouw diept de zaak uit, de Telegraaf duikt erop, Nieuwsuur bespreekt het voorval en ook op de sociale media barste de discussie los. Zelfs op Amerikaanse websites behoorde de ‘Dutch egg crisis’  tot de best gelezen artikelen.

Op zich logisch, want in welke producten zitten geen eieren? Ook shampoo bijvoorbeeld wordt ervan gemaakt. Eieren gaan iedereen aan, de maatschappelijke impact is daarom groot. Toch is de fipronil-affaire enigszins overtrokken. Het verklaart juist hoe veilig het Nederlandse voedsel is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautorieit (NVWA), de waakhond van de sector, ziet nauw toe op de veiligheid van ons voedsel en handelt vaak uit voorzorgsprincipes. Terugroepacties worden niet geschonden, zo blijkt.

Voorzorgsprincipe
Daarom waarschuwde de NVWA vorige week voor eieren met een te hoge dosis fipronil, om vervolgens een groot onderzoek te starten. Vanuit het principe: het zekere voor het onzekere. RTL Nieuws meldde dat fipronil bij mensen kan leiden tot misselijkheid, overgeven, duizeligheid en epileptische aanvallen. Bij grote hoeveelheden inderdaad, niet bij de gehaltes die zijn aangetroffen in eieren, zo laten toxicologen weten. Lees de bijsluiter op de verpakking van een paracetamol en daarop staat waarschijnlijk hetzelfde. Overigens wil ik hiermee het voorval niet al te veel nuanceren. Wel verdient de ontstane commotie een kanttekening.

 ‘‘De Nederlandse boer zou met allerlei verboden middelen op zoek zijn naar economisch gewin’’, hoorde ik iemand zeggen in een praatprogramma. Transparantie zou ontbreken en de boer staat te ver van de samenleving. Die kloof tussen boer en burger, dat valt volgens mij wel mee. In de VS bijvoorbeeld is die veel groter dan in Nederland. Het Nederlandse landschap is een grote mengelmoes van steden, dorpen, weilanden en akkerland die elkaar in vlot tempo afwisselen. Wie van noord naar zuid rijdt, of van oost naar west, passeert tal van boerderijen die vanaf de (snel)weg goed zichtbaar zijn. Daarin is Nederland uniek.

Nederlandse landbouw uniek
Het proces in de landbouw is niet hermetisch afgesloten. Verre van dat zelfs. Neem een gemiddelde melkveehouderij; die liggen er vaak open en bloot bij. Koeien in de wei, boer op de trekker. Iedereen kan meegenieten wanneer de eerste snede van het land komt. Je moet het alleen willen zien. Ook pluimvee loopt veelvuldig buiten.

Het ‘probleem’ is dat de moderne consument op een kluitje kruipt in Amsterdam en zich blindstaart op beeldschermen. Een rondje fietsen door Twente, of over de Veluwe, is er niet meer bij. Op zich prima, ieder zijn ding, maar het maakt de landbouw niet minder transparant. Het gros van de kritische consumenten interesseert zich nog nauwelijks in landbouw en daardoor raakt men vervreemd.

Kritische consument
Juist voor die kritische consument produceert de Nederlandse boer voor elk wat wils. Van biologische eieren tot gangbare groenten. Al maakt dat de voedselkeuze er niet eenvoudiger op. Biologisch wordt vaak verward met efficiëntie, terwijl gangbaar soms weer efficiënter is met landgebruik of uitstoot. Daarom gaan voedseldiscussies vaak scheef. Simpele kennis ontbreekt. Uitzonderingen daargelaten uiteraard.

De Nederlandse consument zit voor een dubbeltje op de eerste rij voor goed en veilig voedsel. Maar mocht u zich toch zorgen maken? De NVWA houdt altijd een oogje in het zeil. Of fiets eens langs bij een willekeurige boer, daar leent ons land zich uitstekend voor. Zeker in de vakantietijd. 

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness en Foodbusiness. Hij volgt daarnaast de grondstofmarkten op de voet en heeft hierbij de focus op dierlijke eiwitten als zuivel en vlees. Daarbij interviewt hij op regelmatige basis kopstukken uit de agrarische sector en de foodwereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.