Onteigenen van gras, maar wél boren naar gas?

Het contrast is groot. Waar het kabinet maandag bij monde van demissionair minister Stef Blok liet weten dat er waarschijnlijk een vergunning wordt verleend om in de Waddenzee naar gas te boren, worden boeren in ons land mogelijk onteigend of zelfs hun vergunningen afgepakt. Grasland kan dan plaatsmaken voor woningbouw. 

Onder grote belangstelling van de media, verontrustende burgers en klimaatactivisten sprak Blok maandag in het Friesche Ternaard over de plannen om in 2023 gas te winnen onder de Waddenzee. Burgers in de omgeving zijn woest dat 'hun' Waddenzee ten prooi valt aan gaswinning met alle mogelijke gevolgen en gevaren van dien. Hoewel politiek Den Haag de mond vol heeft van nieuwe energiebronnen, wordt er ondertussen vrolijk doorgeboord naar het aloude en lucratieve gas. Notabene onder de Waddenzee, Natura 2000-gebied en bovendien Unesco werelderfgoed.

Natura 2000-gebied
Het bruggetje naar het stikstofdossier, waarin de veehouderij kop van jut is, is dan snel gemaakt. Want veehouders die vlakbij Natura 2000-gebied boeren, hangt onteigening of het afpakken van hun vergunning boven het hoofd. Dat boeren en belangenbehartigers woedend zijn, is niets meer dan logisch.

Blok verschuilt zich achter het gegeven dat het kabinet juridisch gezien niets anders kan dan de NAM een boorvergunning geven. Een schrale troost die het kabinet voor betrokkenen heeft, is dat de gaswinning in het waddengebied 'zeer waarschijnlijk geen schade veroorzaakt'. Mochten er onverhoopt wel problemen opborrelen, dan wordt de gaswinning onmiddellijk gestopt, belooft het kabinet.

Onteigenen van boeren
Tegenstanders zeggen dat het kabinet zich wel heel gemakkelijk verschuilt achter de rechtelijke macht. Den Haag mist de motivatie om de boorplannen tegen te houden. De wil om de veestapel te saneren omwille van de stikstofcrisis lijkt des te groter. De landsadvocaat adviseert het ministerie van LNV zelfs om boeren hun vergunning te ontnemen vanwege de tijd. Dat werkt volgens hem nog effectiever dan onteigening, iets dat het kabinet overweegt. 

Het moreel besef van de gevolgen is er klaarblijkelijk niet. Het contrast tussen het wél verstrekken van een vergunning aan voormalig staatsbedrijf NAM en het mogelijk onteigenen van boerengezinsbedrijven legt de huidige politieke agenda in ons land - saneren van de veestapel om voor andere economische activiteiten stikstofruimte te creëren - nog maar eens haarfijn bloot. 

Wouter Baan

Wouter Baan is hoofdredacteur van Boerenbusiness en Foodbusiness. Hij volgt daarnaast de grondstofmarkten op de voet en heeft hierbij de focus op dierlijke eiwitten als zuivel en vlees. Daarbij interviewt hij op regelmatige basis kopstukken uit de agrarische sector en de foodwereld.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.