Op de Landelijke Pootaardappeldag in Emmeloord (Flevoland) vertelt Loes den Nijs, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), over de nieuwe plantgezondheidsverordening, die de fyto-richtlijn eind 2019 vervangt. Den Nijs is bezorgd over deze regelgeving, die voor de pootgoedsector vergaande consequenties kan hebben.
De Europese Unie (EU) kent op dit moment een fyto-richtlijn. Dit is voor wanneer producten worden vervoerd van het perceel tot aan de klant. Hier zijn quarantaine organismen in opgenoemd, maar ook organismen waarvan er zich 1 tot 2 op het product mogen bevinden (onder andere Chitwoodi en Globodera Pallida). Voor de Europese pootaardappelteelt zijn dit belangrijke nematoden, maar ook andere sectoren worden hier streng op gecontroleerd.
Nieuwe EU-richtlijn
De fyto-richtlijn geldt tot eind 2019 en hanteert bijlagen voor de quarantaine organismen. De NVWA ziet erop toe dat deze richtlijnen worden gehanteerd. Eind 2019 wordt een nieuwe plantgezondheidsverordening geïntroduceerd. "Nederland kon met de oude fyto-richtlijn zelf aanvullende eisen stellen. Dat is met de nieuwe richtlijn niet langer mogelijk", legt Den Nijs uit. "Er komt 1 Europese lijst met quarantaine organismen. Controle op de lijst met niet-quarantaine organismen gaat via de keuringsinstanties verlopen."
"Een derde lijst met 'prioriteitsorganismen' is nieuw in de Europese regelgeving. Op dit moment betekent het dat alle schadelijke organismen op de huidige fyto-lijst op de nieuwe quarantainelijst komen te staan", vertelt Den Nijs. "De European Food Safety Authority (EFSA) gaat alle organismen onder de loep nemen en ze op de juiste lijst zetten. Ze krijgen zo een gelijke waardering en zo zijn landsverschillen ook niet meer aanwezig, waardoor deze geen invloed kunnen uitoefenen. Echter, Nederlandse verzoeken worden voorlopig terzijde geschoven."
Prioriteitenlijst is een ramp
Onder de prioriteitsorganismen vallen organismen die niet of beperkt in de EU voorkomen. Ieder lidstaat mag een aantal organismen aanwijzen. Is een organisme aanwezig, dan moet het land onderzoek doen, een draaiboek maken, voorlichting geven, de EU inlichten en actie ondernemen. "Een heftige eisenlijst", aldus Den Nijs. "Een aantal EU-landen heeft gereageerd op de prioriteitenlijst en 5 landen hebben Chitwoodi als 'priority pest' aangewezen. Dat geldt ook voor Pallida. Komen ze daadwerkelijk op de priority lijst, dan is dit een ramp voor de sector. Nederland moet dan aan een zware eisenlijst voldoen. Dit is volgens ons niet te doen."
Voorlopig safe
"In 2019 moet de volledige lijst van de EU zijn vastgesteld. In 2023 moet het volledige systeem draaien. Op dit moment is de lijst neergezet, maar onder andere Chitwoodi, Pallida en Fallax zitten hier nog niet bij. Eind 2018 wordt de definitieve lijst bekend gemaakt. Naar verwachting krijgt AM geen prioriteitsstatus. Het is aan mijn collega’s in Brussel en Den Haag om tactisch met deze materie om te gaan. De politiek kan snel een streep door de rekening zetten. Wanneer 1 lidstaat dwarsligt, heeft dit vergaande consequenties."
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.