5 vragen aan Jan Brok
Uitloopei moet voorbeeld nemen aan weidemelk
De ophokplicht in de pluimveesector is gisteren, 20 april, ingetrokken. De kans op besmetting is namelijk bijna geweken. Voor pluimveehouders een hele opluchting, gezien zij de afgelopen maanden zijn geplaagd met forse verliezen vanwege het stempel: scharrel in plaats van vrije-uitloop. Een verschil van 2,5 cent per ei.
Volgens Jan Brok, secretaris van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) kan de pluimveesector een voorbeeld nemen aan weidemelk om de ophokplicht financieel te overbruggen.
Kwam het besluit van Staatssecretaris Van Dam voor jullie als een verassing?
'Het besluit om de ophokplicht in te trekken, hing ergens wel in de lucht. Maar toen wij het nieuws gisteren hoorden, kwam het toch wel als een verrassing. Wij zijn blij dat Van Dam een acuut besluit heeft doorgevoerd, wat per direct van kracht is gegaan. Dit voorkomt onrust. Wanneer een besluit in de lucht hangt, bestaat de kans dat pluimveehouders speculatief wachten met het stempelen van eieren. Het verschil tussen beide nummers bedraagt immers circa 2,5 cent per ei. Dat vermenigvuldigd over het aantal eieren kan, per dag al, een groot verschil maken. Nu is dit niet aan de orde. De eieren die tot gistermiddag 5 uur zijn gelegd, moeten gestempeld worden met een 2 (scharrelei). De eieren die vandaag zijn gelegd mogen weer bedrukt worden een 1 (vrije-uitloop).'
Hoe kijken jullie aan tegen de houding van retailers tijdens de ophokplicht? (Diverse supermarkten verkochten in de afgelopen maanden scharreleieren onder het mom van vrije-uitloop. Dit terwijl pluimveehouders wel minder kregen uitbetaald)
'Het is beroerd dat deze ophef is ontstaan en dat meerdere supermarkten zich niet solidair hebben verklaard met de producenten. Wanneer consumenten gewoon waren voorgelicht, middels een sticker met uitleg, had dit probleem voorkomen kunnen worden. Nu hebben meerdere supermarkten, waaronder Albert Heijn, de consument op het verkeerde been gezet en zodoende hun marges opgerekt over de rug van boeren. Dit had beter gekund. Hier moeten we in de toekomst van leren.'
Kunt u een inschatting maken van de uiteindelijke schade?
'Directe schade van 10 miljoen euro is een ruwe, maar reële inschatting. Indirect kan de schade nog veel hoger liggen. Imagoschade laat zich namelijk moeilijk bepalen. Daarbij loopt de schade nog steeds op. Voor de export van pluimveevlees zijn meerdere markten in de afgelopen maanden gesloten. Het is geen zekerheid dat deze markten teruggewonnen worden. Daarbij hanteren bepaalde landen een van uitbraakvrije-periode van 6 tot 12 maanden. Deze, meestal verre, afzetmarkten zijn dus nog gesloten voor de export. Nederland heeft een zelfvoorzieningsgraad van ongeveer 300 procent. Daarom zijn de vrieshuizen nu ook voller dan anders. Nederland is wat dat betreft uniek. Duitsland is bijvoorbeeld vooral een importerend land en heeft daardoor veel minder last van exportschade.'
Hoe groot is de kans dat vogelgriep opnieuw toeslaat?
'Die kans is zeer reëel. In Azië heerst momenteel een variant die ook besmettelijk is voor de mens. We moeten er niet aan denken dat dit overslaat naar Europa. We moeten daarom altijd een vinger aan de pols hebben. Gelukkig kunnen we concluderen dat vogelgriep niks met dieraantallen te maken hebben. Daardoor is een belangrijk vooroordeel ontkracht. Het besmettingsgevaar is rechtstreeks afkomstig van wilde vogels die overtrekken. Aangezien wilde vogels jaarlijks overkomen, komt het besmettingsgevaar ieder jaar terug. Ongeveer 1 gram besmette vogelmest kan de dood betekenen voor 100 miljoen kippen.'
Wat kan pluimveesector doen om vogelgriep te weren?
'Preventie is het allerbelangrijkste. Alles valt of staat met het hanteren van hygiëneprotocollen. Dat betekent dat pluimveehouders, transporteurs en erfbetreders een hele verantwoordelijkheid hebben. In potentie biedt vaccin wel mogelijkheden. Echter, de huidige vaccins werken nog niet goed of slechts ten dele. Het is vooral een kostprijsverhogend middel, dat maar voor enkele varianten bescherming biedt. Wellicht dat dit in de toekomst beter wordt. Gedurende het trekseizoen blijft het besmettingsgevaar zeer groot. Een structurele ophokplicht kan wellicht een uitkomst bieden, wanneer de kans op besmetting extra groot is. Wanneer de consument dan goed wordt voorgelicht, hoeft er geen economische schade te ontstaan. Weidemelk is hierin een mooi voorbeeld. Deze koeien moeten minimaal 120 dagen per jaar buitenlopen, terwijl weidemelk het hele jaar te koop is. De meeste consumenten begrijpen dit.’
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.