Boerenzoon die de ongebreidelde groei beperkte

Gerrit Braks heeft meer voor de Nederlandse landbouw betekend dan in veel in memoriams naar voren komt. Zo wordt de oud CDA-politicus en landbouwminister gezien als voorbeeld van het poldermodel en droeg hij bij aan de positie van de Nederlandse landbouw in de wereld. Ondanks dat hij verantwoordelijk was voor invoering van de in EU-verband overeengekomen melkquotering.

Woensdag overleed Braks op 84-jarige leeftijd. De boerenzoon uit het Brabantse Odiliapeel was 10 jaar bijna onafgebroken bewindsman op het ministerie van Landbouw. David Luteijn, VVD-fractievoorzitter en woordvoerder landbouw en visserij in de jaren ‘80, spreekt van een gedreven man. “Hij heeft heel wat lastige maatregelen moeten nemen, waar niet iedereen begrip voor had. Dat merkte je bijvoorbeeld bij vergaderingen; In het begin heerste er in de zaal wantrouwen, maar omdat hij van boerenkomaf was, bezat hij de gave om beleid goed over te brengen naar de achterban.”

Voorbeeld van het poldermodel
Luteijn waardeert Braks om zijn praktische kennis, prettige omgang en Europa-ervaring. “In EU-verband heeft Braks een bijzondere rol gespeeld. In die tijd voerden de landbouwvoormannen maandelijks intensief overleg met het ministerie. Niet iedereen was het altijd met elkaar eens, maar Braks toonde altijd begrip voor de situatie. Een voorbeeld van het latere poldermodel. Dat heeft mede de basis gevormd de positie van de Nederlandse landbouw in de wereld.”

Op en top bestuurder
Over het conflict wat tot het vertrek van Braks van landbouw leidde zegt Luteijn: “Iedereen was het erover eens dat het heel sneu was en volstrekt onverdiend.” Na 9 jaar landbouwministerschap voor het CDA moest Braks aftreden toen de PvdA het vertrouwen in hem opzegde vanwege de visserijaffaire.

De visserijaffaire ging over het vermoeden van fraude door vissers. Zij vingen meer dan ze eigenlijk mochten, en het toezicht hierop door het ministerie van Braks zou tekort zijn geschoten. “Dat vroegtijdige vertrek heeft hem pijn gedaan. Naast minister was hij echter ook op en top bestuurder. Daarom is hij later voor CDA- en landbouwfuncties teruggevraagd. De mooiste kwam aan het eind van zijn carrière als waarnemend burgermeester van Eindhoven.”

Invloed in Europa
De opvolger van Braks op landbouw was Piet Bukman, die zijn eerste taak was, zorgen dat de visserij op orde komt. Hoewel zij zakelijk niet met elkaar te maken hadden, kenden de 2 elkaar goed. Bukman is CDA-politicus en afkomstig uit een tuindersgezin. Hij maakte carrière in de Christelijke Land- en Tuinbouwbond voordat hij in 1990 Braks opvolgde en in 1996 Tweede Kamervoorzitter werd als opvolger van Deetman. “Braks heeft veel invloed gehad op het landbouwbeleid. Als Landbouwraad in Brussel zat hij dicht op de discussie over de herziening van het Europese landbouwbeleid. Hij wordt wel eens vergeleken met Mansholt, ik weet niet of hij dat fijn vond, maar hij had gewoon veel invloed op de gang van zaken.”

Fundamentele beslissingen 
Praktisch was hij ook. “Braks wilde oplossingen. Streven naar idealen in de politiek is altijd lastig. Vaak moet er gewerkt worden met werkbare oplossingen. Braks heeft fundamentele beslissingen genomen en met succes ingevoerd.” Zo heeft hij de melkquotering er doorheen gesleept. “Boeren met een korte termijn blik zaten niet op het quotum te wachten, maar Braks hield vol. Hij vond dat het nodig was en verdedigde het sterk in de Nederlandse politieke kringen en in de boerenwereld.” Een wereld waarin hij veel gezag had. In de landbouw is dat een pluspunt.”

Foto: Gerrit Braks in 2002 (ANP)

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.