Analyse Masterclass
De perfecte ondernemer bestaat niet
De perfecte agrarisch ondernemer moet volgens Peter Pals, directeur van Farmers Funding, beschikken over 6 eigenschappen. Echter, niemand is perfect. Is samenwerken dan de sleutel tot succes? Daar probeert het bedrijf antwoord op te geven tijdens een serie masterclasses.
Onder de titel 'Samenwerken of Topfinancieren' organiseert financieel adviesbureau Farmers Funding een aantal masterclasses verspreid door Nederland. Het onderwerp samenwerking wordt daarbij belicht door Dik Kruijthoff van akkerbouwbedrijf Novifarm. Sinds 2007 heeft deze onderneming ervaring in het gezamenlijk runnen van een grootschalig bedrijf.
Wie wil groeien, kan voor een aantal richtingen kiezen; bijvoorbeeld aankloppen bij de bank, externe investeerders zoeken, een crowdfunding-campagne starten of samenwerken met een collega. In alle gevallen staat schaalvergroting centraal. Dit leidt tot minder ondernemers. "Slechts 15% van de ondernemers koopt grond", weet Farmers Funding-directeur Peter Pals. "Zo vallen er veel mensen af, terwijl de groep kopers 15% blijft."
6 eigenschappen
Een topondernemer moet volgens de directeur over 6 belangrijke eigenschappen beschikken. Het spreekwoord 'het is niet de tent, maar de vent', gaat ook voor agrarisch ondernemers op. Banken en andere geldverstrekkers hechten steeds meer waarde aan het ondernemerschap. Het vakmanschap staat nog altijd op 1, gevolgd door kennis op het financieel-economisch vlak. Echter, het ondernemersprofiel verschilt per bedrijf.
In de presentatie zet hij deze eigenschappen in het midden van de top 6. Bovenaan staat het organisatorisch talent. Opvallend is dat personeelsmanagement op plaats 6 eindigt. Op plats 2 volgt de in- en verkoop. "Met handel is geld te verdienen", zo stelt hij. "Een groot bedrijf koopt al snel voor €425.000 aan producten in, zoals gewasbeschermingsmiddelen. Onderhandel je over deze deal, en bespaar je 1%, dan praat je over €4.250. Dat geldt ook voor het op de juiste manier bespelen van de vrije markt: 1% meer winst levert duizenden euro’s op."
"Goede ondernemers kunnen hun in- en verkoop uitonderhandelen", vervolgt hij. "Maar, let op; bij uitonderhandelen tracht je een betere positie te verkrijgen. Zet je iemand tegen de muur, dan doe je dat slechts eenmalig."
Groeien: hoe dan?
Groeien in grond vergt niet alleen veel van je ondernemerseigenschappen. Het leidt ook tot een kostprijsverhoging. Kostprijsverlaging door schaalvergroting blijkt in de praktijk lastig uitvoerbaar. Om de kostprijsverhoging tegen te gaan, is het een optie om niet bij de bank te lenen, maar om voor alternatieven te kiezen: pachten, huren of samenwerken. Die opties kunnen grote invloed op je financiële balans hebben, zo tonen verschillende rekenvoorbeelden in de presentatie.
Wie praat over grondaankoop kan niet om de prijzen heen. "Cijfers tonen aan dat grond in 15 jaar tijd met 150% in waarde is gestegen", zegt Pals. "Een zo lang mogelijke vaste rente bij de huidige stand is wenselijk. Door een veranderend beleid is aflossen in 30 jaar nu verplicht. Een enkele partij biedt nog een periode van 50 jaar aan, om zich zodoende te onderscheiden. Spreken over dalende grondprijzen is gevaarlijk. Niemand weet het zeker. Een aangepast bankbeleid, mogelijk geforceerd door de overheid, kan hier verandering in brengen."
"Naast banken, zijn ook private investeerders actief op de grondmarkt. Ook dit zijn zakenmensen. De rentepercentages die zij rekenen, bedragen veelal het dubbele van de bank. Beneden de 5% ben ik nog niet tegen gekomen. Erfpacht via instanties als Fagoed en ASR hebben in het verleden lang niet altijd slecht uitgepakt. Let hierbij op de kleine lettertjes omtrent de geïndexeerde geldlening (canon). Het bedrag van dit canonpercentage kan flink oplopen. De conclusie is dat een combinatie van kopen, pachten en huren vaak het beste is."
Groeien door samenwerking
Een bedrijf dat ruimschoots ervaring heeft met het combineren van deze mogelijkheden én samenwerken is Novifarm uit Numansdorp (Zuid-Holland). Het akkerbouwbedrijf bestaat uit 3 actieve vennoten en een aantal stille maten die grond hebben ingebracht. Zo kon het bedrijf in 11 jaar tijd uitgroeien van 300 naar 860 hectare.
Best bijzonder is het dat vennoot Dik Kruijthoff groei niet als doel ziet. "De huidige bedrijfsgrootte past ons prima. We zijn niet actief op zoek naar stille partners om ons areaal te vergroten. In het afgelopen decennium is fors in mechanisatie en bewaarcapaciteit geïnvesteerd. Nu werken we aan projecten om onze producten beter te verkopen. Zo leveren we fritesaardappelen aan een unieke fastfoodketen en starten we met samenwerkingsverband 'GraanWaard'. Hierbinnen beleveren we melkveehouders in de Alblasserwaard met tarwe, als vervanger voor soja in hun rantsoen."
120
hectare
Arbeidsuren
Met nauwkeurig bijgehouden cijfers kan Kruijthoff de claim van Pals onderbouwen. Schaalvergroting leidt niet altijd tot kostenverlaging. De ervaring van Novifarm is dat 100 tot 120 hectare per FTE (1 fulltime werknemer) gemiddeld is in het zuidwesten van het land. "Een groot deel van de uren die op ons bedrijf worden gemaakt, zijn niet aan 1 gewas toe te schrijven", toont Kruijthoff aan. "Natte jaren zijn duidelijk herkenbaar in de meerjarige vergelijking. Alle uren worden vergoed aan de vennoten en werknemers. Nu moet het noteren nog handmatig gebeuren, maar een app neemt dit binnenkort over."
Een deel van de niet-toegerekende uren komt voort uit het overleg. Een succesvolle samenwerking valt of staat met overleggen. Daar zijn Kruijthoff en zijn medevennoten heilig van overtuigd. "Dit betekent iedere paar weken een vast overlegmoment. We doen niet aan stemmen tellen. De steun voor een beslissing moet unaniem zijn. Moderne communicatiemiddelen zoals WhatsApp helpen ons enorm. Ligt er een bod voor een partij uien, dan is dit snel te overleggen. Vennoten die betrokken zijn bij de dagelijkse bedrijfsvoering hebben hun eigen expertise, waarin ze ook autonoom mogen opereren. Zo trachten we alle belangrijke facetten van het ondernemerschap te combineren in 1 bedrijf."
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
