Nieuws Kadaster
Overheid grijpt minder vaak naar onteigening
Het aantal onteigeningen is afgelopen 27 jaar afgenomen, maar de onteigende oppervlakte is ongeveer gelijk. Dat blijkt uit een onderzoek van het Kadaster. Het instrument 'onteigening' wordt relatief weinig gebruikt. In de meeste gevallen verwerft de overheid de grond in goed overleg met de eigenaar.
Van 1995 tot en met september 2021 werden 2.254 onteigeningsvonnissen uitgesproken. Het ging om 5.388 percelen, met een totale oppervlakte van 3.008 hectare. Circa 89% - oftewel 18.120 grondeigenaren - droeg echter in overleg met de overheid de grond over voorafgaande of tijdens de onteigeningsprocedure. Dat komt neer op ongeveer 30.000 percelen, samen betreft het 15.000 hectare.
Wonen en wegen
De meeste grond wordt onteigend voor de aanleg van infrastructuur, zoals snelwegen, kanalen of spoorwegen en ruimtelijke ontwikkeling (met name woningbouw). De staat onteigent voornamelijk voor natuurcompensatie en infrastructuur. Gemeentes hebben een aandeel 53% in het totale aantal onteigeningsvonnissen. Kijken we naar oppervlakte, dan is de Staat de grootste onteigenende instantie met 39%. Van alle onteigende grond was 62% - ofwel 1.866 hectare - agrarische grond. Dat is 0,1% van de beschikbare landbouwgrond in Nederland. Zo'n 71% van de onteigende percelen was onbebouwd. Gerekend naar oppervlakte is dat zelfs 91%.
In de provincies Drenthe en Groningen werd de minste grond onteigend en in de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant de meeste grond. In de onderzochte periode vielen een aantal jaren op waarin relatief veel werd onteigend. Als verklaring noemen de onderzoekers onder meer de aanleg van de Betuweroute en de hogesnelheidslijn-Zuid (eind 1990 begin 2000) en de Hertogin Hedwigepolder (2018).
"We zien dat onteigening veel aandacht krijgt in de media", zegt Paul Peter Kuiper, expert vastgoed en grond in het landelijk gebied bij het Kadaster, in een toelichting. "Ook weten we dat de huidige Onteigeningswet opgaat in de Omgevingswet, waardoor procedureel het een en ander wijzigt. Dit onderzoek kijkt terug en geeft een overzicht van de inzet en spreiding van onteigening in Nederland in de afgelopen 27 jaar."
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
