Achtergrond Stikstofstemming
Onrust over piekbelasters en stikstof rond feestdagen
Materieel gezien gebeurt er al zo'n drie jaar lang vrij weinig rond het stikstofdossier, maar voor oplaaiende emoties en psychologische oorlogsvoering blijft de kwestie wel zorgen. Dus ook de kerstvrede moest er aan geloven voor degenen die zich met dit dossier bezig houden. Zo was er LTO-voorzitter Sjaak van der Tak die in een interview in ledenblad Nieuwe Oogst aangaf dat hij al het gebakkelei met de overheid nu wel eens achter zich wilde laten. Niet meer steeds nee zeggen, maar ook graag een keer ja. Het wordt volgens hem tijd om eens tot zaken te komen met de overheid over het stikstofdossier.
Opmerkelijk genoeg maakte Van der Tak niet duidelijk waar hij dan ja tegen wilde zeggen, of wat hem dan al die tijd had dwars gezeten. Afgaande op de reacties op social media (mogelijk niet altijd de beste graadmeter, maar ja, hoe anders te peilen tijdens feestdagen), hebben heel wat boeren en ook collega's van andere landbouworganisaties, zich verslikt in hun kerstmaaltijd toen ze dit vernamen. Wil Van der Tak namens LTO alleen een akkoord met het kabinet via een vlucht naar voren? Wil hij nog ergens over onderhandelen?
Vlucht naar voren
De LNV-ministers Christianne van der Wal en Piet Adema kunnen wellicht blij zijn. De onderhandelingen over een breed landbouw- (en stikstof)akkoord hoeven met minder partijen te worden gevoerd. Eén lijkt er al binnen. Waarschijnlijker is dat Van der Tak er met zijn woorden eerder voor heeft gezorgd dat hij het omgekeerde bereikt van wat hij zegt te willen.
Ongeduldige adviseurs
Het kan zijn dat de LTO-voorzitter om zich heen kijkt en ziet dat de hele machinerie om landbouwbedrijven te laten stoppen en op te kopen, steeds verder wordt opgetuigd. Provincies, zoals Noord-Brabant en Gelderland, maken hun plannen steeds concreter, strooien zoneringskaarten in het rond en helpen er aan mee dat ook allerlei adviesbureau's zich warm kunnen draaien. Die hebben ondertussen met hun ongeduld ook de kerstdagen aardig vergald voor een aantal boerengezinnen.
Zo stuurde DLV Advies, dat de provincie Gelderland mede adviseert, alvast brieven rond naar bedrijven die hij had geïdentificeerd als waarschijnlijke piekbelasters en dus potentiële stoppers. Om hen voor te bereiden op het onvermijdelijke. Terwijl een aantal van die boeren dat nog helemaal niet zo had gehoord van de overheid. Minister Van der Wal heeft ook nog steeds geen duidelijke omschrijving gegeven van wat piekbelasters zijn.
Nu is de hele uitkoopproblematiek ook een grote, brede ruif voor allerlei adviesbureau's, zoals het Aerius-instrument dat ook is, en omzet is omzet, zo lijkt de gedachte.
Wie werkt voor de boer?
Maar waar doet de landbouw nu goed aan? Toegeven aan de wensen van de overheid, terwijl het hele instrumentarium waarmee agrarische bedrijven de duimschroeven steeds verder worden aangedraaid (en dat vaak op dubieuze gronden) gewoon in stand te laten, lijkt bepaald niet de beste keuze. En als bedrijven toch willen stoppen of verplaatsen, door wie laten ze zich dan adviseren: door het bureau dat luistert naar wat de boer zelf wil of door een andere partij?
In Vlaanderen, waar de landbouw in een vergelijkbare situatie zit als in Nederland, compleet met vergelijkbare wetgeving en achterliggende afrekenmethoden (overgenomen van Nederland), gaat Piet Vanthemse (oud-voorzitter Boerenbond) bedrijven in de Belgische Kempen langs om hen warm te maken voor opkoop door het Agentschap voor Natuur en Bos. Zo warm zijn in Nederland de banden nog niet tussen LTO en overheid, maar ook LTO is naar de aard van de organisatie een consensuspartij, die liever samenwerkt en een akkoord sluit dan een conflict uitvecht (dat laatste kan overigens heel zakelijk en vakbondsachtig). De vraag is wel of dat nog past bij hoe veel bedrijven nu naar de overheid kijken.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
