Achtergrond Stikstofstemming
De Aerius-economie draait onverstoorbaar door
Over goed een week komt er weer een actualisatie aan van het Aerius-rekenmodel, voor onder meer het vaststellen van emissiecirkels. Tal van overheden, adviesbureaus en andere partijen zitten daar weer met smart op te wachten. Het is handig voor het uitrollen van nieuw beleid, aanwijzen van vervuilende boeren, intekenen van om te zetten landbouwgrond of voor het bouwen van een brug in de polder.
Reken toch maar niet dat in deze kakelverse release al de nieuwste inzichten, zoals die uit het onderzoek van de UvA, van buitenlandse onderzoeken of van nieuwe publicaties uit de oude doos van RIVM zelf, zitten verwerkt. Het RIVM lijkt van plan om zich langzaam en zonder gezichtsverlies van Aerius te willen distantiëren. De eerste stap is eind vorige week gezet met de melding dat het RIVM het instrument, vrij vertaald, te politiek vindt geworden en wil afstoten.
Onnauwkeurigheden
Aerius was al langer een last geworden voor het RIVM vanwege de fouten eind vorig jaar met de stikstof en ammoniak-top 100's. Toen bleek er in het model ook al veel onnauwkeurigheid op bedrijfsniveau. Een onderzoek naar deze fouten zit nog in de pijplijn.
Het demissionaire kabinet lijkt ook niet van zins om nog eens kritisch naar de Aerius-modelleringen te kijken. Dat bleek duidelijk bij de algemene beschouwingen van deze week, toen demissionair premier Mark Rutte de boot afhield na kritische vragen van Caroline van der Plas. Er is ook zo veel beleid mee gemoeid. De gemakkelijkste keuze lijkt om te doen alsof je neus bloedt.
Emissiearme stallen
Heel veel mensen hebben ook gewoon nog niet door wat het betekent dat de stikstof- en ammoniakemissies amper verder dan een paar honderd meter rond een boerderij nog zijn te traceren naar die boerderij, of dat nu is vastgesteld dat grasland geen ruim 40 kilo stikstof per hectare uitstoot, maar hooguit 12 kilo. Weliswaar nog slechts bij een beperkt aantal metingen, maar wel in de eerste en tot nog toe enige serie. Ook boeren schrikken nog steeds van 'oud' stikstofnieuws, dat waarschijnlijk ook door een andere bril kan worden bekeken. En dan gaat het niet alleen over PAS-melders of bedrijven die nog niet vergund zijn, maar ook om zorgen rond emissiearme stallen. De mogen dan niet goed werken, maar met een minder verre verspreiding van de emissie dan Aerius wil, is dat ook een minder grote kwetsbaarheid. Tenminste, met het oog op de vergunningverlening.
Impuls voor Aerius-economie
Er zijn ondertussen ook heel veel mensen die prima doorhebben wat het betekent, maar voor wie de strekking daarvan ronduit ongewenst is. En daarvoor hoeft je geen rare complotdenker of zo te zijn. Er bestaat een enorme Aerius-economie, die van elke nieuwe release weer een impuls krijgt. Voor de bedenkers van natuurplannen is Aerius essentieel om meer gebieden als kwetsbaar aan te wijzen en het gebied dan uit te breiden. Daar hebben ook de terreinbeherende organisaties (TBO's) belang bij, die dan nog meer terrein onder hun beheer krijgen, meestal geschonken door de overheid. Zij worden bijgestaan door ecologische adviesbureaus, die voor hen en ook voor andere partijen berekeningen maken. Dan zijn er juristen en ook financiële partijen.
Arcadis adviseert, en denkt aan zichzelf
Een mooi voorbeeld van hoe zo'n Aerius-ecosysteem werkt, kan worden geïllustreerd aan de hand van Arcadis. Die stelt voor diverse provincies zogenoemde natuurdoelanalyses (NDA's) op. Daarin wordt, voor een belangrijk deel aan de hand van Aerius, de stikstofgevoeligheid van een natuurgebied bepaald. Iedere keer weer blijkt die groter dan gedacht, zoals minister Van der Wal onlangs nog liet weten. Noord-Brabant legde afgelopen voorjaar de vergunningverlening stil vanwege alarmerende uitkomst na bevindingen van onder meer Arcadis. Inmiddels heeft Arcadis bedacht dat hier meer mee te doen is.
Vijver met Amsterdams geld
Samen met de beheerder van een Amsterdamse vijver met geld, Cyclas Capital, heeft het een investeringsfonds opgezet voor het omzetten van boerenland in natuur: ReTimber. Want, "Arcadis signaleert met zijn netwerk waar mogelijk kandidaten zitten voor de aankoop van geschikte percelen". Cycas is ook al in zee gegaan met ARK Natuurontwikkeling om nieuwe natuurgronden veilig te stellen. Cycas heeft geld,en kan dat met behulp van fiscale regelingen en klimaatfondsen leuk wegzetten. Het spreekt al over in eerste instantie €100 tot €200 miljoen. Arcadis, Ark en andere partijen kunnen de hand op grond leggen. BBB Gelderland heeft intussen wel vragen gesteld of Arcadis met deze dubbelrol niet z'n boekje te buiten gaat.
Politiek bepaalt zelf
Nu zijn er over twee maanden al verkiezingen, maar het kan op zich nog lang duren voordat de politiek nieuwe conclusies wil trekken uit de nieuwe wetenschappelijke inzichten. De politiek kan namelijk ook zelf bepalen wat zij als nieuwste inzichten wil zien. Daarom zijn er organisaties en individuen die dan liever naar de rechter stappen, zoals een club als MOB doet.
D66'ers houden van Tjeerd de Groot
Wie er over twee maanden allemaal te kiezen zijn als vertegenwoordigers van de landbouw of het platteland, is nog steeds niet helemaal duidelijk. Het langst houdt NSC de kaarten tegen de borst. Eerst moeten Pieter Omtzigt en de zijnen een verkiezingsprogramma opstellen, dan een lijst opstellen. Ook andere partijen hebben nog wel wat huiswerk te doen. Bij D66 was er de afgelopen week een opvallende, hoewel kleine beweging te bespeuren. Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot was door de partijtop eerst op een onverkiesbare plek geplaatst, maar hij schuift nu toch op. Eerst door het opstappen van een collega vóór hem, later door actie van partijleden. De kans bestaat dat het partijcongres hem nog verder omhoog plaatst. De echte D66'ers houden van zijn geluid.
Klaas van der Horst
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
