'Landbouw en biodiversiteit kunnen prima samengaan'

In hoeverre gaan landbouw en biodiversiteit samen? Hoe maken we dit praktisch haalbaar en uitvoerbaar? En welke mogelijkheden zijn er om biodiversiteit in het buitengebied te stimuleren? Op dit soort vragen wil GreenBASE de komende jaren een gedegen antwoord kunnen geven. "Belangrijk is dat het praktisch haalbaar is en niet te dwingend voor ondernemers. Het moet een worst zijn, geen stok'', zegt Jaap Bond, gedeputeerde en portefeuillehouder landbouw van de provincie Noord-Holland.

GreenBASE is een samenwerkingsverband in de Haarlemmermeer van 7 partijen bestaande uit 6 akkerbouwers, LTO Noord, Agrarisch collectief Noord-Holland Zuid, de gemeente Haarlemmermeer, de provincie Noord-Holland, NMCX Centrum voor Duurzaamheid, Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) en Bayer.

Deze partijen nemen het voortouw om landbouw en natuur zodoende meer met elkaar te verenigen en de biodiversiteit in het agrarisch gebied te stimuleren. GreenBASE staat dan ook voor biodiversiteit in Bermen, Akkerranden, Sloten en op Erven.

Bijeenkomst bij Forward Farm 
Om de gezamenlijke plannen en intenties goed voor het voetlicht te brengen, kwamen de vertegenwoordigers van alle partijen op 14 juni naar de Forward Farm in Abbenes. "Op de Forward Farm zijn we sinds 2015 bezig met duurzaamheid en biodiversiteit. Hier ziet u de dagelijkse praktijk met al z'n weerbarstige kanten. Meer biodiversiteit op landbouwbedrijven is mogelijk, maar het vraagt om een gerichte en boerderij-overschrijdende aanpak'', zo opende Joris Roskam van Bayer de bijeenkomst.

Gijs Kuneman, directeur van CLM, nam het stokje vervolgens over en vroeg aan alle deelnemende partijen hoe zij invulling willen geven aan GreenBASE en wat zij ervan verwachten.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Kuneman vroeg aan alle deelnemende partijen hoe zij er invulling aan willen geven. 

Leony Tensen van LTO Noord/Collectief vertelt dat er bij de 6 deelnemende akkerbouwbedrijven al het nodige is veranderd (ten bate van meer biodiversiteit). Zo zijn er diverse bijenkasten geplaatst en akkerranden en struwelen aangelegd. Ze merkt dat het bij veel deelnemers een nieuw soort enthousiasme teweegbrengt. "Doordat je je in de materie verdiept, zie je ook meer. Daardoor wordt het leuker. Bij een collega zit er sinds kort een torenvalkje onder de kap van de schuur; daar krijgen we allemaal een glimlach van on de mond."

Deelnemend akkerbouwer Richard Enthoven vertelt dat het zaaien van akkerranden veel nieuwe kennis oplevert. "Je herkent nuttige insecten en ziet dat ze verder in het gewas komen dan je vooraf had gedacht. Die verdieping maakt het interessant." Hij benadrukt echter dat niet alles alleen maar leuk is. Bloemenranden zorgen namelijk ook voor meer onkruiden, die vanwege de spuitvrije zone ook nog eens lastig te bestrijding zijn. "Het gaat dus niet vanzelf, het kost extra moeite."

Mensen bij het project betrekken
Arjanne Lagendijk van NMCX Centrum voor Duurzaamheid wil zich inzetten om zoveel mogelijk mensen bij het project te betrekken. "Steden en buitengebied hebben nu nog teveel een eigen agenda op het gebied van biodiversiteit; die willen we meer met elkaar verbinden. Wij zijn daarom bezig om bedrijven, organisaties en scholen enthousiast te maken en letterlijk naar buiten te lokken. Hopelijk kunnen we met GreenBASE laten zien hoeveel moois er te beleven valt in het buitengebied." Om het enthousiasme rondom biodiversiteit vast te houden pleit ze ervoor dit zoveel mogelijk meetbaar te maken. ,"Je moet weten wat er over 1 jaar gerealiseerd is; met resultaten houd je alle partijen scherp."

Hinse Boonstra van Bayer geeft aan dat 'harde resultaten' rondom biodiversiteit vooralsnog lastig te realiseren zijn. "Op de Forward Farm proberen we veel zaken uit, waarbij er lang niet altijd zicht is op resultaat. Het is dus nog een leertraject met een open einde." Ook benadrukt hij dat vergroting van biodiversiteit niet alleen een taak van boeren is. "We moeten op dit vlak zo breed mogelijk samenwerken. Waarom betrekken we terrein- en wegbermbeheerders er ook niet bij? Rijkswaterstaat en ProRail beheren in dit gebied ook veel grond; zij zouden wellicht een rol kunnen spelen."

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)Boonstra: "Op de Forward Farm proberen we uit, waarbij niet altijd zicht is op resultaat.''

'Geen stok, maar een worst'
Jaap Bond, gedeputeerde en portefeuillehouder landbouw van de provincie Noord-Holland, ging in zijn toespraak in op de cruciale rol die boeren in het project spelen. "We hebben ondernemers nodig die het vergroten van biodiversiteit met een positieve houding willen integreren in hun bedrijfsvoering. Daarvoor is het belangrijk dat het praktisch haalbaar is en niet dwingend wordt opgelegd. Het moet zogezegd 'een worst zijn en geen stok'. Realiteitszin en boerenverstand moeten wat mij betreft leidend zijn; dan kunnen landbouw en biodiversiteit prima samengaan."

Ook hecht Bond grote waarde aan een langetermijnvisie. "Te vaak stranden projecten als gevolg van het stoppen van subsidie. Met GreenBASE moeten we dat voorkomen; het moet een project worden dat breed wordt omarmd en langdurig wordt gesteund. Zelf proberen we onze pachtcontracten zo te herzien dat biodiversiteit er een duidelijke rol in krijgt. Dat levert ons minder pachtgeld op, maar dat is dan maar zo. Hiermee laten we in ieder geval zien dat biodiversiteit voor ons waarde heeft."

John Nederstigt, wethouder gemeente Haarlemmermeer, ziet GreenBASE als een uitdaging om de gemeente mooier en aantrekkelijker te maken. "Wij merken dat bloemranden iets teweegbrengen bij de bevolking. Na een fietstocht langs bedrijven met een mooie akkerrand zijn mensen weer trots om in zo'n streek te wonen. Investeren in biodiversiteit heeft dus niet alleen een natuurwaarde, maar zorgt ook voor plezier en verbinding." 

Zelf heeft de gemeente onder meer het bermbeheer aangepast, waarbij er 1 keer gemaaid (en afgevoerd) wordt. "Daarmee hopen we meer bloemen en kruiden in onze bermen te krijgen. Over het best passende mengsel hopen we hier op de Forward Farm nog wat meer te leren, want ook voor ons is biodiversiteit nog een groot leertraject."Na afloop kregen alle aanwezigen een rondleiding over de Forward Farm.

Deze businesscase is powered by: