Knoop pachtdiscussie kan snel worden doorgehakt

Het leek er al bijna op dat de discussie over het pachtstelsel was vastgelopen, maar mogelijk heeft pachtersorganisatie de Bond van Landpachters nu een oplossing. BLHB-voorzitter Piet van der Eijk doet zijn voorstel dat volgens hem vrij eenvoudig is te realiseren uit de doeken.

De discussie over de pachtwet duurt maar voort en we horen er de laatste tijd weinig over. Hoe kan het volgens u worden vlotgetrokken?
‘Met ons voorstel. De afgelopen maanden hebben wij een voorstel ontwikkeld waarmee we denken de tweeslachtigheid tussen reguliere en geliberaliseerde pacht te hebben opgelost. Kern daarbij is dat er een algemene maatregel van bestuur genomen wordt waarbij het pachtnormenbesluit in aangepaste vorm ook van toepassing wordt op geliberaliseerde pacht. Met andere woorden; dat de staatssecretaris op grond van art. 397 lid 4 BW een algemene maatregel van bestuur (AMvB) neemt waarbij de tweeslachtigheid tussen reguliere en geliberaliseerde pacht wordt rechtgetrokken.’

Hoe dan?
‘Die aanpassing bestaat eruit dat voor de berekening van de geliberaliseerde pacht uitgegaan moet worden van de waarde van de grond in pachtvrije staat. In het huidige pachtnormenbesluit wordt bij geliberaliseerde contracten van 6 jaar en langer nog uitgegaan van de waarde in verpachte staat. Dat is onjuist, zo constateren wij. Het is onjuist om pachtvrije grond te behandelen als verpachte grond. Overigens moet ik bekennen dat wij op dit wetsartikel zijn gewezen. We hebben het niet zelf bedacht, maar de uitwerking, de benodigde aanpassing van het pachtnormenbesluit, is wel van onze hand. Dat is ook de reden dat juristen er nooit eerder opgekomen zijn.’

Moet er daarvoor veel worden aangepast of is dat eenvoudig te realiseren?
‘Dat is vrij simpel, want er is geen aanpassing van de wetgeving voor nodig. Alleen een aanpassing van het pachtnormenbesluit. Groot voordeel is dat er hierdoor meer langjarige geliberaliseerde pachtcontracten afgesloten kunnen worden, hetgeen duurzaam bodemgebruik bevordert. Met het oplossen van het pachtstelselprobleem geef je gelijk een zwengel aan duurzaam bodemgebruik. Bovendien zijn inschrijvingen in de toekomst niet meer nodig. Wij zien ons voorstel als het ei van Columbus.’

U bent tegen de inschrijvingen die de laatste twee jaar duidelijk vaker plaatsvinden?
‘Je ziet dat daarmee de prijzen hoog worden opgedreven. Dat gaat ten koste van het duurzaam bodemgebruik, de bodemvruchtbaarheid en de structuur van de grond. Ook al zegt de RVB dat de duurzaamheid niet in het geding is. Bepaalde extra voorwaarden die zij opleggen zijn buitensporig. Naar mijn mening zouden deze nooit door een grondkamer goedgekeurd mogen worden. Je kan een boer toch niet voorschrijven dat hij tarwe moet telen, terwijl het rendement van het gewas ver onder de pachtprijs zit? Dit gaat gepaard met ontwijkingsgedrag. Daar komt bij dat men in feite niet wettelijk toelaatbare bepalingen opneemt in contracten die nog wel van de overheid afkomstig zijn ook.’ 

Uw voorstel lijkt in goede aarde te vallen. Liggen er nog beren op de weg of verwacht u dat het er snel door komt?
‘Ik hoop het. Tot nu toe zijn er nog weinig afkeurende reacties bij ons binnen gekomen. Of het er daadwerkelijk door komt, kan ik niet inschatten. Ik sluit niet uit dat er verpachters en bepaalde politici zijn die blijven streven naar complete vrijheid. Er zijn echter genoeg voorbeelden te noemen die erop wijzen dat dit een doodlopende weg is. Bij complete liberalisatie ontstaat er een grote ongelijkheid tussen verpachter en pachter. De vraag naar grond is veel groter dan het aanbod; als je niet reguleert dan geldt het recht van de sterkste en dat leidt alleen maar tot verliezers. Daarbij gaat dit ook ten koste van de kwaliteit en de waarde van de grond. Het komt er op neer dat verpachters een duurzaam rendement willen en pachters een duurzaam gebruik van de grond, want dan kunnen ze met hun bedrijf verder. Je doet geen investeringen op kortlopende overeenkomsten.’

Op 2 november 2015 was het laatste overleg bij de staatssecretaris. Komt er nu eindelijk schot in de zaak?
‘Wij hebben op 1 december nog een individueel gesprek gehad en het voorstel formeel op 19 februari ingediend bij de initiatiefnemers van het Spelderholtoverleg. Daarop heeft nog geen vervolgoverleg plaatsgevonden. Onder boeren leven nog steeds grote zorgen, daarom hoop ik dat politiek Den Haag het voorstel snel wil bespreken. De staatssecretaris is nu aan zet.’

Klik hier voor het opinieartikel dat Piet van der Eijk over het onderwerp schreef.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.