Nieuws Zonne-energie
Dit zijn 5 nadelen van zonneakkers
De landbouwgrond die gebruikt wordt voor zonnepanelen vormt een heikel punt. Landbouworganisaties en overheden zijn er vaak niet blij mee, want deze grond zou wel de laatste grond moeten zijn waarop zonnepanelen moeten komen. Althans, zo wordt betoogd.
In een brief aan de Tweede Kamer ging minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) dinsdag 19 juni ook op het bovenstaande onderwerp in. Maar wat zijn nou de nadelen van zonneakkers?
1. Er worden onevenredig hoge bedragen per hectare betaald
De boeren ontvangen soms tot €8.000 per hectare per jaar voor het beschikbaar stellen van hun grond. Bedragen van €4.000 tot €6.000 per hectare per jaar zouden normaler zijn. De hoge bedragen worden vooral betaald voor gunstige locaties; een voorbeeld daarvan is een locatie waar de aansluiting op het elektriciteitsnetwerk goed is. Deze prijzen zijn echter niet in verhouding tot de opbrengsten die normaliter verkregen worden per hectare.
In de Kamerbrief stelt minister Wiebes echter dat boeren met zonneakkers niet overgecompenseerd worden. Volgens de minister is het een kwestie van vraag en aanbod en is het logisch wanneer de vergoedingen hoger zijn als de locatie gunstiger is.
2. Oneerlijke concurrentie met gebruik van belastinggeld
De hoge bedragen die betaald worden voor zonneakkers worden deels betaald door subsidies vanuit de overheid. Als die bedragen stijgen, dan stijgen ook de kosten voor de energietransitie. De subsidies vormen sowieso een heikel punt, want de boeren krijgen de beloofde sommen geld voor de langere termijn. Echter, er kan natuurlijk ook een moment komen dat de subsidies stevig teruggedraaid gaan worden.
Dat is in China het geval. Daar is het beleid rondom zonneparken omgeslagen, omdat de groei ervan de spuigaten uitliep. De forse subsidies die gegeven werden, worden nu verkleind of helemaal niet meer gegeven. Het is nog maar de vraag of de bedragen die beloofd waren, gerealiseerd kunnen worden wanneer de subsidies in Nederland verlaagd worden.
3. Ze kunnen milieu- en bodemverontreiniging veroorzaken
Uit een Duits onderzoek blijkt dat zonnepanelen (door regen) giftige en zware metalen kunnen uitspoelen in de grond; voorbeelden daarvan zijn koper, cadmium, lood en tin. Dit zou bodemverontreiniging kunnen veroorzaken, die zeker op landbouwgrond niet gewenst is. Het vreemde is wel dat hier Europese regels voor gelden, maar dat zonnepanelen hiervan vrijgesteld zijn. Het genoemde onderzoek gaat over in stukken geknipte zonnepanelen en zegt dus niet per definitie iets over complete panelen. Desondanks wordt er wel genoemd dat schade aan zonnepanelen deze uitspoeling kan veroorzaken. Ook de verzegeling van panelen moet intact blijven en de recycling moet correct gebeuren. De meeste Nederlandse zonnepaneelleveranciers staan hiervoor in, dat is echter een ander verhaal voor buitenlandse aanbieders.
4. Elektriciteitsnetwerk kan nieuwe aanvragen niet aan
Vooral in het noorden van het land is het een probleem dat het elektriciteitsnet niet voldoende capaciteit heeft om nieuwe aanvragen te kunnen realiseren. Zo berichtte het Financieele Dagblad dat netbeheerder Liander in Friesland zoveel aanvragen (voor aansluiting van nieuwe zonneparken) krijgt, dat slechts 10% daarvan kan worden gehonoreerd.
Er is meer regie vanuit de overheid nodig om de problematiek op te lossen, zo stelt Liander. Uit de Kamerbrief van minister Wiebes blijkt echter dat hij met sturing vanuit de overheid wil wachten tot het nieuwe klimaatakkoord.
5. Het drijft de grondprijs op
Grond is gewild en schaars tegelijk. Als er ook nog eens veel grond in beslag wordt genomen door zonneakkers, dan neemt het aanbod af en zal de grondprijs stijgen. Diverse makelaars in het noorden van het land merken hier echter nog niet direct het effect van. Wel zegt Hans Peters, voorzitter van VBO Makelaar, dat je het vroeg of laat gaat merken. "De energiedoelen moeten gehaald worden, het is dus niet tegen te houden dat er steeds meer grond voor deze doeleinden gebruikt wordt."
Minister Wiebes ziet het risico van een stijgende grondprijs ook. Hij is vooral bang voor de gevolgen die dit heeft voor jonge boeren. Wiebes wil daarom eenduidige kaders om de belangen van de projectontwikkelaars en boeren te sturen.
Voorzichtigheid geboden
Er liggen dus verschillende gevaren op de loer. Er zijn natuurlijk nog wel meer nadelen te noemen, zoals de ontsiering van het landschap. De aanbeveling vanuit het ministerie waarin staat dat eerst andere gebouwen vol gezet moeten worden met zonnepanelen, voordat de landbouwgrond gebruikt wordt, is dan ook niet gek. Ook is het verstandig om niet te snel te handelen, want als de zonnepanelen er eenmaal liggen dan krijg je ze niet zo snel meer weg.
Anne Jan Doorn
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.