Achtergrond Grond
Is de grondmarkt toe aan een hervorming?
Over pacht wordt veel gepraat op het moment. Vooral de langjarige reguliere pacht staat ter discussie. Maar een nieuw pachtstelsel lijkt nog ver weg. Boerenbusiness sprak hierover met Hans Meijer, waarnemend voorzitter van de Bond van Landpachters en Eigen-Grondgebruikers (BLHB)
Onlangs maakte het ministerie van LNV de pachtnormen bekend. In 8 van de 14 pachtregio's daalden de prijzen. En dat terwijl uit de gegevens van het Kadaster blijkt dat de grondprijzen stijgen.
Heeft de Federatie Particulier Grondbezit (FPG) geen terecht punt als ze stellen dat in het huidige systeem de pachtprijs te laag is, in veel gevallen zelfs lager dan de belastingheffing?
"De verpachters stellen na aftrek van belasting en waterschapslasten een negatief rendement te maken. Maar in die berekening vergeten ze de waardeontwikkeling van de grond mee te nemen. Wanneer je dat wel meeneemt, ziet het rendement er heel anders uit. Als je het met de aandelenbeurs, vergelijkt wil de FPG een aandeel dat heel erg waardevast is en ook nog een heel hoog dividend uitbetaald."
De nieuwe pachtnormen vallen vooral in de veehouderijgebieden dit jaar lager uit, maar die normen worden op basis van het verdienvermogen van agrarische bedrijven vastgesteld door Wageningen Economic Research (voorheen het LEI). Dat gebeurt aan de hand van de resultaten van referentiebedrijven die een afspiegeling vormen van de agrarische sector. "Dat de pachtprijzen lager uitvallen geeft te denken over het verdienvermogen van bedrijven in de agrarische sector", aldus Meijer.
Blijft het verdienvermogen van de boer onderbelicht?
"In het huidige systeem zien wij als BLHB graag een hogere pachtnorm. Dat klinkt misschien gek, maar dat betekent dat er meer wordt verdiend in de landbouw. En dat is uiteindelijk waar het om draait. Een boer moet wel in staat zijn om de pacht op te brengen. Daar gaan verpachters te makkelijk aan voorbij.
Kan dat tij nog gekeerd worden?
"De druk op de grondmarkt is en blijft hoog. Verschillende partijen roepen op 1 miljoen extra woningen bouwen. Dat legt een extra beslag op de grond, naast de huidige claims van onder meer natuur, infrastructuur, bedrijven en landbouw. En door de lage en negatieve rentes van banken neemt de belangstelling van (particuliere) investeerders voor landbouwgrond verder toe.
In Frankrijk is deze wetgeving aangepast en kan de overheid ingrijpen op de grondmarkt als de prijzen te snel stijgen of als (buitenlandse) spelers te veel grond in handen krijgen. En ook in Duitsland, waar inmiddels circa 60% van de landbouwgrond niet meer in boerenhanden is, wordt gedebatteerd over maatregelen om grond voor boeren betaalbaar te houden. In Nederland hebben we het wel over kringlooplandbouw en extensiveren, maar daar is betaalbare grond voor nodig. Misschien moeten we in Nederland ook de discussie breder trekken en de grondmarkt als geheel kritisch tegen het licht houden, in plaats van alleen te praten over het pachtsysteem".
Jurphaas Lugtenburg
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
