Vijf conclusies over de melkprijsrally

1. Historische stijging gemiddelde melkprijs
Zelden ging de melkprijs zo snel omhoog als in de eerste helft van 2022. De gemiddelde melkprijs in Nederland steeg die periode met ruim €10 naar €55,76 per 100 kilo. Dit is berekend op basis van de standaard Nederlandse gehaltes en een jaarleverantie van 1 miljoen kilo. In mei braken de melkprijzen bij de meeste verwerkers door de grens van €50 en medio juli is er nog altijd sprake van een snel stijgende tendens. Bestaande records zijn in de afgelopen maanden ruimschoots overschreden, waarmee we kunnen spreken van een historische stijging. 

2. Vreugdenhil met basis-melkprijs aan kop
Vreugdenhil komt in de melkprijsvergelijker (basis) als winnaar uit de bus. Met een basis-melkprijs van €59,43 in juni torent de poederproducent boven de rest uit. Ook is Vreugdenhil de enige met een gemiddelde melkprijs die hoger dan €50 ligt, berekend over de periode januari tot en met juni. FrieslandCampina volgt op plek twee met een gemiddelde melkprijs van €48,23, al zijn de verschillen met andere verwerkers klein. Ook bij A-ware, Bel Leerdammer en DOC Kaas ligt de gemiddelde melkprijs net iets hoger dan €48. Arla en Cono zitten daaronder. Van de Scandinavische zuivelcoöperatie is bekend dat hun melkprijs meestal achterblijft ten opzichte van het gemiddelde in Nederland. Dit komt omdat Arla in de verschillende landen nagenoeg overal dezelfde melkprijs hanteert. Dat Cono in de staart van het peloton zit is opvallender, want de kaasproducent uit Noord-Holland voert doorgaans de kopgroep aan. De reden hiervan is dat Cono sterk inzet op merkkazen, die verwaarding blijft wat achter ten opzichte van het bulksegment.

3. A-ware beste uitbetaler, inclusief bonussen  
Wanneer we de melkprijzen inclusief bonussen vergelijken, dan liggen de verhoudingen anders. Hierbij gaat A-ware aan kop met de Albert Heijn-melkstroom. De uitbetalingsprijs in juni bedroeg €61,39. Gemiddeld lag het uitbetalingsniveau in de eerste helft van 2022 op bijna €55. Intussen is zelfs het niveau van €70 in zicht gekomen door een forse verhoging in juli. De maximaal te behalen melkprijs lag in de periode januari tot en met juni bij alle verwerkers boven de €50.  

4. Prijsverschil tussen gangbaar en biologisch opgeheven
Een andere conclusie die we kunnen trekken, is dat de verschillen tussen de gangbare en biologische melkprijzen in de afgelopen maanden bijna zijn opgeheven. Bij FrieslandCampina ontvingen deelnemers aan de gangbare PlanetProof-stroom in de afgelopen maanden zelfs meer melkgeld dan de biologische leveranciers. Deze historische kentering heeft te maken met de hoge prijzen voor commodityzuivel, terwijl de biologische ketens juist sterk gereguleerd worden. Overschotten en tekorten komen dan minder aan het licht. In een vraagmarkt is dat minder gunstig, maar in aanbod gedreven markt schiet de verwaarding vaak minder in de kramp. Dit is ook de reden waarom Vreugdenhil momenteel goed scoort. De melkpoederprijzen op de wereldmarkt zijn immers hoog opgelopen. Met de focus op merkkazen profiteert Cono minder van de rally. In mindere tijden zijn de rollen vaak andersom.

5. Stijging nog niet ten einde
Voor de tweede helft van 2022 heeft de melkprijs goede kaarten in handen. De koek is dus nog niet op. Het passeren van de grens van €60 voor de basis-melkprijs is mogelijk in de komende maanden. In dat geval is het ook niet onrealistisch dat de hoogste melkprijzen inclusief bonussen boven €70 uitstijgen. De grondstofwaarde voor de basis melkprijs ligt op basis van de actuele verwaarding van boter/magere melkpoeder op circa €65 per 100 kilo. Dit betekent dat er nog ruimte is. Wel voelt de zuivelmarkt de afgelopen weken minder solide aan en tonen de kaas-, boter-, een melkpoederprijzen een langzaam dalende tendens. Hierdoor sluipt er onzekerheid in de markt die waarschijnlijk ook de melkprijsstijging afremt.