Cumela

Interview Johan Mostert

'LNV zet mestmarkt klem en saneert veehouderij'

24 Januari 2024 - Jesse Torringa - 11 reacties

De mestmarkt staat op het punt van vastlopen door het nieuwe, aangescherpte beleid van LNV. Dat zet de gehele veehouderij muurvast en het lijkt of LNV de sector probeert te 'saneren' volgens Johan Mostert, voorzitter van de sectie mest van Cumela. Ook heeft hij kritiek op de belangenorganisaties dat zij zich hierover nauwelijks laten horen, terwijl het volgens hem toch echt één minuut voor twaalf is.

De overvolle mestmarkt heeft het zwaar te verduren door verschillende oorzaken. Het natte en late voorjaar van 2023 zorgde voor een kort en moeizaam uitrijseizoen, waardoor de afzetvolumes achterbleven. In mei en in de zomer is echter een behoorlijke inhaalslag gemaakt met de afzet, weet Mostert. Het is nieuwe regelgeving die de sector de nek omdraait. "De echte reden dat het nu gaat vastlopen, is eigenlijk vooral de afbouw van derogatie, de afname van plaatsingsruimte door de bufferstroken. Daar komt nog eens overheen dat de derogatie tot 2026 verder afneemt. Tot slot kwamen daar de nieuwe 'met nutriënten verontreinigde gebieden' bij in regio's met aanscherping van de normen. Door deze regelgeving wordt er een gigantisch overschot gecreëerd. Dit heeft niets meer met de weersomstandigheden te maken."

Alleen door de invoering van de bufferstroken gaat het al om een afname van 16 miljoen kilo stikstof aan plaatsingsruimte volgens een impactanalyse die het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding (NCM) heeft gemaakt. Het mestproductieplafond voor stikstof werd onlangs voor 2025 verlaagd tot 440,4 miljoen kilo stikstof. Dat terwijl de nationale mestproductie van 2023 wordt geraamd op 472 miljoen kilo. Een behoorlijke daling moet gerealiseerd worden om hieraan te voldoen.

Één minuut voor twaalf
Bij loonwerkers en mesttransporteurs staat de telefoon roodgloeiend door het aanbod van mest. Hoewel veehouders hun tijd proberen uit te zingen tot het voorjaar, zitten alle opslagen tot de nok toe vol. "Het is echt één minuut voor twaalf. Het duurt niet lang totdat in bepaalde stallen geen vee meer kan komen doordat de mest niet meer kwijt kan. De prijzen zijn altijd een kwestie van vraag en aanbod, maar op een gegeven moment is de opslagruimte gewoon op. De hoge prijzen zijn moeilijk te behappen en het kan niet anders dan dat er straks bedrijven in financiële problemen komen".

Door het aankomende uitrijseizoen zal de mestmarkt weer wat verlichten, maar dit zal beperkt blijven door de verdere afname van de plaatsingsruimte, zo verwacht Mostert. Dit jaar zal het aanbod opnieuw toenemen door de afbouw van derogatie en de plaatsingsruimte verder krimpen. "Het is een heel simpele rekensom en dan weet je dat het gaat vastlopen. De voorraden zijn dusdanig hoog en de kelders zitten straks tot de rand vol. Dat is in een seizoen niet meer te verstouwen in een paar weken uitrijtijd."

De realiteit vandaag de dag is dat de kosten om varkensdrijfmest af te voeren tussen €30 tot €35 per kuub liggen, afhankelijk van regio en transport. Rundveedrijfmest zit om en nabij de €30 per kuub. In enkele gevallen liggen die prijzen lager. De grens van wat betaald kan worden, is voor een deel wel bereikt, zo ziet Mostert. "Varkenshouders hebben financieel doorgaans een redelijk jaar gehad, maar dat zegt niet alles. Bij rundveehouders verwacht ik het grootste probleem. Juist deze groep moet plots veel meer afvoeren vanwege de afbouw van derogatie en tegen een hogere prijs. Dat gaat dubbelop. Het ministerie heeft dit probleem gecreëerd en moet ook komen met een oplossing. De sector zelf kan dit absoluut niet oplossen. Meer verwerking van mest kan een oplossing zijn, maar dat kan niet op korte termijn. Daarnaast loopt ook de mestverwerking vast, omdat het eindproduct naar diezelfde akkerbouwer moet, waar onvoldoende ruimte voor is."

Namens Cumela is er in het afgelopen seizoen al meerdere malen hard aan de bel getrokken. Gevraagd werd of een aantal andere maatregelen niet kon worden versoepeld. De organisatie kwam ook met eigen ideeën aan, om mee te denken naar een oplossing. "Daar zijn zij niet op ingegaan met als reden dat deze maatregelen slechts minimaal zouden helpen. Terwijl hier in deze zaak toch echt geldt: alle kleine beetjes helpen. LNV hamert erop dat er genoeg plaatsingsruimte is, maar de praktijk bewijst duidelijk anders. Het ministerie loopt helaas altijd achter de feiten aan en is dan te laat."

'Veehouderijsector wordt gesaneerd'
De veestapel krimpt al tientallen jaren en de mestplaatsingsruimte neemt af. Zo is de fosfaatgebruiksruimte zelfs gehalveerd. Volgens Mostert is er sprake van uitrookbeleid ten aanzien van de veehouderij. Puur door eigen regelgeving wordt het huidige mestoverschot gecreëerd, iets wat zich in de afgelopen decennia vaker heeft herhaald. 

Het aantal runderen is sinds 1980 volgens CBS-cijfers met ruim een kwart afgenomen. Het aantal daalde van 5,2 miljoen in 1980 naar 3,7 miljoen in 2006, waarna het weer toenam tot 4,3 miljoen in 2016. Daarna volgde weer een daling tot 3,8 miljoen in 2022. Het aantal vleesvarkens is vergeleken met 1980 licht gestegen. Mostert: "De rundveestapel is sinds 1980 gemiddeld gekrompen en de plaatsingsruimte ook. Inmiddels ben je op een punt dat er meer mest afgevoerd moet worden, terwijl extra kunstmest moet worden aangekocht om in de gewasbehoefte te voorzien. Dat is hartstikke krom en heeft niets meer met beleid te maken." 

"Straks is de conclusie van LNV dat er toch echt een mestoverschot is. De enige manier om daar wat aan te doen, is een verdere afname van de veestapel. Dat is puur en alleen door eigen wet- en regelgeving gecreëerd. Ik heb het vermoeden - en dat denk ik echt - dat LNV op deze manier de veehouderij probeert te saneren. Hier kun je als sector op geen enkele manier tegenop werken."

Twijfels
De strengere normen waar de agrarische sector mee te dealen heeft, zijn het gevolg van Europees beleid. Brussel stelt de kaders en het is aan de lidstaten om dit verder in te vullen. De kaders zijn echter strak getekend en volgens het ministerie van LNV wordt er ook keihard onderhandeld in Brussel voor enige ruimte. Mostert hoort echter andere geluiden. "Vanuit Brussel zelf hoor je dat zij maar weinig Nederlandse ambtenaren gezien hebben. Daarnaast heeft LNV in een korte periode ontzettend veel maatregelen achter elkaar doorgevoerd, met ook een snelle actiedatum. Ook in Europa moet dan toch de vraag worden gesteld of dat allemaal wel uitvoerbaar is."

Of de gemeten cijfers echt allemaal op juiste feiten zijn gebaseerd, daar heeft Mostert zijn twijfels over. Als voorbeeld noemt hij de gemeten waardes nitraat en fosfor bij de nutriënten verontreinigde gebieden, waarover LNV begin december 2023 plots een mededeling over deed. Het waren cijfers gebaseerd op metingen van tien jaar geleden.

Mostert vindt het cruciaal om de exacte mate van uitspoeling te achterhalen, in plaats van algemene maatregelen op te leggen aan alle gebieden. "Zo kunnen andere mogelijke factoren van uitspoeling ook worden meegenomen in plaats van het grotendeels op de landbouw te schuiven".

De manier van meten en wat je precies meet is ontzettend belangrijk, zo stelde ook stichting Agrifacts kort na de bekendmaking van nieuwe met nutriënten verontreinigde gebieden. De stichting trok een vergelijking met de grondwaterkaart in de landbouwrapportage van de Europese Commissie. Daaruit was de conclusie dat LNV een veel dramatischer beeld schetst dan de Europese Commissie doet. LNV heeft daarnaast bij zijn metingen een afwijkende definitie van 'grondwater' gehanteerd die niet in lijn is met de Europese richtlijnen.

Belangenorganisaties moeten op scherp
Mostert verbaast zich ook over de boerenorganisaties, die zich tot op heden vrij gedeisd houden in deze overbeladen mestmarkt. "Als je kijkt naar de belangenorganisaties, dan hoor je daar nog vrij weinig van. Ik heb niet het idee dat ze de noodzaak voelen, terwijl die nood toch écht enorm groot is in de gehele veehouderij. Men moet op de achterste benen staan, stelling nemen, tot hier en niet verder! Dat ontbreekt nu. Het beleid is verscherping op verscherping."

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Jesse Torringa

Jesse is redacteur bij Boerenbusiness en focust zich met name op de akkerbouwsector waaronder graan en uien. Ook de kunstmestmarkt volgt hij op de voet. Daarnaast werkt Jesse op een akkerbouwbedrijf in Groningen met pootaardappelen als hoofdtak.
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
11 reacties
Abonnee
Zeewind 24 Januari 2024
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/melk/artikel/10907605/lnv-zet-mestmarkt-klem-en-saneert-veehouderij]'LNV zet mestmarkt klem en saneert veehouderij'[/url]
Eindelijk iemand die het door heeft! Dit is precies wat de ambtenaren geregeld hebben met prastpop Adema en lachende Barbie van der Wal. Hoe kun je daar op antwoorden: alles sector vertegenwoordigers sturen een gezamenlijke brief dat op basis van onjuiste data voor de NV besluiten de aanpassing voor de bemestingsregels van 2023 ongewijzigd worden toegepast in geheel Nederland en dat aanpassingen pas dan worden uitgevoerd als er met de sector een overeenkomst is gesloten voor de komende 5 jaar.
Abonnee
Floor de Jong, Bergambacht 24 Januari 2024
Nederlandse boeren zijn als kikkers in een pan dat aan de kook gebracht wordt...
Abonnee
mt 24 Januari 2024
Compleet waanzinnig beleid, zet alle veehouderijen volledig klem. En het is allemaal doelbewust, om een hele sector compleet te saneren. En dat gaat gebeuren, ik hoor niet anders dan dat iedereen er helemaal klaar mee is. Er gaan er verschrikkelijk veel stoppen, incl ons ''grondgebonden" bedrijf. ( was zo, maar nu maken ze van ons een overschotbedrijf, met nog geen 2!!! koeien per hectare. Zo klaar met deze leugen uit den haag. Wat een walgelijk hypocriet volk zit daar. Excuus voor de bewoording. Maar zoveel onrecht, het is klaar!!!!
Boer 24 Januari 2024
Tijd voor massale protesten
Abonnee
ome henk 24 Januari 2024
Geef eerst de N ruimte op groenbemesters weer terug, dit geeft in de akkerbouw veel plaatsingsruimte en geslaagde groenbemesters ipv armetierige plantjes.
Abonnee
grijze haren 25 Januari 2024
als we nu eens massaal geen meitelling opgeven ???!!!
Abonnee
Zeewind 25 Januari 2024
Gelukkig weet Johan waar hij de Mosterd haalt! Kom op sector vertegenwoordigers het is nu of nooit, laat je niet kisten want dat is wat zij proberen!. Kijk naar Duitse en Franse collega’s : formuleer jullue eisen, blokkeer de provincie huizen tot zij steun toezeggen, spaar de burgers en het verkeer in je acties. Deel weer producten uit op de marktplaatsen in heel het land op ÉÉN vaste actie dag
-de boeren snert actie dag- voor het snert LNV beleid.DOE het samen, blokkeer GLB voor 2024 , zet in op GLB 2017, of welk jaar voor jullie gundtig uitpakt! doe net zo als de minister pak gewoon je eigen norm en leg het voor aan de Rechter! Ga gewoon de mest uitrijden tot er normaal overleg met eerlijke actuele cijfers op tafel wordt gelegd om nieuw beleid met elkaar vast te stellen. Schiet de wolven af met de nachtkijkers die over de grenzen gaan van het acceptabele!
Abonnee
Tijdbom 25 Januari 2024
De veehouderij in Nederland MOET weg. De houding van Adema en v/d Wal spreken boekdelen. Nu gaat Adema minder dieren in een stal en compartimenteren,dus al met al ontmoedigen dus.
Wat het keuren betreft kan ik daar een eind in meegaan(heb het zelf gevolgd op de boerderij),maar volgens onze installateur mag en kan het wel wat eenvoudiger,dus ook wat goedkoper.De landbouw en veehouderij worden gepest tot de laatste snik. Het zal mij benieuwen hoe Ursala van der Leyen met haar landbouw/veehouderij om zal gaan. Zelf heb ik nog wat hoop want Adema en v/d Wal zijn niet enigen die het kunnen/willen besturen.Hufters zijn het.
Abonnee
Zeewind 25 Januari 2024
Top Tien om rechtszaak, kort geding , aan te spannen tegen demissionaire ministers van LNV en N : valsheid in geschrifte, malversaties, en ongelijke behandeling:
1 NV kaart is gebaseerd op oude data en veel slechter dan actuele data die bekend waren
2 waterschappen besluiten tot onhaalbare Nutriënt normen en leveren daarop oom rapporten in aan ministeries
3 provincies Drenthe voerde bewust extra habitats/ flora/fauna op in natura2000 gebieden die daar van oudsher nooit voorkwamen en op basis daarvan een extra lage KDW scoorde en een slechte beoordeling kregen voor natuurherstel dat werd toegeschreven aan N depositie landbouw
4 provincie Friesland idem
5 provincie Noord-Brabant idem
6 LNV rapporteerde onjuiste data van uitslagen oppervlakte water landbouw aan EU waarbij ook data van woongebieden en natuurgebieden met zeer sterke overschrijding van de normen werden meegezonden
7 de door de ministeries toegezegde innovatie regeling met gelden is er nog steeds niet terwijl hiermee veel perspectief voor reductie van nutriënten en broeikasgassenuitstoot is te realiseren, dat wordt nu misbruikt om bedrijven met extra regels te beladten
8 aanpassing van de grenswaarde voor vergunningen van 0,01 mol/ha naar bijvoorbeeld de Duitse norm wordt niet vastgesteld terwijl deze norm niet meetbaar is
9 het kiezen van een lage norm van 0,01 molN/ha is volgens cie Hordijk onjuist via het Aerius model omdat de onnauwkeurigheid wel 50-70% kan afwijken
10 vele niet landbouwbedrijven met Stikstofemissie hebben geen vergunning voor hun bedrijfsactiviteiten en voor de sector vliegverkeer wordt de totale uitstoot boven de 900 meter zelfs helemaal weggelaten terwijl dit meer dan 10% van de totalen N-deken van Nederland bedraagt
Kom op sector vertegenwoordigers, laat je niet kisten, aanpakken die malafide ambtenaren en ministeriële praatpoppen . Laat de burgers in Nederland via de rechters kennisnemen van het achterbakse beleid van Nederlandse overheid en overtrokken beleid van EU nog via Frans Timnermans
Abonnee
Tijdbom 25 Januari 2024
Helemaal mee eens,maar wie zet de 1e stap welke heel belangrijk is. De standsorganisaties?????????
Maar u heeft een overschot aan gelijk.
Abonnee
Tijdbom 30 Januari 2024
Wist u dat de N uitstoot van 1980 tot vandaag: de luchtvaart +384% uitstoot,de autos:+200% uitstoot,de mensen +123% uitstoot,en de veehouderij -68% uitstoot? Blijf lekker slapen allemaal. Welterusten!!!!!!!!!

Wat doen ze in Den Haag? Kattekwaad uithalen met al hun ambtenaren.!!!!!
U kunt niet meer reageren.

Wat doen de actuele melkprijzen?

Bekijk en vergelijk het
in de Melkprijsvergelijker

Achtergrond stikstofstemming

Verfrissende rechterlijke ongehoorzaamheid

Achtergrond Stikstofstemming

Trekken en duwen rond landbouwdebatten Kamer

Achtergrond Mest

Aanstormende crisis bedreigt mestpuzzel

Achtergrond Stikstofstemming

'Veeprikkergate', maar geen traan om PAS-melder

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden