Rekenkamer rekent na

Waarom mestfraude een Nederlands probleem is

19 April 2017 - Herma van den Pol - 10 reacties

Nederland. Het land van kaas, tulpen, klompen en mestfraude. Ongeveer 40 procent van de agrarische ondernemers fraudeert in mest. Dat meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de evaluatie van de Meststoffenwet. De vraag is nu of het klopt en wat de achtergronden zijn. De Groene Rekenkamer over het typisch Nederlandse verschijnsel: mestfraude. 

'Mestfraude? Wil de echte fraudeur opstaan?' Henny Verhoeven, milieukundige, nam het mestbeleid onder de loep. 'Juist op het gebied van de landbouw is de kritische blik naar, als feiten, gepresenteerde cijfers keihard nodig! Neem bijvoorbeeld het fosfaatprobleem. Eigenlijk is er geen fosfaatprobleem, maar leg dat de gemiddelde burger maar eens uit. Het overheidsbeleid is zo gekunsteld en zo ver weg van de praktijk. Het is bijna niet voor te stellen dat een intelligent land, als Nederland, zo'n slecht beleid voert.' 

Bijna niet voor te stellen dat er zo'n slecht beleid wordt gevoerd

Waarom 160.000 koeien weg? 
Als gevolg van alle recente ontwikkelingen moeten er 160.000 koeien weg. Verhoeven geeft aan dat het logisch is dat de burger hierdoor denkt dat er een ''ongelooflijke hoeveelheid fosfaat'' op het land komt. Dit klopt niet, omdat Nederland werkt met gebruiksnormen en evenwichtsbemesting. Waarom moeten er dan alsnog 160.000 koeien weg?

'Het fosfaatprobleem is een papieren probleem: als stok achter de deur is er in 2002 bij de derogatie-onderhandeling afgesproken dat er een fosfaatplafond gehanteerd zou worden.' De derogatie voorziet in dit geval een ruimere gebruiksnorm voor mest. 'Die is in het zuiden overigens lager dan in noorden van het land, omdat zand en löss erg doorlaatbaar zijn en dus eerder uitspoeling van de nitraat geven.' Uiteindelijk draait het om de kwaliteit van het grondwater. Zelfs bij zand en löss komt het fosfaat pas na, pakweg, 30 jaar in het grondwater terecht. 'In Nederland komt er gemiddeld net zoveel fosfaat op de grond als eraf gaat.' Wat ook inhoudt dat er plaatsen zijn met tekorten.

Aantal grote fouten gemaakt

Verhoeven stelt dat Nederland, met dit plafond, een aantal grote fouten heeft gemaakt. Zo gaat het om een productieplafond, wat inhoudt dat al het fosfaat vanuit dierlijke mest bij elkaar opgeteld wordt. Export en verbranding van mest hebben hier geen invloed op. Wat vervolgens weer inhoudt dat de krimp, waar Nederland in 2017 op aanstuurt, geen effect heeft op het grondwater. 'Zijn we dan zinvol bezig? Nee.' Er blijft alleen minder over om te exporteren of te verbranden. 'Het is niet Brussel die van ons vraagt om koeien te ruimen, dat is de Nederlandse oplossing.'  

Derogatiebedrijven halen de norm
Een belangrijk punt is de reden van de ruiming van de koeien en de introductie van fosfaatrechten, namelijk het behoud van de derogatie voor de gebruiksnormen. 'Maar juist de derogatiebedrijven halen de norm voor nitraat in het grondwater.' Verhoeven geeft zelfs aan dat het ministerie weet dat de problemen niet bij de derogatiebedrijven zitten. 'We weten het, maar we doen er niets mee.'

Dat heeft geresulteerd in de situatie waarin de partij, die het wel goed doet, betaalt voor de vervuiler. 'Het wordt nog gekker als je bedenkt dat bedrijven die niet mee doen aan derogatie, koeien moeten inleveren. Geen wonder dat de boeren over elkaar heen vallen. Het uitspelen van boeren tegenover elkaar is iets waar het ministerie uitermate goed in is.'

Elk vinkje wat verkeerd gezet wordt is fraude

Hoe zit het met de fraude?
Tegen deze achtergrond zijn er de PBL-uitspraken over fraude. 'Elk vinkje wat je verkeerd zet, is fraude.' Verhoeven geeft aan dat boeren het slachtoffer zijn van een veel te ingewikkeld systeem. 'Dat je soms echt niet weet wat je in jouw situatie moet invullen, doet er niet toe. Heb je een verschil van mening bij RVO, dan loopt dat vaak jaren.' Toch moet elk jaar, voor 15 mei, opgave gedaan worden van grond, mest en gewassen. Geen opgave doen betekent een boete, maar wat vul je in wanneer zaken nog niet opgelost zijn? Niet de waarheid invullen is fraude, maar wat is dan de waarheid?

Een ander probleem is dat het PBL berekent hoeveel een varken of koe poept. Ook wanneer het dier minder poept is de boer een fraudeur. Zo wordt gekeken hoeveel een koe moet poepen en wat er op 15 mei wordt opgegeven. 'Hetgeen wat de koe poept, is van nogal wat factoren afhankelijk, met name van het voer dat ze krijgt. Volgens PBL wordt de waterkwaliteit vanzelf goed als de fraude opgelost is en daarom wordt de gebruiksnorm, de hoeveelheid mest die gebruikt mag worden op diverse grondsoorten aangescherpt. Als gevolg daarvan neemt het mestprobleem verder toe en gaat de bodemkwaliteit achteruit.'

'Als doelbewust een verkeerd beeld scheppen onder fraude valt, dan hebben we nog heel wat fraudeurs aan te pakken.' Het geeft ook aan waarom dit echt een Nederlands probleem is.  

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Herma van den Pol

Herma van den Pol werkt sinds 2011 bij Boerenbusiness en heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot marktexpert Melk & Voer. Daarnaast is zij wekelijks te zien in de marktflits over de zuivelmarkt.
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
10 reacties
tinus 19 April 2017
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/mest/artikel/10874179/Waarom-mestfraude-een-Nederlands-probleem-is]Waarom mestfraude een Nederlands probleem is[/url]
100% beangstigend
sjaak 19 April 2017
Alles is in dit rotland geoorloofd om het de boeren onmogelijk te maken.
Trouwens uitlokking door overheid is ook strafbaar: Waar is LTO?????
Abonnee
melkert 19 April 2017
We worden gewoon bij de bok gedrukt.
De cijfers worden verzonnen
De vervuiler betaald niet
De boeren worden aangewezen als schuldig , maar zijn het niet.
De groene lobby in den haag framed ons , en dat me leugens,

Waarom pikt de politiek dit niet op en laten ze de waarheid zegen vieren, en de vervuiler betalen in plaats van een sector die zo belangrijk is voor de economie kapot te maken
Paul 19 April 2017
LTO slaapt in hetzelfde bed als RVO. Ze willen elkaar niet wakker maken
Ton Westgeest 19 April 2017
Het uitspelen van boeren tegenover elkaar is iets waar het ministerie uitermate goed in is.......
Ja en we laten het gewoon gebeuren.!!!! Die kaffers van de PvdA en de cijfers van Wageningen. Het crisisgeld uit Europa dat nu al zeven keer uitgegeven is, nu weer aan innovatie.....iets wat gesubsidieerd wordt is per definitie geen innovatie! Nu weer Dijksma met extra maatregelen voor methaan, ook hier worden gewoon de cijfers weer vervalst !
john 19 April 2017
wil je de waterkwaliteit verbeteren dan zal je mestaanwender moeten controleren en niet de producent. een 100% mestproducent heeft geen grond om de waterkwaliteit te verbeteren maar krijgt wel de schuld in de schoenen geschoven.

Als je de grondwaterkwaliteit wilt verbeteren ga je dat meten en daar op sturen. Niet de mestproducenten die hebben toch geen invloed!
stoffel 19 April 2017
weet je wat ook fraude is dat je na 3 jaar nog niet je toeslag rechten hebt uitbetaalt gekregen
hans 20 April 2017
John, jij weet ook dat het vaak grote producenten met relatief weinig grond zijn die lekker dumpen en droge fractie met een creatief monster op papier afzetten. Fraude in een notendop en tot heden nauwelijks te handhaven.
info 22 April 2017
Het is erg jammer dat van alle boeren er niet een bedrijf hetzelfde is en denkt , wel kijkt 90% naar zijn buurman , kijk eens naar investeringen die worden gedaan als de melkprijs goed zit gaan er uitbreidingen komen in de productie van melk terwijl we weten dat het eigenlijk niet kan. we kunnen als onderneming door de automatisering bijna eindeloos produceren, en om dit probleem te tikkelen zal op alle producten een quotum regeling moeten plaatsvinden, er zijn voorbeelden te over. En LTO of andere organisaties de schuld geven van slecht beleid, daarvoor zijn we zelf verantwoordelijk want iedereen heeft zijn eigen mening , in de jaren 70 en 80 werd door div.. organisaties in Brussel gezamenlijk onderhandeld over een melkprijs en kwamen ze er altijd wel met winst weg . Als je er in verdeeldheid ingaat heeft de tegenpartij vrij spel en sta je al achter. BV. het meetellen van de fosfaten die verbrand of geëxporteerd voor het productie plafond , hier moeten we een zwaar discussiepunt van maken , dit is na 2002 ontstaan en is niet in de besluiten opgenomen, als we dat winnen kunnen we onbeperkt produceren, hierin valt winst te halen.
peter 23 April 2017
Ben het niet eens met info:
Ik geef Lto wel de (mede) schuld van dit wanbeleid namelijk eerst roepen het kan niet op (bouwen, produceren jongens geen quotum meer!!) om vervolgens iedereen in een fosfaatreductieplan te stoppen. Terwijl er ook boeren zijn die op peildatum zelfs een paar dieren minder hadden als bijvoorbeeld in 2013 of 2014 en deze groep maar beboeten!! idioot ten top!
Peter2 26 April 2017
Moet LTO haar leden geen ruimte geven om te ondernemen? Volgens mij is iedere ondernemer zelf verantwoordelijk voor zijn stappen.
Als LTO had gesteld dat het uitbreiden gevaarlijk is en boeren zouden hiernaar hebben geluisterd, dan waren de ondernemers die dit advies in de wind sloegen, spekkoper.
U kunt niet meer reageren.

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen

Nieuws Mest

Nieuwe boerencoöperatie daagt mestregelgeving uit

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden