Kostprijs moet basis voor contractprijs zijn

De eerste contouren van aardappelseizoen 2021 tekenen zich af. De tafelaardappelmarkt ziet er nog altijd goed uit, in ieder geval wat het volume betreft. De markt van fritesaardappelen is daarentegen heel wat minder hoopvol. Valt daar nog wat aan te doen?

Toen het coronavirus eind februari/begin maart toesloeg, werden overal ter wereld maatregelen ingesteld om verdere verspreiding van het virus af te remmen. Hierdoor ontstond een enorme run op tafelaardappelen en stortte de markt voor fritesaardappelen in. En nu, driekwart jaar later, is die situatie nog hetzelfde. Hierdoor is er vanuit de industrie weinig of geen belangstelling voor vrije aardappelen en zit de prijs al vanaf maart op het niveau van €0,03 per kilo. Hoewel de tafelmarkt goed loopt, zijn de prijzen ook hier (door het lage prijsniveau van de fritesaardappelen) naar beneden getrokken.

Te veel product?
Wat valt er aan te doen? Het antwoord is simpel: als je vindt dat de prijs van het product in de markt te laag is, dan is er te veel van dit product beschikbaar. Voor seizoen 2020 was het voor een groot deel van de telers te laat om te kunnen schakelen en het areaal te beperken. Daarom hebben we nu nog steeds met een overaanbod van aardappelen te maken, met de bekende gevolgen. Voor 2021 kunnen we (als telers) nog wel schakelen.

De Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) heeft met berekeningen laten zien dat in de EU-5 een areaalkrimp van 15% nodig is om de markt weer in balans te brengen. De NAV, VTA en de NEPG hebben deze oproep gelukkig ondersteund. Wat de uiteindelijke oogst in 2021 zal zijn, hangt natuurlijk sterk af van de weersomstandigheden tijdens het groeiseizoen en de uiteindelijke opbrengst per hectare. Het weer hebben we niet in de hand, maar het aardappelareaal wel. Dat is de belangrijkste schakelmogelijkheid. Door die forse krimp kan de markt in 1 klap weer in evenwicht zijn en de prijs op de vrije markt op een acceptabel niveau komen.

Risico's worden te veel bij teler gelegd
De industrie gaat natuurlijk ook schakelen. De eerste signalen zijn dat zowel het contractvolume als de contractprijs daalt. Niemand heeft deze pandemie en de gevolgen daarvan kunnen voorzien. De POC vindt dat de risico's nu wel heel sterk bij de telers worden gelegd. De krimp van het contractvolume komt voor aardappeltelers in de huidige situatie natuurlijk niet erg goed uit, maar die krimp is wel te begrijpen.

Voor de daling in de contractprijzen kan de POC echter geen enkel begrip opbrengen. Onder andere door het wegvallen van een aantal chemische middelen blijven de kosten voor de telers stijgen. Voor telers die voor oogst 2019 al in de malaise gezeten hebben en daar voor oogst 2020 ook weer volop aan meedoen, kan er niet nog een verlieslijdend jaar komen. De afnemers zijn er immers ook bij gebaat dat we aardappelen kunnen blijven telen.

Prijsverlaging is verkeerde signaal
Als de industrie een verschuiving wil in de verhouding tussen de vroege aardappelen en het lang bewaren, dan is een simpele prijsverlaging het verkeerde signaal. De POC denkt dat we met een gesprek verder komen, dan dat we elkaar uitroken. Om een gezonde en een toekomstbestendige sector te kunnen garanderen, moet zowel de teelt als de verwerking renderen. Dan moet in de aardappelcontracten de kostprijs van de telers het uitgangspunt zijn. Dat is natuurlijk altijd al zo geweest, al maakt deze huidige situatie dat des te noodzakelijker.

* Geschreven door Keimpe van der Heide, voorzitter van de Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC).

Boerenbusiness

Onder Boerenbusiness worden opinies geplaatst van auteurs die in principe eenmalig hun mening op Boerenbusiness.nl ventileren of van personen die liever anoniem willen blijven. Naam en woonplaats zijn altijd bij de redactie bekend.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.