Boeren kunnen verdienen aan energietransitie

De energiedoelstellingen liegen er niet om: energieneutraal in 2050. En sommigen stellen hun doelen nog ambitieuzer. Alleen met windturbines op zee en zonnepanelen op alle daken halen we deze doelstelling niet.

Het moet dus ook op andere plekken gebeuren die momenteel een andere bestemming hebben. De energietransitie is daarmee ook een ruimtelijke opgave. Deels zullen ook agrarische gronden aangewend worden om de energietransitie te bespoedigen. Dat daaraan ook simpelweg geld mee te verdienen valt, ontdekken steeds meer boeren.

Interessant aanbod
Vorige week bezocht ik een bevriende biologische fruitteler. De fruitteler en diens vrouw bezitten 12 hectare appels en peren. Ze hebben de beste grond uit de regio en een goedlopende winkel aan huis. Kortom, een prachtig bedrijf. In eerste instantie ging het gesprek over alledaagse dingen. Aftastend manoeuvreerde de boerin het gesprek richting grondgebonden zonneparken. Na wat doorvragen kwam het hoge woord eruit. Ze hadden een aanbod gekregen van een ontwikkelaar van zonneparken. Ik benadrukte meermaals het succes van hun bedrijf maar de boerin was zichtbaar denkende. Logisch: als je al richting de 60 gaat, dag en nacht met het bedrijf bezig bent en in een goed jaar €3.500 per hectare hebt verdient. Dan zet een bod van een ontwikkelaar van €4.000 per hectare (waar je verder niets voor hoeft te doen) aan het denken.

Ook landbouworganisaties worstelen met dit verschijnsel. In het verleden pleitte ze grotendeels voor het behoud van landbouwgrond. Nederland moet de wereld voeden en daarvoor moeten andere belangen opzij was het adagium. Echter, er zijn steeds meer boeren die best wel een windturbine in de wei willen. Of afbouwende boeren die een zonnepark als een alternatieve bron van inkomsten zien. Nu individuele boeren steeds meer hun bijdrage willen leveren aan de energietransitie, moeten landbouworganisaties hun standpunt herzien om hun achterban niet te verliezen.

Meer draagvlak voor zonneakkers
Met het zoeken naar geschikte locaties door een select aantal belangen ligt wildgroei op de loer. Vooralsnog zijn er ook uitermate geschikte plekken zoals voormalige uitleglocaties, vuilstorten en overhoeken die in aanmerking komen. Maar gezien de snelle opkomst van het aantal initiatieven en de immense opgave, worden voor de hand liggende locaties snel schaars. Provincies en gemeenten beginnen beleid te maken wat hard nodig is aangezien er veel onduidelijkheden ontstaan. Door politiek gedragen randvoorwaarden te scheppen wordt de kans groter dat zonneparken ook op maatschappelijk geaccepteerde plekken komen te liggen.

Ongeacht van welk aandeel wind, zon of biomassa je uit gaat: er gaat landbouwgrond opgeofferd worden voor de opwek van duurzame energie. Ondernemers zullen afzonderlijk hun keuze maken of ze grond willen inzetten voor de energietransitie en op een aanbod in gaan. Maar als er plotsklaps een ontwikkelaar op de stoep staat met een zak geld ter waarde van €4.000 hectare per jaar, dan is mijn inschatting dat veel boeren deze kans zullen pakken.

Mark Heebing

Mark Heebing is landschapsontwerper en gebiedsontwikkelaar. Zijn blogs hebben betrekking op landgebruik in relatie tot hedendaagse ontwikkelingen. Met zijn eigenzinnige kijk probeert hij nieuwe wendingen aan discussies te geven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.