Schouten vergroot kloof tussen boer en burger

Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) presenteerde maandag 17 juni 'haar' visie op de toekomst van de Nederlandse landbouwsector en hoe ons voedsel de komende 10 jaar geproduceerd wordt. Afgezien van de discussie over kringlooplandbouw was haar 'tone of voice' in mijn optiek onjuist. Het vergroot de kloof tussen boer en burger.

Aan pakkende one-liners hebben we bij minister Schouten geen gebrek. Vooraf aan de publicatie van het rapport 'Op weg met nieuw perspectief' sprak zij reeds met de media over haar stokpaardje: kringlooplandbouw. Echter, 1 punt werd hier razendsnel uitgefilterd: Voedsel is te goedkoop en de boer betaalt de rekening. Snapt u wat ik bedoel met die one-liners?

2 feiten, 1 conclusie
Nu wil het feit dat, toeval of niet, diezelfde dag ook het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) nieuwe cijfers over de consumentenbesteding naar buiten bracht. Sinds de btw-verhoging op voedsel is het onrustig in boodschappenland. Het CBS toont aan dat ons eten over mei gemiddeld 3,8% duurder is geworden. De grootste stijging in 10 jaar. De consument kon snel hoofdrekenen. De one-liner van Schouten was al direct tot munt geslagen.

Persoonlijk ben ik van mening dat voedsel helemaal niet te goedkoop is. Ik ga ervan uit dat de prijs, die ik in de winkel betaal, terecht is. De boer krijgt zijn deel, net zoals de tussenhandel en de afnemer. Ook ga ik ervan uit dat de residulimiet niet is overschreden en het dierenwelzijn op orde is. In Nederland mag je daarvan uit gaan. Als landbouwjournalist weet ik dat de praktijk heel anders in elkaar steekt. In ieder geval op het gebied van de prijs.

Scheve marges
In de winkel betaal ik €2,05 voor 1 kilo aardappelen. Voor diezelfde kilo heeft de boer een prijs ontvangen van circa €0,20. Dit seizoen misschien iets meer, al ligt de prijs aardig vast. Bij de uien is dat niet heel anders. Ik snap dat er kosten worden gemaakt; de sorteerder en de verpakker wil er immers ook iets aan verdienen. Zelfs als je die kosten van de prijs aftrekt, dan blijft het verschil schokkend. Bij bijvoorbeeld melk is dat misschien een ander verhaal, maar bij de meeste producten is de margeverdeling ontzettend scheef.

Beter was het, in mijn optiek, geweest als Schouten met die wetenschap het interview was ingestapt. Geen hogere consumentenprijs, maar een eerlijkere verdeling. Daar zit volgens mij de fout. Stap 2 is dan hoe alle bovenwettelijke eisen betaald worden en welke meerprijs dit met zich meebrengt. Wanneer een consument zich realiseert dat dit extra bedrag ook daadwerkelijk bij de boer terechtkomt, is de sympathie bovendien ook groter. Niet voor niets wordt steeds meer lokaal gekocht.

Voedsel is emotie
Voedsel is macht en emotie. Er worden oorlogen om gevoerd, gewonnen en verloren. In de droge zomer prijken steevast berichtjes over dure frites bovenaan de krantenpagina’s. Roepen dat deze prijs omhoog moet, raakt de consument in zijn toch al aangevallen portemonnee. Vanuit de consumenten waren de opmerkingen op het plan van Schouten dan ook niet mals. Inhoudelijk ging dat niet eens over kringlooplandbouw, maar vooral over hoe de boodschap werd gebracht. Zo staat de sector weer met een punt achter in de Nederlandse agrarische eredivisie. Een gemiste kans.

Niels van der Boom

Niels van der Boom is senior marktspecialist akkerbouwgewassen bij DCA Market Intelligence. Hij maakt vooral analyses en marktupdates over de aardappelmarkt. In columns deelt hij zijn scherpe blik op de akkerbouwsector en technologie.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.