Shutterstock

Opinie Pascal Philipsen

Waarom betaal ik niet meer voor voedsel?

3 Oktober 2019 - Pascal Philipsen - 5 reacties

Ik heb al mijn moed weten te verzamelen om 'au public' een bekentenis af te leggen. Ik heb zelf geen boerenachtergrond, maar werk al heel wat jaren voor en met boeren (op het vlak van bodem- en diergezondheid). Ondertussen weet ik hoe de hazen lopen in de sector. Bovenal heb ik het uitstekend naar mijn zin in de dynamische tak van sport en grote waardering gekregen voor de veehouders, akkerbouwers, boomkwekers, vissers en tuinders.

Bij nader inzien, en na enige momenten van zelfreflectie, blijkt mijn groot boerenhart toch een stuk kleiner dan gedacht. En daar komt mijn biecht.. Ik koop mijn boodschappen volgens het principe 'op de kleintjes letten'. Ons gezin gaat dan ook zo af en toe voor de kiloknaller en de Keniaanse sperzieboon. Lekker in 1 grote supermarkt om de hoek. Kortom: 'Lange halen, gauw thuis'.

'Instant geluk'
Ik verdien als werknemer bij een mineralenproducent aan de vakkundige en gepassioneerde boer, terwijl de boer niets aan mij verdient. Weliswaar halen zij rendement uit concepten die wij als bedrijf adviseren, maar ik (als individu) houdt de hand stevig op de knip. Ik vraag mijzelf serieus af hoe het komt dat ik geen bijdrage lever aan 'fairtrade' en verduurzaming; nota bene omdat ik zelf regelmatig in de klei of stal sta. Ik weet dus wel dat er bij de productie van vlees, melk en groenten ontzettend veel om de hoek komt kijken.

Ik ben, net zoals velen, een kuddedier zonder betekenis. We zijn allemaal tot individu verworden, met het motto 'ik leef mijn leven'. Als die individu beweeg ik mij tussen 7,5 miljard mensen. In mijn ogen schuurt het op het gebied van individualisme en globalisering. We zijn geen onderdeel meer van een klein, behapbaar collectief (gemeenschap/dorp) en luisteren niet meer naar de agent, leraar of pastoor. We willen controle houden op onze eigen vrijheid, maar met ons kleine, eenzame brein kunnen we deze grote en complexe wereld niet aan. We zoeken constant naar onze betekenis en vaak creëren we deze ten koste van de waarheid.

Betekenis moet leiden tot zogenaamde 'instant geluk'. Sommigen zoeken het in idealen, waarna de schreeuwende groep voornamelijk volgt. Geen meningsvorming op basis van feiten, maar op grond van sentiment en op basis van degene die het hardst roept. Anderen blijven zoeken, een leven lang. "We zijn slaaf geworden van onze eigen betekenis", zo meldt de Vlaamse filosoof en psychiater Damiaan Denys.

Een ver-van-mijn-bed-show
En hier heeft (mijn) gedragsverandering alles mee te maken; zeker als we als individu in de grote, boze wereld ons eigen geluk willen nastreven. Uit eigen beweging meer betalen voor voedsel raakt niet je kern. Het raakt je niet persoonlijk. Het zorgt niet voor 'instant geluk', maar voor persoonlijk ongeluk. Je hebt dan immers minder geld te spenderen. Meer doen voor een beter klimaat, voelt als individu daarbij vaak als een kleine druppel op een grote, gloeiende plaat. We zien het vatbare collectief niet meer, omdat het er niet meer is.

De straat, het dorp, de kerk, de kleine gemeenschap. Die zouden kunnen zorgen voor gedragsverandering ten gunste voor diezelfde gemeenschap. Tegenwoordig is iedereen en alles anoniem. Veel is 'de ver-van-mijn-bed-show'. Vroeger was de boer onderdeel van die kleine gemeenschap. Geen grote onbekende zoals nu. Integendeel de boer en boerin waren mensen van aanzien. Aangezien mdat je ze persoonlijk kende, was er begrip en waardering. De gemeenschapszin en het begrip voor de ander is nu ver te zoeken.

Het lijkt alsof problemen niet bestaan
Het spanningsveld van enerzijds dierenwelzijn en natuur en anderzijds efficiënte voedselproductie lijkt te zorgen voor verwijding tussen boer en burger (voor zover die nog niet was). Vragen en tegelijkertijd vanuit eigen beweging betalen aan duurzaam geproduceerd, is echter nog niet gelukt. Je komt hiermee aan de vrijheid van het individu. Voedsel waarderen in geld geeft geen 'instant geluk': want wie geeft de garantie dat wanneer ik 2 sterren varkensvlees koop, het ook echt beter gaat met deze varkens en de betreffende varkenshouder? Ik geef mijn geld aan de supermarkt, niet aan de boer. En ik zie nooit blije cassières.

Bovendien gaan de problemen van onze boeren op in alle problemen van de wereld, waar we als individu niets mee kunnen. Die problemen zijn ver weg gestopt en anoniem, zo lijkt het alsof ze niet bestaan. En dringen ze toch tot ons door, dan zijn de uitdagingen te groot voor ons als 'individu tussen de 7,5 miljard mensen'. Met die evolutionaire overlevingstactieken weten we ons staande te houden als eenling.

Uit het oog, uit het hart
De industrialisatie van de sector, in combinatie met verstedelijking, heeft direct gezorgd voor een fysieke afstand tussen de boer en burger. 'Uit het oog, uit het hart of onbekend maakt onbemind'. Er zijn al veel geweldige initiatieven om deze 2 groepen (boer en burger) bijeen te brengen, de burger wordt uitgenodigd om een kijkje nemen in de kas of in de stal. Ik denk dat vele gezinnen en families het bezoek aan een boer zien als een 'leuk dagje uit'.

Echter, de spagaat waarin veel boeren zitten, blijft onbenoemd. Zij willen zeker stappen zetten naar een duurzamere, robuuste kringlooplandbouw en willen hun agrarisch bedrijf met liefde overdragen aan de volgende generatie. De consument zal dan echter wel mee moeten bewegen.

Maakindustrie
Het programma 'Onze boerderij' van Yvon Jaspers laat de 'ups en downs' zien van de boeren, waarbij veelal dezelfde obstakels naar voren komen: milieunormen zijn allesbepalend en allerminst eenduidig en de kostprijs (inclusief alle duurzaamheidseisen) wordt nauwelijks gedekt door de verkoopprijs. Families dreigen kopje onder te gaan of verkassen naar het buitenland. Als dit tempo zo aanhoudt, dan verliest Nederland langzaam weer een maakindustrie, maar dit keer een sector met immense impact voor werkgelegenheid, economie, voedselveiligheid en voedselzekerheid. BoerBurgerBeweging is in aantocht om direct invloed uit te oefenen op wet- en regelgeving vanuit de politiek arena en ook een hand te reiken naar de burger.

Gedragsverandering op het vlak van voedselwaardering is onmogelijk. Ik ben daar zelf een goed voorbeeld van. Want, ondanks mijn notie van het boerenleven, ben ik in staat duurzame voedselvarianten te negeren. De maatschappelijke setting en het daarbij verankerde individualisme is op korte termijn niet te kenteren. Daarom moet de overheid ingrijpen door voedselprijzen te reguleren ten behoud van ons natuurlandschap en de voedselproducent. Dwing mij maar in de supermarkt, anders grijp ik weer argeloos om mij heen. Ik snap wel waarom.

Pascal Philipsen

Pascal Philipsen is regiomanager Zuid-Nederland en bemesting specialist bij Timac Agro Nederland.
Reacties
5 reacties
Karin 3 Oktober 2019
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/column/10884203/waarom-betaal-ik-niet-meer-voor-voedsel]Waarom betaal ik niet meer voor voedsel?[/url]
Bedankt voor je openhartigheid.
Precies dit is er aan de hand. En de tussenhandel/supermarkt vaart er wel bij.

Hoe belemmerd soms ook voor ondernemers maar quota en garantieprijzen (regulering) noodzakelijk om de boer een eerlijk deel te geven.

In andere gevallen ook

b.v. Minimum loon, transport tarieven voor electra en de tarieven van bv tandartsen zijn afgesproken.
tem 3 Oktober 2019
de roverheid is juist het probleem want voedsel zit bij de koopkracht berekening in dus ,de overheid heeft geen belang bij duurder voedsel .want koopkracht is heilig bij de politiek.
manon 3 Oktober 2019

Waarom moet het voedsel nog duurder, dat heeft in mijn ogen geen zin, het probleem is dat de keten niet eerlijk verdeeld is. Een voorbeeld: een boer kan op dit moment een dubbeltje voor zijn gedroogde uien krijgen, maar ondertussen ligt deze zelfde ui wel voor meer dan een euro tot 1,55 in de winkel en dat noem ik geen fair Trade, dit roep ik al jaren, alle gemeenten profileren zich als zijnde een fair Trade gemeente, maar de eigen boeren vergeten ze, daar hebben zij geen weet van wat de boer voor zijn product krijgt en wat de winkel er voor vraagt omdat de ambtenaar binnen deze gemeenten al mijlenver van de hardwerkende boer af staat, en dat is de politiek. De politiek meent, dat de boeren miljonair zijn en dat de waterschapslasten voor de boer wel met procenten omhoog kan, alweer een voorbeeld dat het met name de politiek (die nu ook in de waterschappen hun plek hebben) is die dit beeld over de boer creëert, en nu weer dat de politiek de boer uitmaakt voor de grootste vervuiler en nog meer regeltjes wil op leggen, terwijl de grote jongens en vervuilers als bv. de industrie binnen Nederland, die ons van luxe voorzien, buiten schot blijven. Neem een Action, een goedkope winkel, waar schepen vol containers naar hier worden gevaren om een zo'n goedkoop mogelijk product aan te bieden, Schiphol welke mag uitbreiden terwijl de luchtvervuiling daar het hoogst is, maar wij willen allemaal wel op vakantie naar luxe oorden. De hardwerkende boer is niet meer interessant in deze door en door verwende maatschappij die niet meer weet wat werkweken van 70 tot 80 uur zijn. Voedsel is de sluitpost van het budget en was vroeger de grootste onkostenpost. Men was rijk als men de aardappelen, de brandstof, kool in het hok had en het spek in de schoorsteen, nu gaat men naar de voedselbank om het voedsel wat anders weggegooid zou worden omdat het over datum is terwijl het nog gemakkelijk gegeten kan worden, ook weer een regel bedacht door de overheid, vroeger wist men zelf wel wat niet goed meer was en niet meer gegeten kon worden, dat kon je ruiken en proeven, maar wij zijn zo steriel geworden dat ons lichaam dat zelfs net eens meer op kan vangen. Eten is het ondergeschoven kindje en moet goedkoop zijn, en het liefst ook nog exotisch want je eet toch geen gewone witte kool??, dat is zo "boers", nee luxe moet het zijn, kijk naar de sterren restaurants, wat ligt er nou werkelijk aan groente en vlees op je bord wat je krijgt voorgeschoteld?, er staat dan een bed van asperges, dan zie ik dat dit een halve asperge is welke in drie is gesneden, en dat is dan het bed van asperges, maar mag wel duur worden betaald. Er is zoveel mis met de gewone normale nuchtere mens, en de schrijver heeft groot gelijk, wij zijn alleen nog met ons eigen ik bezig en de portemonnee, en die portemonnee moet wel ruimte houden om leuke dingen te gaan doen en een grote auto te kunnen kopen en een luxe huis, maar dat eten moet zo goedkoop mogelijk uit de supermarkt komen want daar heeft men het geld niet meer voor over.
Ton Westgeest 3 Oktober 2019
Manon alles draait om manipulatie, van de overheid.

Boeren krijgen subsidie om het eten zo goedkoop mogelijk te houden, anders werd de inflatie te hoog en bijkomend: ze houden de boeren in het gareel.
Alles moet groot, de grootste stal de meeste subsidie. Bij de banken de grootste hypotheek de minste rente. multinationals hoe groter, hoe minder belasting. Hoe groter de supermarkten, hoe goedkoper ze de producten kunnen krijgen. Bij de melkfabriek, de meeste melk het hoogste uitbetaald.

Maar er is nu iets aan de hand....ze zijn de regie volledig aan het kwijt raken en er is nu sprake, in alle sectoren, van paniek!

Dat heet marktwerking zeggen ze...... dat ze daar het meeste mee kapot gemaakt hebben, maakt ze schijnbaar niets uit. Ze hebben allemaal een mooi baantje en na een paar jaar hebben ze een nog mooier ander baantje.

Het mooiste en actueelste voorbeeld is Tjeerd de Groot. Als directeur van NZO pleitte hij voor verruiming van de melkproductie. Hij wilde de melkproductie versneld laten groeien......Nu heeft hij een ander mooi baantje en wat zegt hij nu?????
jpkievit 3 Oktober 2019
50jaat zijn voedselprijzen inde winkels 25%telaag . In mijn werkzame leven gestart als fruitteler door de ruilverkaveling met 7ha in 1970 verdiende toen een goed belegde boterham .ik bengestopt met 15 ha en geenopvolger en alle lasten niet kunnen betalen dit noemik een rate race hopelik gaat de 1okt demonstratie opleveren dat de ned consument eenveel hogere prijs gaat betalen en dat a f m voor de land bouwafzet monddood gemaakt wordt
U kunt niet meer reageren.

Wat zijn de actuele noteringen?

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden