Reken je niet rijk met BEX voordeel

Melkveehouders kunnen aan de slag met de fosfaatrechten nu de conceptteksten er liggen. Het geeft echter ook stof tot nadenken. Pierre Berntsen gaat in op de Kringloopwijzer en het BEX voordeel.   

Het wetsvoorstel van 8 september jongstleden over fosfaatrechten in de melkveehouderij schept iets meer duidelijkheid voor individuele ondernemers. De ambitie voor langere termijn is ongewijzigd: verlenging van de derogatie bij een fosfaatplafond dat recht doet aan de afzet van fosfaat buiten de Nederlandse landbouw. 

Echter, de veestapel moet eerst met zo’n 80 duizend dieren terug, omdat het fosfaatplafond is doorbroken. De verdeling van deze pijn blijft in belangrijke mate onduidelijk. De gerealiseerde afroming bij transacties, compensatie voor grondgebonden bedrijven en knelgevallen hebben invloed op het kortingspercentage. Ook kan het politieke proces de komende maanden nog tot aanpassingen leiden. 

BEX-voordeel leidt niet tot extra fosfaatruimte 

Een belangrijke wijziging is de mate waarin fosfaatefficiëntie wordt beloond. De meeste melkveehouders gaan ervan uit dat BEX-voordelen van nu worden omgeslagen in extra fosfaatruimte. Deze ruimte is echter voorlopig niet aanwezig, zo geeft het ministerie aan. Daarvoor moet eerst de Kringloopwijzer worden geaccepteerd als verantwoordings- en borgingsinstrument. En dat kan nog jaren duren. 

Daarmee wordt niet alleen een belangrijke stimulans om efficiënt te produceren weggenomen. Er ontstaat, naast een kleine groep bedrijven met een flinke onderbezetting, ook een grote groep bedrijven met een lichte onderbezetting. Dit heeft gevolgen voor de fosfaatmarkt. Teruggang in melkproductie bij gelijkblijvende vaste kosten verhoogt de kostprijs per geproduceerde kilo. Het aankopen van fosfaatrechten om deze onderbezetting te voorkomen, zal de kostprijs ook verhogen. Een lastig dilemma. De onduidelijkheden die nog bestaan rond fosfaatrechten maken het voor ondernemers lastig om keuzes te maken en belemmeren ook het kredietverleningsproces voor de aankoop van fosfaatrechten. 

Heldere kaders en de kracht van ondernemerschap

Vrijblijvende milieudoelen gaven melkveehouders de ruimte om eigen ambities in te vullen. De sector is daardoor als geheel uit de bocht gevlogen qua fosfaat, en dat maakt maatregelen noodzakelijk. Algemene milieudoelen zijn alleen effectief als ze worden vertaald naar bedrijfsniveau, zo is gebleken. 

We houden echter vertrouwen in de zuivelmarkt en de Nederlandse zuivelketen. We pleiten voor duidelijke wet- en regelgeving die melkveehouders heldere kaders biedt, met daarbinnen ruimte om te ondernemen. Daardoor komen ondernemers in hun kracht en kunnen ze aandacht besteden aan het primaire bedrijfsproces: een gezonde veestapel en zorgvuldige, efficiënte melkproductie. Dit biedt naar onze mening een stevige basis voor een gezonde en concurrerende sector, vrij van milieu-issues en met een sterk imago.  

Pierre Berntsen

Pierre Berntsen is directeur Agrarische Bedrijven bij ABN Amro. Door zijn werkzaamheden heeft hij veel ervaring met het vertalen van sectorontwikkelingen naar bedrijfsontwikkeling in de agrarische sector en agribusiness.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.