Politiek

Het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) en de Europese visie op de landbouw moeten op de schop. Onder andere het systeem van subsidies moet worden aangepakt. Vooral kleine gemengde bedrijven, jonge boeren, zij-instromers en gebieden waar de landbouw te maken heeft met natuurlijke beperkingen, moeten ondersteuning krijgen uit het GLB.

Landbouwminister Femke Wiersma neemt, zoals verwacht, het voorstel van de provincies over om een andere en hogere ondergrens voor stikstofdepositie vast te stellen. Zoiets zou in eerste instantie de duizenden PAS-melders en ook de bouw uit de brand kunnen helpen.

Ruim vijf jaar na de beruchte PAS-uitspraak door de Raad van State verscheen gisteren het eerste overheidsinitiatief om de drempelwaarde van 0,005 mol per hectare voor stikstof te herzien. De provincies hebben onderzoekers van TNO en de Universiteit van Amsterdam opdracht gegeven om te onderzoeken of zo’n drempelwaarde mogelijk en terecht is. De onderzoekers denken van niet. Er kan een hogere komen, wat de PAS-melders kan redden.

De eerste contouren van het nieuwe kabinetsbeleid voor het landelijk gebied worden zichtbaar. Het was al bekend dat minister Femke Wiersma van LVVN de provincies niet meer aan een harde einddatum wil houden voor het inleveren van de gebiedsplannen. Staatssecretaris Jean Rummenie maakt nu ook duidelijk dat hij anders naar de staat van de natuur wil kijken dan zijn voorganger Christianne van der Wal. Niet meer uitsluitend of vooral door de stikstofbril. Ook geeft hij aan dat er wat hem betreft nog geen volledige nulmeting is gedaan voor de staat van de natuur.

Over anderhalve maand, op 1 oktober, wordt weer een nieuwe versie gelanceerd van Aerius Calculator, uitgave 2024. Veel boeren en ook andere uitstoters van stikstof zullen die datum met angst en beven tegemoet zien. De stikstofhobbel wordt nog groter!

Een oud-CDA politicus en gepensioneerd boerenvoorman die nu ergens boven Amsterdam woont, verzekerde een aantal zuivelbestuurders in de voorbije maanden dat het Nederlandse kabinet misschien nog wel een keer naar Brussel gaat om herziening van regels aan te vragen, maar dan voor het asieldossier en niet voor de mestwetgeving. Toch is een derogatie een recht.

Wie kijkt naar het aantal stikstofzaken die Coöperatie MOB, Vereniging Leefmilieu, Bureau het Groene Schild en meer uitbaters van dezelfde formule, dit jaar hebben gevoerd tegen veehouders, kan misschien voorzichtig concluderen dat de piek achter de rug is.

De architecten van de Europese Green Deal zijn al lang weer vertrokken uit Brussel (en veilig terug in Nederland), maar de lidstaten van de Europese Unie zullen nog jaren met de nasleep ervan om de oren worden geslagen. In onze rubriek 'Stikstofstemming' geven we op onze eigen wijze een interpretatie van de stikstofcrisis en aanverwante politieke zaken. 

Veel werkbezoeken én een reeks uitstelbrieven aan de Tweede Kamer. Dat is het voorlopige beeld naar buiten toe van hetgeen de nieuwe bewindslieden doen op het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Binnen het kabinet moet voorts worden gewerkt aan het nieuwe beleid, maar er lijken ook inkoppers te zijn.

Iedere keer als er weer een politicus roept dat de natuur in Nederland op omvallen staat, weet deze persoon zich gesteund door data die het RIVM oplepelt via het Aerius-model, en door de natuurdoelanalyses die de provincies vorig jaar allemaal in ontvangst hebben genomen (en zelf hebben uitgezet). Het RIVM verklaart bij elke nieuwe versie ('release') ook dat alle invoerdata die van belang zijn voor de uitkomsten regelmatig worden geactualiseerd, bijvoorbeeld de landgebruikskaarten. Maar klopt dat ook?

Gepruttel over eerder gedane uitspraken die al dan niet controversieel waren, bezwaarprocedures om bouwprojecten en schampere opmerkingen over cv's van kandidaten. Daarmee begonnen deze week de eerste hoorzittingen in de Tweede Kamer met de kandidaat-bewindslieden voor het kabinet-Schoof.

De vergelijking tussen het aanstaande kabinet-Schoof en het kabinet-Balkenende I uit 2002 is al vele malen getrokken. Ook toen werd een atypische regeringscoalitie gevormd en struikelden aspirant-bewindslieden soms al voordat ze goed en wel waren begonnen. Één kandidaat moest deze week al afhaken.

De trage invulling van ministersposten na het benoemen van een kandidaat-premier is niet echt een teken van kracht voor de nieuwe coalitie. Tegelijkertijd is het misschien een waarschuwing voor al die mensen vanuit de landbouw die denken dat het wel goed komt als de partijen van hun keuze eenmaal zetels hebben veroverd en bestuurders van hun kleur zijn benoemd.