Holmans embryo's en de blokkade van Caroline

Bewindslieden die als een kankergezwel in de regering zitten. Wat is er aan de hand met het stikstofdebat, en met het hele politieke debat in Nederland. Dan zijn er ook nog Kamerleden die een democratische samenleving het recht op zelfverdediging willen ontzeggen in hun strijd tegen fundamentalistische dictaturen. Maar dat laatste gaat natuurlijk buiten het landbouwdebat om.

Een serieus punt van zorg is dat onze samenleving steeds opgefokter wordt en primaire emoties meer en meer de boventoon voeren.
Dat het kabinet twee weken geleden ten val kwam, lijkt daarbij vergeleken een detail, maar is voor de agrarische sector echt al vervelend genoeg. Heel veel beleid dreigt niet te worden doorgezet of loopt sterke vertraging op, terwijl het dat niet kan lijden. Toegegeven, de beleidsuitvoering ging moeizaam, maar nu is het nog lastiger en nieuwe verkiezingen maken niet alles per se beter of gemakkelijker. Want, hoe lang gaan we formeren, en komt er vervolgens wel uitzicht?

Links uit de band 
Met het einde van hun zittingstermijn in zicht, willen sommige Tweede Kamerleden nog een soort van testament voor zichzelf achterlaten, bijvoorbeeld NSC'er Harm Holman. Hij probeert al lange tijd een strikt grondgebonden landbouw af te dwingen, al ligt dat gevoelig bij de andere meeregerende partijen. Holman is daartoe bezig met een initiatief wetsvoorstel. Nu de PVV uit de regering en politieke samenwerking ligt, zag Holman zijn kans kennelijk schoon om aan de andere kant uit de band te springen. Voor zijn plannen is hij een verdergaande samenwerking aangegaan met GroenLinks-PvdA. Met Tweede Kamerlid Laura Bromet kan hij wel door een deur, zo was al langer duidelijk. Ze willen samen het wetsvoorstel verder brengen, en zo minister Wiersma dit tegenwerkt, moet ze niet verbaasd zijn over 'serieuze consequenties', dreigde Holman.

Met Bromet komt ook MOB mee
Alsof dit nog niet genoeg was, sprak Holman, die als ex-boer op een 'landbouwticket' de Tweede Kamer in kwam, ook zijn steun uit voor een eisenpakket van MOB. Dat wil dat de demissionaire regering en Tweede Kamer het stikstofbeleid weer in het oude spoor brengen en een Vollenbroekse koers gaat varen. Dit in ruil voor toezeggingen van MOB om voorlopig niet al te veel te procederen tegen een deel van de PAS-melders.

Wiens embryo?
Tijdens het woensdag gehouden debat over het stikstof- en mestbeleid presenteerde Holman onder de bemoedigende nabijheid van Bromet zijn aanpak als de laatste kans om het nog goed te doen met het mestbeleid. Hij gebruikte daarbij het beeld van een boer die voor de laatste keer probeert om een van zijn koeien drachtig te krijgen van een dure embryo ('laatste kans embryo', en anders moet de koe weg). Het kwam daarbij eigenlijk een beetje ongemakkelijk in het midden te hangen wiens embryo nu de laatste kans kreeg, die van de minister of die van Holman.
Het leek de Drent zelf te ontgaan. Holman keert na de verkiezingen van eind oktober niet terug in de Tweede Kamer, net als overigens CDA-landbouwwoordvoerster Eline Vedder.

Rode vlag voor BBB
Holman's initiatief en woorden werkten bij Caroline van der Plas als een rode vlag op een stier. Niet alleen omdat hij volgens haar coalitie-afspraken zou schenden, maar vooral ook omdat Holman in zee gaat met MOB, een club die volgens haar en ook collega-Kamerlid André Flach, boeren chanteert en tot wanhoop brengt. En het moet gezegd, het zou niet de eerste keer zijn dat MOB zich niet aan afspraken en toezeggingen houdt. Van der Plas gaat naar eigen zeggen 'liever dood' dan met MOB te praten. Dat de MOB van haar kant de BBB uitmaakt voor een 'kankergezwel' in de regering en dat geen politicus van een andere partij daar iets van zegt, zal ongetwijfeld ook meespelen. Het lijkt allemaal te mogen vandaag de dag. 

Kabinet wijst eisen MOB af
Minister Wiersma heeft ook haar gevoelens over MOB, zei ze, maar ze heeft vanuit haar functie toch met MOB gesproken. Ze gaat evenwel niet mee in de richting van de Nijmeegse actiegroep, en zal – namens het kabinet – ook geen hoger beroep tegen Greenpeace over het stikstofbeleid staken. Ze wil ook doorgaan met het indienen van een nieuw derogatieverzoek voor de veehouderij in Brussel, al geven met name de Kamerleden in de linkse hoek haar weinig kans. Daarbij verwezen ze ook naar een hoorzitting die de Tweede Kamer vorige week had met ambtenaren van het Brusselse Nitraatcomité.

Kritische Nitraatambtenaren
Deze ambtenaren (die trouwens niet het laatste woord hebben) waren inderdaad kritisch over de Nederlandse positie en kansen, maar lieten tegelijkertijd ook zien dat zij puur vanuit juridisch perspectief kijken, zonder veel begrip voor hoe de praktijk werkelijk is – bijvoorbeeld dat een norm van 170 kilo stikstof in heel Europa gelijk moet zijn zonder oog voor bodem, klimaat en andere omstandigheden. De Europese ambtenaren leken een grote herziening van de Nitraatrichtlijn, die dit jaar loopt, ook niet zo nodig te vinden. Daarvoor is evenwel het woord aan de politiek.

Matig geïnteresseerde Kamer
Helaas moet ook worden gezegd dat veel Kamerleden de hoorzitting niet aangrepen om iets dieper gravende vragen te stellen. Veel vragen waren amper voorbereid en de belangstelling voor de sessie was matig.
Een motie van wantrouwen over haar mest- en stikstofbeleid overleefde Wiersma afgelopen donderdag overigens zonder grote problemen.

De motie was afkomstig van GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren, en werd gesteund door de hele linkse hoek in de Tweede Kamer, maar niet door de NSC of Holman persoonlijk.

Klaas van der Horst

Klaas van der Horst is een gedreven volger van de zuivelmarkt en alles wat daarmee te maken heeft. Hij zoekt het nieuws en interpreteert de ontwikkelingen.

k.vanderhorst@boerenbusiness.nl

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.