'FrieslandCampina blaast te hoog van poedertoren'

FrieslandCampina is flink in beweging. Zo is er de roep om minder melk, maar wist de coöperatie eerder de tongen al in beweging te brengen door een verbod op uitbreiding en nieuwbouw van grup- en aanbindstallen. Henk Kooistra, melkveehouder uit het Groningse Lellens, is een betrokken lid van de coöperatie en geeft zijn opinie over de huidige stand van zaken.

Door: Henk Kooistra

Binnenkort zijn de ledenvergaderingen van Royal FrieslandCampina (RFC) en naar het heet zijn leden daar van harte welkom om mee te praten over het te voeren beleid op tal van terreinen. Naar het heet, want de praktijk is dat leden weinig hebben in te brengen.

De leden kunnen van alles roepen, als ze zich maar houden aan de door het bestuur en de directie uitgestippelde wegen. Wie niet mee wil in wat maatschappelijk gewenst wordt verklaard, is op termijn niet meer welkom. Dat oreerde voorzitter Keurentjes onlangs in, ik meen, het blad Melkvee. En wat maatschappelijk gewenst is, wordt bepaald door de leidinggevenden en de door hen gedomineerde Ledenraad.

Nu is het wel mogelijk, dat deze wensen ons allen in het Land van Melk (en Honing) brengen. En zeker is dat het allemaal prima bedoeld is. Toch wil ik een paar kanttekeningen plaatsen.

Coöperatie van vrije ondernemers?
Kanttekening 1: RFC is nog steeds een coöperatie van vrije ondernemers. Samen bezitten zij de onderneming, de directie en het bestuur zijn hun afgeleide. Wanneer een voorzitter aangeeft dat wie niet mee wil met de door hem geformuleerde visie, maar heeft te verdwijnen, geeft dat aan dat er iets grondig mis is. Temeer daar de totstandkoming van die visie en ook de inhoud zeer discutabel zijn.  

Kanttekening 2: RFC is in principe een democratisch aangestuurd bedrijf, waarbij de leden stemrecht hebben. Keer op keer blijkt echter dat genomen besluiten, zoals over de Kringloopwijzer en over de grupstal, niet aansluiten op lezersonderzoeken. De afwijking is dermate substantieel dat grote vraagtekens kunnen worden gezet bij het democratisch proces binnen de vereniging. En als vervolgens vragen over de gang van zaken worden afgedaan met procedurele antwoorden, is dat vragen om moeilijkheden.

Duurzaamheid en meerwaarde
Kanttekening 3: RFC schermt inhoudelijk op met de meerwaarde van maatschappelijk ondernemen en duurzaamheid, maar bevindt zich met de garantieprijs al heel lang in de Europese middenmoot. Niet dat dat slecht is, maar als argument is het op zijn minst discutabel.

Kanttekening 4: RFC voert maatregelen in met een snelheid die door velen niet is bij te benen. Daarbij wordt klaarblijkelijk een vaste strategie gehanteerd: het begint met vrijwilligheid, wordt vervolgd door toenemende financiële druk en eindigt in verplichting. Daar kunnen goede redenen voor zijn, maar de regeldruk wordt enorm, temeer daar die druk er ook is van de overheid en banken. Onvoldoende wordt aangevoeld dat veel ondernemers door deze stapeling totaal ontmoedigd raken.

Meerderheid niet in alles volgen
Kanttekening 5: RFC weet blijkbaar nauwkeurig wat maatschappelijk gewenst is, maar vergeet dat deze wensen maar al te vaak zijn gebaseerd op emotie. En dat er van tijd tot tijd ook prima argumenten zijn om de meerderheid niet in alles te volgen, zo die al bestaat.

Het begint al met de (financieel) opgedrongen weidegang. Het is prima om tegen de samenleving te zeggen: als jullie graag koeien in de wei willen, dan gaan we daarvoor zorgen tegen een prettig bedrag. Maar zeg er tevens bij, dat er ook allerlei goede argumenten zijn die pleiten voor opstallen, zoals milieutechnische en wellicht ook dierenwelzijnsargumenten. Hetzelfde geldt voor veel andere onderwerpen. 

Kringloopwijzer is boerenbedrog
Het gevaar van maatschappelijke volgzaamheid, zonder enig weerwerk, is dat wie met te veel winden meewaait, zo maar eens tot de ontdekking kan komen dat die wind gedraaid is. Wat te doen als afnemers erachter komen dat de Kringloopwijzer zeer manipulabel is en bovendien het tegendeel uitwerkt van wat wordt beoogd, te weten het bevorderen van kringlooplandbouw, en dus in feite letterlijk en figuurlijk een vorm van boerenbedrog is in zijn huidige vorm? Dan komt dit soort regelgeving als een boemerang op onze hoofden terug.

Zelf ben ik lid van een natuurvereniging, omdat dat een duppie per kilogram meer oplevert voor een slachtkoe. Ook RFC kent daar punten voor toe, zodat de opbrengst de contributie overstijgt. Ik zou geen van mijn medeleden herkennen ook al paradeerden ze in colonne over straat. Wat een soap!

Over de auteur van deze opinie
Henk Kooistra (60) melkt in het Groningse Lellens 120 koeien, maar heeft ruimte voor 160 koeien. Het streven is om een melkproductie van 1 miljoen kilo op jaarbasis te behalen. Op dit moment wacht hij op de toets voor grondgebondenheid. 

Bekijk hier het dossier over FrieslandCampina.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.