De prominenten uit Conservatieve Partij die aangaven premier Theresa May te willen opvolgen, doen stuk voor stuk dezelfde belofte: ze zeggen te slagen waar May faalde bij het uitvoeren van de brexit. Echter, is dat ook zo? Business Insider maakte een analyse.
Iets beloven is 1 ding, maar de belofte inlossen is weer iets heel anders. Bovendien is het Britse premierschap een baan met een buitengewoon hoog afbreukrisico: de kans dat de opvolger van May, net zoals May (en de 2 Conservatieve premiers die haar voorgingen), ook op het Europese dossier sneuvelt, is levensgroot. Dit omdat, zoals onderhandelaar Michel Barnier deze week nog maar eens herhaalde, over het scheidingsakkoord van May niet te onderhandelen valt.
Dit standpunt wordt ook binnen de Europese Unie breed gedragen. De 27 lidstaten en de onderhandelaars in Brussel zijn daar glashelder in. "Er zal geen punt of komma veranderd worden", zei een bron tijdens een diner van de Europese Raad tegen the Telegraph. Dus, wat staat de nieuwe Britse premier dan te doen?
1. De EU verlaten met een deal
Een brexit mét deal lijkt een brug te ver voor de nieuwe premier. Zodra de opvolger van May aan de slag kan, zal de nieuwe premier zich in Brussel moeten melden om concessies af te dwingen in de noodregeling rondom de Ierse grens. Die zogenaamde 'backstop' is behoorlijk impopulair onder de Conservatieven, want dit houdt het Verenigd Koninkrijk gevangen in de douane-unie van de Europese Unie.
Het merendeel van de Conservatieve parlementsleden die gesolliciteerd heeft naar de functie van May, wil af van deze backstop (of wil een flink verzwakte versie van de backstop). Een puntje van aandacht is echter dat dat voor de Europese Unie onbespreekbaar is. Het uittredingsakkoord is voor de Europese Unie namelijk niet onderhandelbaar. En zelfs wanneer er kleine concessies gedaan worden, is de Ierse backstop nog een rode lijn voor de Europese Unie.
De Europese Unie is in deze kwestie onbuigzaam, omdat de noodregeling de enige garantie is dat een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland kan worden voorkomen. Kortom: de huidige deal blijft overeind, een deal waaraan de Conservatieven elke dag een nóg grotere hekel krijgen.
2. Een no-deal brexit
En zo belanden we als vanzelf bij de no-deal. De 2 meest waarschijnlijke vervangers van May (Boris Johnson of Dominic Raab) hebben beloofd het Verenigd Koninkrijk per 31 oktober uit de Europese Unie te slepen, met of zonder deal. Dat wordt om verschillende redenen echter een hele lastige taak.
In de eerste plaats heeft het Britse parlement herhaaldelijk gezegd geen no-deal te willen. Er is geen reden om aan te nemen dat het parlement daar nu anders over denkt. Het Britse parlement zou de regering zomaar eens bij wet kunnen verplichten om een no-deal te voorkomen, zelfs als dat betekent dat het Verenigd Koninkrijk nog langer in de Europese Unie zit.
Een nieuwe premier kan dit proces negeren of eroverheen walsen. Maar, daarmee riskeert het een crisis waarin het Britse parlement de regering tot aftreden dwingt, een scenario dat Philip Hammond (de minister van Financiën) opperde. Hammond, een voorstander van de zachte brexit, zei serieus te overwegen tegen zijn eigen regering te stemmen als deze een 'no-deal brexit' probeert door te drukken. Zijn opmerkingen lijken op die van Jeremy Hunt, die een no-deal brexit een politieke zelfmoord van de Conservatieven noemde.
3. Geen brexit
Met het oog op hoe de hazen in het Britse Lagerhuis lopen, is het op het moment erg lastig een compromis te vinden waar een meerderheid mee instemt. Natuurlijk kan de premier proberen de machtsverhoudingen te veranderen door nieuwe verkiezingen uit te roepen, maar ook dit is weer hoogst onwaarschijnlijk. Dit omdat de impopulariteit van Conservatieven in recente opiniepeilingen weer duidelijk naar voren is gekomen.
4. Een tweede referendum
En daarmee blijft er nog maar 1 uitweg over voor de nieuwe premier: een tweede referendum. Een tweede referendum met een no-deal als inzet is riskant. Stel dat een meerderheid van de Britse bevolking een no deal afwijst, dan betekent dat het einde van de premier die het referendum heeft uitgeroepen. En toch zou het zomaar eens de enige levensvatbare optie kunnen zijn.
Echter, ook een nieuw referendum kent behoorlijke obstakels: de meeste Conservatieven zijn namelijk tegen een nieuwe volksraadpleging. Daarbij weegt ook mee dat het Britse parlement groen licht moet geven voor een nieuw referendum. Dat zou weleens lastig kunnen worden. Toch lijkt een tweede referendum, gezien de onmogelijkheid van alle andere opties, de enige manier waarop May's opvolger voorkomt hetzelfde lot te moeten delen als Theresa May.
Lees meer op Business Insider:
- Anti-brexit partij aan kop in nationale verkiezingspeiling in VK
- 'Harde brexit zal rampzalig zijn voor Britse economie'
- Britten hebben spijt van brexit
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.