'Suikerbieten passen in klimaatdoelen'

Van boerenerf tot international. We moeten duurzamer werken. Wat doet de suikerbietensector eraan? Dirk de Lugt is voorzitter van de Raad van Beheer bij Cosun, voorzitter van de Brancheorganisatie Akkerbouw (BO Akkerbouw) en van de NCR. Tevens praat hij mee met de Europese bietentelersorganisatie CIBE.

Hoe hoog staan thema’s als klimaatverandering en duurzaamheid bij de partijen waar u aanschuift op de agenda? Is dat voldoende of moet er volgens u nog meer gebeuren?
"Alle 4 de organisaties kijken met een positieve grondhouding naar beide onderwerpen, maar er is verschil in aandacht. De Europese bietentelers en NCR zijn verenigingen die de belangen van hun leden dienen te versterken. Dat doen zij middels lobbyactiviteiten, maar ook in kennisdeling en het versterken van elkaars netwerken. Dat is een andere inzet dan bijvoorbeeld Cosun of BO Akkerbouw heeft. Zo heeft BO Akkerbouw afgelopen zomer het besluit genomen om mogelijkheden te verkennen tot het komen van een gezamenlijke strategische agenda klimaat, terwijl Cosun klimaat al enige tijd in haar strategie heeft verweven. Met effect, want de fabrieken van Suiker Unie gebruiken 50% minder energie dan 20 jaar geleden. We zien nog steeds kansen om het energieverbruik in fabrieken en logistiek verder te verbeteren. Een groot effect heeft ook het feit dat, van de 7,5 miljoen ton bieten die verwerkt worden, niets wordt weggegooid."

Cosun opent in december het Innovation Center. Bietenpulp is geen veevoer meer, maar een waardevolle grondstof. Wat kunnen we verwachten?
"Voordat er echt een fundamentele doorbraak is, ben je veel tijd en geld verder. Echter, aan de derivaten van Avebe zie je waar het je kan brengen. Bietenpulp blijft nog steeds een waardevol veevoerproduct, maar het wordt ook voor andere toepassingen gebruikt. Zo vervangt de chemische industrie fossiele grondstoffen door plantaardige grondstoffen en bieten zijn een prima grondstof. Bioplastics zijn ook kansrijk. Net zoals microvezels uit bietenpulp, dat een natuurlijk product is om ontmenging in producten en vloeistoffen zoals verf of wasmiddelen tegen te gaan. Onze verwachtingen zijn hoog, maar voordat je dergelijke producten grootschalig kunt produceren en er een grootschalige markt voor is, ben je een aantal jaar verder."

Maar dan moet er natuurlijk ook vraag naar zijn?
"Zeker. Zo lag er bij Sensus een natuurproduct uit een reststroom van cichorei op de kast, om zo kalkaanslag in leidingen op natuurlijke wijze te reinigen. Pas na 15 jaar ontstond er vraag naar het product en ging het lopen."

Wat is er in bieten mogelijk, qua sluiten van de kringloop?
"Wat betreft verwerking kom je een heel eind. Het water dat bij de verwerking uit de bieten komt, gebruiken we bijvoorbeeld als proceswater. Hierdoor hebben we geen grondwater nodig om bieten te wassen. Dat water wordt na het proces op een natuurlijke manier gezuiverd; van de suiker wordt groen gas gemaakt en naast de bietenpuntjes die worden vergist, levert dit voor 30.000 huishoudens energie op. Ook betacal, wat bij het proces vrijkomt, gaat weer terug als bodemverbeteraar naar het land. Het water in Dinteloord gaat terug naar de glastuinbouw. Een mooie vorm van circulariteit."

Hoe zien jullie CO2-reductie voor je?
"Veredelaars werken aan robuustere rassen, die weerbaarder zijn tegen klimaatinvloeden. Telers kunnen met basale oplossingen, zoals niet-kerende grondbewerking, de structuur van de grond verbeteren en vooral het organische stofgehalte verhogen. Middels precisielandbouw, teeltmanagement-programma’s en data zijn hogere opbrengsten te realiseren met minder input. Als opbrengsten wereldwijd stijgen, is er minder grond nodig voor landbouw en blijft er meer over voor natuur. Dat zou een flinke stap vooruit zijn."

"Verder levert het verhogen van hèt organische stofgehalte in de bodem een positieve bijdrage aan het vastleggen van CO2 uit de lucht. Al voor een langere periode zien we dat hoogproductieve gewassen, zoals suikerbieten, meer nutriënten afvoeren dan dat er aangevoerd mag worden. De grond gaat verschralen en wordt minder vruchtbaar. Door aan- en afvoer weer in balans te brengen, zijn we in staat om het organische stof op peil te houden. Dit vraagt om nauwe afstemming met de veehouderij en het ministerie. De huidige mestwetgeving werkt belemmerend voor een positieve bijdrage aan klimaatdoelstellingen."

Je hoort weinig meer over samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders. Is dat uit de gratie?
"Klimaat is bij uitstek een onderwerp dat vraagt om een gezamenlijke aanpak. Akkerbouwers en melkveehouders zouden moeten kijken of ze samen niet meer kunnen doen om daar een bijdrage aan te leveren. Dat klinkt gemakkelijk, maar is best complex. Toch denk ik dat je het gesprek met elkaar aan moet gaan. Niet om een gemengd bedrijf te vormen, maar om een intensievere samenwerking aan te gaan. De veehouderij moet boven de fosfaat- en derogatiediscussie uitstijgen."

Hoe ziet u het akkerbouwbedrijf van de toekomst? En hoe past de bietenteelt hierin?
"In de toekomst dwingt het klimaat akkerbouwbedrijven om hun bouwplan te veranderen, maar de bietenteelt past hier goed in. Suikerbieten nemen 10 keer zoveel CO2 op als bos en ook de reststromen verwaarden heel goed. Zeker in een markt die fossiele grondstoffen wil vervangen en de footprint wil verkleinen. Bieten bieden zoveel stoffen uit de biobased economy, dat de teelt daar op lange termijn ook heel goed in gaat passen. Ik geloof er sterk in."

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.