Kopen groot melkveebedrijf
Arabieren kopen voedsel strategisch in EU
Onlangs werd bekend dat een multimiljonair uit Dubai een Bulgaars melkveebedrijf wil kopen. De productie wil hij exporteren naar Arabische landen. Dit is slechts het zoveelste voorbeeld van een duidelijke trend.
De schrik zat er goed in bij de overheden van de Arabische landen toen de voedselprijzen in 2007 en 2008 wereldwijd omhoog schoten. De prijzen van belangrijke voedselproducten zoals rijst, graan of maïs stegen met meer dan 100 procent of zelfs ruim 200 procent in die periode. In veel ontwikkelingslanden braken er sociale onrusten uit. Het is géén toeval dat de Arabische lente, de opstanden in veel Arabische landen, kort na de stijgingen van de voedselprijzen volgde.
Het probleem was niet alleen dat voedsel voor Arabische landen, die het leeuwendeel moeten invoeren, erg duur werd maar dat invoer invoer vaak zelfs onmogelijk werd. Zo gingen veel landen bijvoorbeeld destijds de export van tarwe gewoonweg verbieden.
In veel landen, waaronder in de Arabische wereld, leidde dit tot een nieuwe strategie met betrekking tot voedsel. Minder afhankelijk worden van de prijzen op de wereldmarkt en van voedselinvoer werd een soort nationaal doel. Dit is niet veel anders dan de wens van veel Westerse landen om minder afhankelijk te worden van de olie uit het Midden-Oosten of, actueler, van het Russische gas.
Dé manier om voor voedselvoorziening minder afhankelijk te worden van import en de wereldmarktprijzen is voor Arabische investeerders het kopen of langdurig leasen van grote stukken landbouwgrond in de wereld en de oogsten naar hun eigen land te sturen. Sinds 2007 hebben ze dan ook miljoenen hectares landbouwgrond gekocht of geleased. Overigens zijn de Arabieren niet de enige partij in die markt; ook landen als China doen eraan mee.
Het waren vooral de landen in Afrika en Latijns Amerika waar de Arabieren grond gingen kopen. Vaak was de omvang van die aankopen zodanig dat verschillende regeringen na enige tijd wetten aannamen die het verkopen van land aan buitenlandse overheden verboden of aan strenge voorwaarden onderwierpen.
En er was nog een probleem met veel landen die bulkten van het vruchtbare landbouwgrond. Vaak zijn dat namelijk landen waar sprake is van een dictatuur of uiterst wankele politieke stabiliteit. Machtswisselingen, veranderende wetgeving en sociale onrusten kunnen de veilig gewaande voedselvoorziening alsnog onzeker maken.
Dit is de reden waarom veel Arabische landen de laatste jaren grote geldbedragen investeren in de landbouwsector op de Balkan. Op het Balkanschiereiland zijn tien landen te vinden. De helft daarvan, namelijk Griekenland, Bulgarije, Roemenië, Slovenië en Kroatië, zijn lid van de Europese Unie (EU) en de andere helft is in onderhandelingen over toetreding waarbij de EU laat weten die landen op termijn graag als leden te willen verwelkomen. Voor Arabische strategische investeerders in de landbouwsector is dat allemaal een behoorlijke verzekering tegen regimeveranderingen, het niet nakomen van afspraken en andere gevaren die er in veel andere landen op andere continenten wel bestaan.
Daarnaast hebben de Balkanlanden veel ervaring met landbouw en zijn de prijzen van landbouwgrond relatief laag. Bovendien stimuleren de overheden in die landen buitenlandse investeringen om via die weg de vaak zeer hoge werkloosheid terug te dringen. Dit betekent vaak da investeerders in de landbouwsector grond van de overheid kunnen kopen tegen zeer aantrekkelijke prijzen. Zo krijgt Al Rawafed uit de Verenigde Arabische Emiraten, dat 140 miljoen euro wil investeren en 10.000 hectare wil kopen in Servië, naar verluidt landbouwgrond van de overheid voor de helft van de marktprijs. Ook Al Dahra Agriculture, eveneens uit de Verenigde Arabische Emiraten, tekende vorig jaar in het Balkanland een contract voor het kopen van 14.000 hectare uiterst vruchtbare landbouwgrond. Vice-voorzitter van dat bedrijf zei toen dat het doel van die investering “een bijdrage leveren is aan de langetermijnvisie van de Verenigde Arabische Emiraten om op een veilige en houdbare manier voor voldoende voedselaanbod te zorgen.”
Het is daarom te verwachten dat we berichten zoals dat van een Arabische miljonair die een Bulgaars melkveebedrijf koopt, in de toekomst veel vaker zullen tegenkomen. Op termijn kan dat ertoe leiden dat de Arabische landen minder voedsel zullen importeren, ook uit Nederland. Daar staat wel tegenover dat de nieuwe eigenaren behoefte zullen hebben aan landbouwexpertise om de productiviteit op hun nieuwe boerenbedrijven, die vaak te wensen overlaat, op te voeren. Daar heeft Nederland een voorsprong op andere landen. Wie landbouwexpertise zegt, zegt Nederland.
Edin Mujagic
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
