Achtergrond Landbouwvisie
Is schaalvergroting straks verleden tijd?
De landbouwvisie van minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) levert overwegend positieve geluiden op. Er is dan ook maar weinig in te vinden waar een ondernemer op tegen kan zijn, maar wat betekent het voor schaalvergroting? En bestaat er echt een beter verdienmodel voor melkveehouders?
Rabobank laat in een reactie weten dat de landbouwvisie een positieve uitstraling heeft. "Minister Schouten legt de nadruk op de verbinding met de maatschappij en het gezamenlijk zoeken naar oplossingen, waarbij de minister aangeeft dat de overheid met boeren en tuinders meedenkt en hen zal faciliteren op hun weg naar kringlooplandbouw."
Hulp van bank is nodig
De bank hecht, net zoals de minister, aan een waardering en gezond inkomen voor elke schakel in de voedselketen. Dit terwijl boeren nu soms te karig betaald krijgen voor een gewaardeerd product. Schouten benadrukt op de bijeenkomst van Trouw (naar aanleiding van het onderzoek 'De staat van de boer') de hulp van banken hard nodig te hebben.
Ook Pierre Berntsen, directeur Agrarische Bedrijven bij ABN Amro, reageert positief op de landbouwvisie van Schouten. "Het zijn mooie gedachten. Daar kan bijna niemand tegen zijn." Wel stelt hij dat de discussie nog moet gaan plaatsvinden.
Een kritische noot is dat de keten gemist wordt in de landbouwvisie. Berntsen: "De schakels tussen de boer en consument hadden meer benoemd mogen worden. Dat is iets waar wij als bank aandacht voor hebben en aandacht voor vragen. De inspanningen kunnen niet alleen op het boerenerf liggen. Dat is niet duurzaam." Er zijn mooie voorbeelden van ketens die sterk scoren op zowel het verdienmodel als duurzaamheid.
Verdienmodel aanpakken
De reacties op de visie van Schouten kennen 1 gezamenlijk punt en dat is: "Het is goed dat Schouten iets wil doen aan het verdienmodel". Rabobank noemt dat een gezond inkomen. Berntsen zegt dat verduurzaming niet alleen uit het inkomen van de boer betaald kan worden. "De rek is er uit." Om verduurzaming te versnellen, is het belangrijk dat de kasstroom richting boer en tuinder wordt versterkt. "Dat kan met subsidies, maar de koninklijke route is die via de voedselketen. Verduurzaming is immers de verantwoordelijkheid van de hele voedselketen, inclusief consument."
De vraag is of dit lukt. Wil Meulenbroeks, voorzitter van LTO Melkveehouderij, gaat specifiek in op de zuivelsector. "Een bedreiging is te zwaar aangezet, maar het is wel een grote zorg. Hoe ga je de meerkosten op de zuivelexport verzilveren? Het is voor de verwerker een uitdaging om dit te vermarkten. De vraag is of de buitenlandse consument het waardeert." Ondertussen is de melkveehouderij in beweging, mede als gevolg van de mestwetgeving en invoering van het fosfaatrechtenstelsel. De bedrijven worden langzaamaan groter, zowel in dieraantallen als in aantal hectares, maar in de visie lijkt toegewerkt te worden naar een bedrijf met minder dieren en meer grond.
Transitie op gang brengen
Meulenbroeks stelt dat er een transitie op gang moet komen. "Er is een vernieuwingsslag in de melkveehouderij nodig. Er moet een transitie op gang gebracht worden, maar de politiek moet ook bereid zijn om daar ruimte voor te creëren." Hij haalt dit specifiek aan voor de opmerkingen die geplaatst worden rondom stallen. "De vraag die dan gesteld moet worden is: moet elke stal emissiearm zijn?" Er moet constant een balans gezocht worden, waarvan weidegang het voorbeeld is.
Hoe ziet het bedrijf van de toekomst eruit? "Schaalvergroting zal gewoon doorgaan", stelt Meulenbroeks. Hij gebruikt de varkenshouderij als referentie. "Elke transitie zette een volgende golf van schaalvergroting in gang." Hij verwacht dat dit ook voor de melkveehouderij geldt. In die context vraagt hij zich af of het verstandig is om €270 per fosfaatrecht te betalen. "Je kunt €1, maar 1 keer uitgaven. Wat gebeurt er als je op een later moment toch aanpassingen moet doen om aan de milieuvoorwaarden te voldoen?"
Herma van den Pol
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
