Analyse Fosfaatrechten
Uur van de waarheid breekt aan voor knelgevallen
Wat zal minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) gaan doen met de 2 miljoen kilo fosfaat die onrechtmatig is toegekend aan niet-melkleverende bedrijven? De groep knelgevallen vindt dat zij daar recht op heeft en eist dat Schouten hen tegemoetkomt. Zo niet, dan valt voor honderden melkveehouders het doek.
Het uur van de waarheid breekt aan voor de actiegroep 'Innovatief uit de Knel', een collectief waarin ongeveer 800 melkveehouders zich verenigd hebben. Het zijn vooral ondernemers die de afgelopen jaren meer dan €250.000 hebben geïnvesteerd in een duurzamere stal, met meer dan 10% zijn gegroeid en tijdens de peildatum (2 juli 2015) de vergunningen op zak hadden. Woordvoerder Henk Antonissen zegt dat bij de helft van die groep het water momenteel aan de lippen staat.
2 miljoen kilo fosfaat
Bij het toekennen van de rechten is door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit beloofd dat rekening zou worden gehouden met de knelgevallen. Nu blijkt dat die ruimte er niet is, omdat het fosfaatplafond (84,9 miljoen kilo) bij de toekenning van de rechten al is overschreden. Op dit punt wringt de schoen, want er zijn ongeoorloofd rechten (zo'n 2 miljoen kilo fosfaat) toegekend aan vleesveehouders en niet-melkleverende bedrijven.
De toekenning aan die groep is niet in lijn met de eisen die de Europese Commissie stelt. De rechten zijn daarom naderhand ingetrokken, maar dat betekent nog niet dat deze fosfaatruimte automatisch vrijkomt voor de knelgevallen. "De signalen wijzen erop dat Schouten de knelgevallen niet tegemoet gaat komen, maar dat is zwaar onterecht", aldus Antonissen.
Hulp is toegezegd
Volgens Antonissen heeft minister Schouten, uit monde van Marjolein Sonnema (directeur-generaal Agro en Natuur bij het ministerie), recent laten weten dat knelgevallen als eerste tegemoet worden gekomen; mits er ruimte is. Antonissen zegt dat deze ruimt er is omdat het ministerie fouten heeft gemaakt door fosfaatrechten toe te kennen aan de verkeerde groep.
- Henk Antonissen
Laat minister Schouten de knelgevallen toch in hun hemd staan, dan stevent de helft van de groep op een faillissement af. Antonissen benadrukt dat de spanning voor deze agrarisch ondernemers (veelal gezinsbedrijven) bijna niet te dragen is. "Velen zijn radeloos en voelen zich bovendien machteloos."
Melkgeld is hard nodig
Het is niet zo dat de knelgevallen niet anticiperen en de situatie lijdelijk aanzien. Antonissen laat weten dat de groep grofweg in drieën te splitsen is. "Ongeveer 33% van de groep heeft het melkgeld zo hard nodig (om het bedrijf draaiende te houden) dat zij het zich niet kunnen veroorloven om koeien op te ruimen."
Soms hebben deze melkveehouders 50 koeien meer dan de toegekende fosfaatruimte toestaat. Antonissen benadrukt dat deze ondernemers op een economisch delict afstevenen en daarmee een forse boete riskeren als Schouten hen niet tegemoetkomt. "De banken hebben al aangeven de financiering in te trekken als het tot een economisch delict komt."
Een ander deel van de groep heeft een tekort aan fosfaatruimte, welke te 'overzien' is; in ordergrootte van 500 tot 1.500 kilo. Er zijn volgens de woordvoerder echter ook melkveehouders die de halve stal leeg hebben staan, wegens een gebrek aan fosfaatruimte. Het gevolg hiervan is dat de opbrengsten niet in lijn zijn met de financiële verplichtingen. "Een sterfhuisconstructie", aldus Antonissen.
De eis: 1,2 miljoen kilo fosfaat
De faillissementen kunnen volgens Antonissen voorkomen worden als het ministerie 1,2 miljoen kilo fosfaat toekent aan de knelgevallen. Echter, of Schouten coulance toont, is zeer twijfelachtig. "Wij blijven in elk geval strijden tot het laatste moment en hopen dat het recht mag zegevieren. Zo niet, dan valt het doek voor honderden gezinsbedrijven die zich hard hebben gemaakt voor duurzaamheid."
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
